· Κυπριανός και Ιουστίνη. Ο Κυπριανός ήταν φημισμένος φιλόσοφος, μεγάλος μάγος και ζούσε στην Αντιόχεια. Εκεί τον πλησίασε ένας νεαρός και του εκμυστηρεύθηκε τον έρωτά του για την παρθένα Ιουστίνη. Ζήτησε να κάνει μάγια ο Κυπριανός στην Ιουστίνη, για να δεχθεί τον έρωτά του. Ο μάγος Κυπριανός άνοιξε όλα τα βιβλία του, τραγούδησε όλα τα μαγικά του και έκανε ότι μπορούσε να πραγματοποιηθεί η επιθυμία του ερωτευμένου νέου. Όμως, η απάθεια της Ιουστίνης ήταν απερίγραπτη. Κανένα ενδιαφέρον δεν έδειχνε για τον ερωτευμένο νεαρό. Ο Κυπριανός κατάλαβε την ματαιότητα όλων αυτών και έκαψε τα μαγικά του βιβλία. Αργότερα βαπτίσθηκε Χριστιανός και μαζί με την Ιουστίνη κήρυξαν το Ευαγγέλιο. Στο τέλος φυσικά έδωσαν και την ζωή τους για τον Κύριο. ο Κυπριανός και η Ιουστίνη θεωρούνται προστάτες άγιοι κατά της μαγείας και ο λαός μας τους επικαλείται συχνά (εορτάζουν 2 Οκτωβρίου).
· Αβέρκιος ο Ισαπόστολος. Θεράπευσε την κόρη του βασιλιά της Ρώμης από δαιμόνια που την ταλαιπωρούσαν (εορτάζει 22 Οκτωβρίου).
· Αντώνιος ο Μεγάλος. Για τους πειρασμούς (εορτάζει 17 Ιανουαρίου).
· Αθανάσιος ο από μάγων μάρτυρας. (εορτάζει 23 Απριλίου).
· Αθανάσιος ο Τραπεζούντιος. Ο δαιμονοκαταλύτης από την Τραπεζούντα, μοναχός και ηγούμενος στη μονή του Αγίου Φωκά. Φημιζόταν για την ικανότητά του να θεραπεύει δαιμονισμένους, μεταξύ των οποίων και την κόρη του αυτοκράτορα Θεόφιλου, τον 9ο αιώνα. Η μονή του, στην οποία τάφηκε, αφιερώθηκε αργότερα στο όνομά του.
· Γεράσιμος ο Νέος από την Κεφαλληνία. Για τους δαιμονισμένους και τους ψυχοπαθείς. Ο πολιούχος της Κεφαλλονιάς γεννήθηκε το 1509 στα Τρίκαλα. Ύστερα από πολλές περιπλανήσεις στην Κωνσταντινούπολη, το Άγιον Όρος, τα Ιεροσόλυμα, το Σινά, την Αίγυπτο, την Κρήτη και την Ζάκυνθο (όπου έζησε έξι χρόνια σε μια σπηλιά), κατέληξε στην Κεφαλλονιά όπου ίδρυσε το γυναικείο μοναστήρι Νέα Ιερουσαλήμ και ασκήτεψε εκεί μέχρι το τέλος της ζωής του, τον Δεκαπενταύγουστο του 1579. στο μοναστήρι σώζεται και το σκήνωμά του. Ο Άγιος θεωρείται θεραπευτής πολλών παθήσεως, αλλά κυρίως των ψυχικών. Για την ακρίβεια είναι εκείνος που γιατρεύει τους δαιμονισμένους , όρος στον οποίο μπορούμε να δώσουμε μια ευρύτερη έννοια, περιλαμβάνοντας διάφορες ψυχοπαθολογικές καταστάσεις. Οι θεραπείες αυτές συχνά γίνονται με πέρασμα του ιερού σκηνώματος πάνω από τους ξαπλωμένους καταγής ασθενείς, τις ημέρες που εορτάζει ο Άγιος (εορτάζει 16 Αυγούστου και 20 Οκτωβρίου).
· Δομετιανός ο Άγιος. Έδρασε την εποχή του αυτοκράτορα Μαυρικίου. Ο Θεός του έδωσε τη δύναμη να θεραπεύει ασθενείς, να θαυματουργεί και να διώχνει δαιμόνια (Υπάρχουν τρεις Άγιοι με αυτό το όνομα και άλλοι εννέα με το όνομα Δομέτιος. Μάλλον πρόκειται για τον μάρτυρα που εορτάζει στις 9 Μαρτίου).
· Θεόκλητος ο Άγιος Μάρτυρας. Πριν βαπτισθεί «Θεόκλητος» ονομαζόταν Λαμπάδιος και ήταν φημισμένος μάγος. Εκτελέσθηκε με ξίφος ύστερα από πολλά βασανιστήρια στη Ρώμη την εποχή του Νέρωνα (εορτάζει 26 Φεβρουαρίου).
· Θωμάς ο Όσιος. Λέγεται πως ο Όσιος έδιωξε πονηρά δαιμόνια από ανθρώπους (εορτάζει 7 Ιουλίου).
· Ιάκωβος ο Απόστολος, ο Αλφαίος. Με τη Χάρη του Θεού θεράπευε και έδιωχνε τα ακάθαρτα πνεύματα. Οι εθνικοί τον αποκαλούσαν «Θείο σπέρμα». Ο Ιάκωβος σταυρώθηκε (εορτάζει 9 Οκτωβρίου).
· Καλλίνικος ο μάγος Μάρτυρας (εορτάζει 24 Μαΐου).
· Μαρίνα η Αγία. Η Μαρίνα παρουσιάζεται σε πολλές εικόνες ως δρακοκτόνος αγία. Σε άλλες παρουσιάζεται να κρατά ένα δαίμονα από τα κέρατα και να τον χτυπά με ένα σφυρί (εορτάζει 17 Ιουλίου).
· Μαρύθας ή Μαρούθας ο Όσιος. Έδιωξε τα δαιμόνια από την κόρη του βασιλιά των Περσών. Ως ανταμοιβή πήρε την άδεια από τον βασιλιά, και χρήματα, και έκτισε σε Περσικό έδαφος τη Μαρτυρούπολη. Σε αυτήν μάζεψε όλα τα ιερά λείψανα που βρίσκονταν στην Περσία.
· Προκόπιος ο Αιλιανός ο εν Σκυθοπόλη ο Μεγαλομάρτυρας (Αιλία = Ιερουσαλήμ). Εργαζόταν ως αναγνώστης, διερμηνέας της συριακής. Εξορκιστής, έδιωχνε δαίμονες μόνο επιθέτοντας τα χέρια του στους δαιμονισμένους.
· Προκόπιος ο Νεανίας. Ήταν στρατιωτικός από την Αιλία (εορτάζει 25 Ιουνίου).
· Συμεών ο Όσιος από την Αντιόχεια. Ο Άγιος γεννήθηκε την εποχή του αυτοκράτορα Ιουστίνου Β’. Κατά την παιδική του ηλικία έγινε στην Αντιόχεια μεγάλος σεισμός. Ο μικρός Συμεών σώθηκε όμως επειδή εκείνη την ώρα βρισκόταν στον δρόμο πηγαίνοντας στο ναό του Αγίου Στεφάνου. Ο Συμεών αφιερώθηκε στην Εκκλησία και ο Θεός για την θερμή του πίστη τον αξίωσε να θαυματουργεί και να θεραπεύει δαιμονισμένους (εορτάζει 24 Αυγούστου).
· Τίτος ο Όσιος και Θαυματουργός. Αναφέρεται ότι ο Άγιος θεράπευε και δαιμονισμένους «…παύειν νοσήματα και διώκειν πνεύματα» (εορτάζει 2 Απριλίου).
· Τρύφωνας ο Άγιος. Εκτός από τα κτήματα και τα αμπέλια, ο Άγιος εξορκίζει και διώχνει δαιμόνια και από τους ανθρώπους. Αναφέρεται ότι θεράπευσε με θαυματουργό τρόπο την κόρη του αυτοκράτορα Γορδιανού βγάζοντας από μέσα της και διώχνοντας μακριά, στις ερημιές, πολλά δαιμόνια. Και στον γνωστό «εξορκισμό των ζιζανίων», που αναφέρεται στον Άγιο, υπάρχει η διαταγή… να φύγουν τα κακά ζιζάνια και τα ακάθαρτα πνεύματα και να πάνε σε μέρος έρημο και χωρίς νερό (εορτάζει 1 Φεβρουαρίου).
· Φίλιππος ο Απόστολος, ο Διάκονος. Ο Φίλιππος (προφανώς) δεν είναι ο γνωστός μαθητής του Κυρίου από τους «Δώδεκα», αλλά ένας από τους επτά διακόνους που εξελέγησαν να διακονήσουν την Εκκλησία της Ιερουσαλήμ στους πρώτους μετά την Ανάσταση χρόνους. Ο Φίλιππος ήταν πατέρας τεσσάρων κοριτσιών, που ήταν προικισμένα με το χάρισμα της προφητείας. Ο Φίλιππος ήταν ιδιαίτερα χαρισματικός και εκτός πολλών άλλων θαυμαστών, κατόρθωσε και βάπτισε Χριστιανό τον ξακουστό Σίμωνα τον μάγο (εορτάζει 11 Οκτωβρίου).
Από το βιβλίο 'Άγιοι Προστάτες να μας φυλάνε' - Εκδόσεις Μύρτος
Πηγή:www.synaxarion.gr
Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010
Προστάτες Μας> Μετανοούντες Άγιοι (28)
· Άμμωνας για τις παραστρατημένες γυναίκες. Ο Όσιος Άμμωνας έζησε και έδρασε την εποχή του Μεγάλου Αντωνίου. Λέγεται ότι έφθασε σε τέτοια ύψη αγιότητας και απάθειας, που όχι μόνο δεν απαντούσε στους υβριστές τους, αλλά προσευχόταν γι’ αυτούς. Τους ευλογούσε και πολλές φορές τους βοηθούσε κιόλας. Οι υβριστές και οι συκοφάντες του ήταν πολλοί, γιατί ο Άμμωνας είχε αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του να βοηθά τις παραστρατημένες γυναίκες, τις αμαρτωλές και τις πόρνες να επανέρχονται στο σωστό δρόμο (εορτάζει 26 Ιανουαρίου).
· Αντωνίνα και Αλέξανδρος. Η παρθένα Μάρτυρας Αντωνίνα ήταν Χριστιανή και παρά την μεγάλη ομορφιά της είχε αφιερωθεί στην περιποίηση των αρρώστων, των αδυνάτων και των γερόντων. Πολλοί ήταν αυτοί που την επιθυμούσαν σαρκικά, όμως η ίδια είχε αποφασίσει να παραμείνει παρθένος. Από φθόνο την κατηγόρησαν. Οι διώκτες της την συνέλαβαν, την πέρασαν από δίκη και την καταδίκασαν να εργαστεί σε πορνείο. Όταν η Αντωνίνα έφθασε στο καταγώγιο, οι γυναίκες που εργάζονταν σε αυτό την ετοίμασαν για τους πελάτες. Όμως ύστερα από θερμή προσευχή της παρθένας, έγινε μεγάλος σεισμός. Οι γυναίκες του πορνείου φοβήθηκαν πολύ και την έδιωξαν. Αλλά ύστερα από λίγο η Αντωνίνα ξανά συνελήφθη και οδηγήθηκε σε άλλο πορνείο. Η Χάρη του Θεού όμως έστειλε ένα Χριστιανό νέο, τον Αλέξανδρο, ο οποίος δίνοντας μερικά από τα ρούχα του την φυγάδευσε. Φυσικά συνελήφθησαν και οι δύο και θανατώθηκαν με φρικτά βασανιστήρια. Η Εκκλησία μας τους εορτάζει μαζί στις 10 Ιουνίου.
· Ευδοκία, μία πρώην ακόλαστη. Η Αγία έζησε την εποχής του Τραϊανού γύρω στο 160 μ.Χ. Αρχικά ήταν μια ακόλαστη πόρνη. Η μεγάλη της ομορφιά της έδινε την δυνατότητα να έχει πολλούς εραστές. Όλες αυτές οι ελεύθερες σχέσεις της έφεραν πολλά χρήματα. Η Ευδοκία ήταν από τις πλουσιότερες ακόλαστες της εποχής. Ύστερα από μια σοβαρή αρρώστια όμως και ενώ είχε εγκαταλειφθεί από εραστές και φίλους, μεταμελήθηκε και έγινε καλά. έφυγε λοιπόν από την πόλη της για ένα διάστημα και επέστρεψε αργότερα αγνώριστη. Συναναστράφηκε τους Χριστιανούς και ασπάσθηκε την αληθινή πίστη. Έδωσε την περιουσία της για τα ορφανά, τις χήρες και τους αναξιοπαθούντες. Στο τέλος μαρτύρησε για τον Κύριο (εορτάζει 1 Μαρτίου).
· Θεοδώρα η Οσία. Η Αλεξανδρινή Οσία Θεοδώρα ήταν παντρεμένη με έναν ευσεβή Χριστιανό, όμως έπεσε στην παγίδα του διαβόλου και έφτιαξε μια εξωσυζυγική σχέση. Κανείς δεν την είδε, ούτε έμαθε ποτέ ότι μοίχευσε, όμως η ίδια, έχοντας γνώση ότι τα πάντα είναι ορατά στον Κύριο, μεταστράφηκε, ντύθηκε άντρας μοναχός και μπήκε σε μοναστήρι. Εκεί, ύστερα από καιρό, κάποιοι άφησαν έξω από την πόρτα του κελιού της ένα νεογέννητο μωρό. Οι άλλοι καλόγεροι θεώρησαν ότι ο Θεόδωρος (αυτό το όνομα είχε υιοθετήσει η Οσία) προφανώς είχε αμαρτήσει και ότι το παιδί ήταν δικό του. Ο Θεόδωρος (δηλαδή η Θεοδώρα) πήρε το παιδί, έφυγε από το μοναστήρι και το μεγάλωσε με χίλια βάσανα, σαν να ήταν πραγματικά δικό της. όταν ύστερα από χρόνια ο Θεόδωρος πέθανε από τις ταλαιπωρίες, οι άλλοι μοναχοί φροντίζοντας για την ταφή του, ανακάλυψαν ότι ήταν γυναίκα και πως αδίκως τον είχαν κατηγορήσει (εορτάζει 11 Σεπτεμβρίου).
· Θεόδωρος, ο ζωγράφος του σουλτάνου. Ο Άγιος Νεομάρτυρας Θεόδωρος ο νέος, ο Βυζάντιος, δούλεψε στο εργαστήριο ζωγραφικής του παλατιού, δίπλα στους καλύτερου βασιλικούς ζωγράφους του σουλτάνου και έζησε μέσα στις ηδονές και τις ακολασίες του παλατιού. Αλλαξοπίστησε και έλαβε πολλές τιμές και αξιώματα γι’ αυτό. Γρήγορα όμως μετανόησε. Απαρνήθηκε την ψεύτικη πίστη και αποφασισμένος πέταξε το τουρκικό σαρίκι, ομολόγησε την χριστιανική αληθινή πίστη και μαρτύρησε γι’ αυτήν (εορτάζει 17 Φεβρουαρίου).
· Θεοφάνης και Πανσέμνη οι Όσιοι. Η Πανσέμνη ήταν ονομαστή πόρνη, που είχε οδηγήσει πολλούς με τα θέλγητρά της στην αμαρτία. Ο Θεοφάνης ήταν υιός πλούσιου ειδωλολάτρη. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, βαπτίσθηκε Χριστιανός και μόναζε. Οι γονείς του ήταν θλιμμένοι γιατί πίστευαν πως ο υιός τους ήταν πια, ζωντανός – νεκρός. Όταν ο Θεοφάνης έμαθε για την ολέθρια παρουσία της Πανσέμνης στην πόλη, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να την σώσει από την ακολασία και πως θα μπορούσε να σώσει και όλους αυτούς που κολάζονταν από τα θέλγητρά της. ο Όσιος πήγε στον πατέρα του, του είπε ότι θέλει να ξαναπαντρευτεί και του ζήτησε τη νόμιμη κληρονομιά του. Ο πατέρας του χάρηκε πολύ και φυσικά έδωσε στον υιό του όλα όσα είχε φυλάξει γι’ αυτόν. Ο Όσιος πήγε στο πορνείο όπου εργαζόταν η Πάνσεμνη, έφαγε μαζί της και της ανακοίνωσε πως ήθελε να γίνει γι’ αυτήν ένας διαφορετικός εραστής, αν και αυτή ήταν διατεθειμένη να αφήσει την αμαρτωλή ζωή πίσω της. Η μετέπειτα Οσία, εντυπωσιάσθηκε από την πρόταση του πλούσιου νέου και προβληματίσθηκε ταυτόχρονα. Πήρε όμως την απόφασή της και μεταμελήθηκε. Ο Όσιος της αποκάλυψε την πίστη του, της την δίδαξε, μοίρασαν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς και έζησαν μαζί (σε διπλανά κελιά) την υπόλοιπη ζωή τους με αρετή (η Πανσέπτη εορτάζει 10 Ιουνίου).
· Ο Ιάκωβος και τα παθήματά του. Ο Όσιος Ιάκωβος έκανε το μεγαλύτερο αμάρτημα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος Χριστιανός. Προσκύνησε τον ίδιο τον σατανά. Βέβαια ξεγελάσθηκε, όμως αυτό δεν θα γινόταν αν δεν ήταν υπερήφανος και αυτάρεσκος. Ο Όσιος μοίρασε όλα τα υπάρχοντά του στους φτωχούς, έγινε μοναχός και δίδασκε με περισσή αυταπάρνηση τον λόγο του Θεού. Τηρούσε όλες τις νηστείες και στην άσκηση δεν τον έφτανε κανείς άλλος μοναχός. Όλοι, γύρω του, τον επαινούσαν και τον αποκαλούσαν Δίκαιο και Ενάρετο. Ο Όσιος δεν ήθελε και πολύ για να θεωρήσει τον εαυτό του άξιο αυτών των κοσμητικών επιθέτων. Οι έπαινοι και τα εγκώμια λίγο – λίγο του πήραν τα μυαλά. Άλλο που δεν ήθελε ο διάβολος. Παρουσιάσθηκε λοιπόν στον Ιάκωβο ένα βράδυ σαν άγγελος και του είπε ότι δικαίως θεωρεί τον εαυτό του «εκλεκτό», διότι λίγο διαφέρει και από αυτόν ακόμα τον Απόστολο Παύλο. Μάλιστα, του είπε ότι λόγω της μεγάλης αγιότητάς του είναι έτοιμος να δεχθεί και να προσκυνήσει τον ίσιο τον Θεό, που θα τον επισκεπτόταν την επόμενη βραδιά. Ο Ιάκωβος, μέσα στην υπερηφάνεια του, πίστεψε ότι πραγματικά θα τον επισκεπτόταν ο Θεός. Έκανε λοιπόν τις ετοιμασίες του. Καθάρισε το κελί του, συγύρισε τα λιγοστά του υπάρχοντα, άναψε καντήλια, έκαψε λιβάνι και περίμενε τον Θεό. Πράγματι, το βράδυ άκουσε βήματα και κτύπους στην πόρτα του κελιού του, έτρεξε, άνοιξε την πόρτα και με σκυμμένο το κεφάλι προσκύνησε τον «αναμενόμενο». Ένα χυδαίο γέλιο τον ξάφνιασε. Σήκωσε το βλέμμα του και στο τερατώδες πρόσωπο του επισκέπτη του αναγνώρισε τον σατανά που τον κορόιδευε. Ο Ιάκωβος συντετριμμένος, έκανε τον σταυρό του και επικαλέσθηκε το όνομα του Μόνου Ζώντος Θεού. Αμέσως ο διάβολος εξαφανίσθηκε. Ο Ιάκωβος πήρε το μάθημά του και αμέσως δήλωσε μετάνοια και ταπεινοφροσύνη. Το κυριότερο, δεν ξανά επέτρεψε σε κανέναν να τον επαινέσει για τα έργα του (εορτάζει 13 Ιουνίου).
· Λουκία η Παρθένος, για όσες έχουν βρεθεί μπλεγμένες σε δίκτυα μαστροπείας. Η Λουκία η παρθένος ήταν όμορφη και πλούσια, υποσχέθηκε όμως στον Χριστό να παραμείνει παρθένα. Αρνιόταν, λοιπόν, επίμονα τα προξενιά που της γίνονταν. Ένας πλούσιος και δυνατός αξιωματούχος όμως την ερωτεύθηκε. Αυτή αρνήθηκε την πρότασή του και εκεί άρχισαν τα προβλήματά της. Ο προσβεβλημένος την κατήγγειλε στις αρχές ως Χριστιανή. Ο δικαστής την κάλεσε να θυσιάσει στα είδωλα, η Αγία αρνήθηκε και για την άρνησή της καταδικάσθηκε να εργασθεί σε πορνείο. Φυσικά η Αγία δεν ενέδωσε, αλλά και ως εκ θαύματος κανείς από όσους επισκέφθηκαν το πορνείο δεν μπόρεσε να την πλησιάσει. Ύστερα από όλα αυτά, διατάχθηκε η εκτέλεσή της. όσες έχουν βρεθεί μπλεγμένες, άθελά τους, σε δίκτυα μαστροπείας μπορούν στο πρόσωπο της Αγίας να βρουν μια προστάτιδα που θα τους δώσει δύναμη να αποδεσμευθούν. (Υπάρχουν δύο Παρθενομάρτυρες που εορτάζουν 6 Ιουλίου και 13 Δεκεμβρίου).
· Μαρία από τα Μάγδαλα. Η Μαρία η Μαγδαληνή η Αγία, ήταν από τα Μάγδαλα. Λαθεμένα πολλοί την θεωρούν αμαρτωλή, που όμως γνωρίζοντας τον Ιησού έγινε ένθερμη πιστή και μετέπειτα Αγία. Στην πραγματικότητα, στις Γραφές δεν υπάρχει κάποιος τέτοιος προσδιορισμός για την Αγία. Η αναφορά της Μαγδαληνής ως Μυροφόρα σε συνδυασμό με την «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή» του τροπαρίου της Κασσιανής περιπλέκει ίσως λίγο τα πράγματα. Το εμπνευσμένο τροπάριο μιλάει για «της αλειψάσης τον Κύριο μύρο πόρνης». Αναφέρεται όμως από τον Μάρκο ότι ο Ιησούς «έβγαλε» από μέσα της επτά δαιμόνια που την βασάνιζαν. Από την στιγμή της «κάθαρσής» της η Μαρία εντάσσεται στον στενό κύκλο γυναικών που ακολουθούν τον Κύριο μαζί με τους μαθητές. Η Μαρία είναι όντως μία από τις γυναίκες που επισκέφθηκε τον τάφο του Κυρίου ως «μυροφόρα» και «ευαγγελίστηκε» την Ανάστασή Του. Μετά την Ανάληψη του Κυρίου υπηρέτησε με θέρμη την Εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Αργότερα ακολούθησε τον Ιωάννη και την Παρθένο Μαρία στην Έφεσο, όπου και πέθανε. (εορτάζει 22 Ιουλίου).
· Μαρία η Αιγύπτια, υπόδειγμα μεταμέλειας. Η Μαρία η Αιγυπτία η Οσία θεωρείται υπόδειγμα μετανοίας και άσκησης. Η Αγία αφού έκανε επί 17 χρόνια μία αμαρτωλή ζωή, μετανόησε και αποσύρθηκε να ασκητέψει στην έρημο. Γεννήθηκε στην Αίγυπτο το 345. Ήταν πολύ όμορφη γυναίκα και παρά τις συμβουλές των γονέων της παρασύρθηκε σε ακολασίες και διεφθάρη, ευτυχώς όχι τελείως. Μία σπίθα αγνότητας φαίνεται ότι σιγόκαιγε ακόμα μέσα της. σπρωγμένη από αυτή τη σπίθα επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους. Επιχείρησε να μπει στο ναό και να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, αλλά μια δύναμη την εμπόδισε. Η Μαρία κατανόησε τι ήταν αυτό που της απαγόρευε την είσοδό της. Μεταστράφηκε, προσευχήθηκε με θέρμη, ζήτησε συγγνώμη και μόνο τότε η δύναμη της επέτρεψε να μπει στο ναό! Από εκείνη την στιγμή η Μαρία αποσύρθηκε στην έρημο και ασκήτεψε για 50 χρόνια (εορτάζει 1 Απριλίου).
· Μάρκος ο Νεομάρτυρας από τη Σμύρνη. Ο Άγιος βρισκόταν στην Έφεσο όπου διατηρούσε μια εξωσυζυγική σχέση. Όταν η σχέση του αποκαλύφθηκε και οδηγήθηκε στο δικαστήριο, εκεί από φόβο αρνήθηκε την πίστη του. Αργότερα μετανόησε και ομολόγησε οικειοθελώς την πίστη του ενώπιον άλλου δικαστηρίου. Τελικά, αποκεφαλίσθηκε για τη μαρτυρία του το 1801 (εορτάζει 5 Ιουνίου).
· Ο Νικόλαος και οι τρεις Παρθένες. Για τον Άγιο Νικόλαο, επίσκοπο Μύρων της Λυκίας λέγεται η εξής ιστορία: κάποτε στην επισκοπή του Αγίου ένας φτωχός πατέρας είχε τρεις κόρες παρθένες. Δυστυχώς γι’ αυτόν δεν είχε χρήματα για να τις προικίσει και έτσι φοβόταν ότι τελικά θα έμεναν ανύπανδρες. Σκέφθηκε λοιπόν να βάλει τις παρθένες σε ένα πορνείο να εκδοθούν προκειμένου να μαζέψουν την προίκα τους. Όταν ο Άγιος το έμαθε, φρόντισε και μάζεψε από 100 χρυσά φλουριά για την καθεμία παρθένα και πήγε και τα έδωσε στον πατέρα τους. Έτσι οι κόρες, χάρη στον Άγιο, βρήκαν προίκα για να παντρευτούν και γλύτωσαν την ατίμωση του πορνείου (εορτάζει 6 Δεκεμβρίου).
· Χαριτίνη η Αγία δούλη. Η Χαριτίνη ήταν δούλα (οικιακή βοηθός) ενός άρχοντα που την αγαπούσε πάρα πολύ, του Κλαύδιου. Η ομορφιά και η χάρη της Αγίας όμως έκανε και τον αυτοκράτορα Δομέτιο (290 μ.Χ.) να την προσέξει. Η Αγία όμως στάθηκε στο ύψος της. Όταν ο Δομέτιος έμαθε ότι η Χαριτίνη είναι Χριστιανή, θύμωσε πολύ και κάλεσε τον κύριό της να τη στείλει να την δικάσει. Ο Κλαύδιος στεναχωρήθηκε πάρα πολύ, αλλά δεν βρήκε τη δύναμη να παρακούσει τη διαταγή του Δομετίου. Την έστειλε λοιπόν στο παλάτι και την έκλαψε σαν να ήταν ήδη νεκρή. Μπροστά στον αυτοκράτορα η Χαριτίνη απέρριψε όλες τις προσφορές του και αρνήθηκε να αλλάξει πίστη. Τότε ο Δομέτιος διέταξε να της κόψουν τα μαλλιά και να της ξυρίσουν στο κεφάλι. Όμως θαυματουργικά τα μαλλιά της ξαναφύτρωναν στη στιγμή. Μετά από πολλά φρικτά βασανιστήρια και ενώ η Αγία συνέχιζε να αρνείται να προδώσει την πίστη της, ο Δομέτιος για να την εξευτελίσει, διέταξε να την οδηγήσουν σε ένα πορνείο, έτσι ώστε, όποιος ήθελε να γευθεί το κορμί της. Η Χαριτίνη όμως προσευχήθηκε με θέρμη στον Κύριο και Αυτός ακούγοντας την παράκλησή της την απάλλαξε από αυτόν τον εξευτελισμό. Προτού η συνοδεία φθάσει στο πορνείο, η Αγία ξεψύχησε (Υπάρχουν δύο Αγίες με αυτό το όνομα, εορτάζουν στις 5 Οκτωβρίου).
· Βονιφάτιος και Αγλαΐα, αγάπη και πίστη. Τον καιρό του Διοκλητιανού, ανθύπατος της Ρώμης ήταν κάποιος πλούσιος και διακεκριμένος, που ονομαζόταν Ακάκιος. Ο ανθύπατος είχε μία όμορφη κόρη, την Αγλαΐα. Την αγαπούσε πολύ και φυσικά της έκανε όλα τα χατίρια. Η ίδια ήταν πανέμορφη και ακόλαστη. Είχε δε έναν όμορφο δούλο που τον χρησιμοποιούσε σαν φίλο και εραστή. Και οι δύο μαζί περνούσαν τις ημέρες τους με λογής – λογής ασωτίες, παρασυρμένοι διαρκώς, όλο και περισσότερο, από το ακόρεστο ερωτικό τους πάθος. Κάποια ημέρα η Αγλαΐα άκουσε για τα άγια λείψανα των μαρτύρων που θαυματουργούσαν και ευωδίαζαν. Διέταξε λοιπόν να πάει ο Βονιφάτιος στη Μικρά Ασία μαζί με άλλους δούλους και να της φέρει μερικά. Ο Βονιφάτιος της είπε τότε αστειευόμενος: «Θα δεχόσουν και το δικό μου λείψανο;». Φυσικά η Αγλαΐα γέλασε χωρίς να γνωρίζει τι θα συμβεί. Ο Βονιφάτιος έφθασε τελικά στη Μ. Ασία και προσπάθησε να πραγματοποιήσει την επιθυμία της κυράς και ερωμένης του. Έψαξε και βρήκε πολλά άγια λείψανα. Για το καθένα από αυτά ρωτούσε την ιστορία του πεθαμένου αγίου, μάθαινε και για το μαρτύριό του. Ο Βονιφάτιος ακούγοντας όλα αυτά τα θαυμαστά, θέλησε να γνωρίσει περισσότερα για την πίστη των αγίων. Σιγά – σιγά, μια μεταστροφή συνέβη μέσα του. Ο Βονιφάτιος ένιωσε το ιερό κάλεσμα και βαπτίσθηκε χριστιανός. Φυσικά καταδόθηκε και συνελήφθη. Βασανίσθηκε τελικά και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, χωρίς να προδώσει τη νέα του πίστη. Αμέσως μετά τον θάνατό του οι άλλοι δούλοι μετέφεραν το νεκρό σώμα του πίσω στη Ρώμη και το παρέδωσαν στην έκπληκτη Αγλαΐα. Η άσωτη Ρωμαία έμεινε ακόμα πιο έκπληκτη όταν ανακάλυψε ότι το ιερό λείψανο άρχισε να ευωδιάζει και να θαυματουργεί. Η Αγλαΐα έμαθε όλη την ιστορία του αγίου μάρτυρα, μεταμελήθηκε, πίστεψε και αυτή και άρχισε φιλανθρωπικό έργο. Τελικά και η Αγλαΐα αξιώθηκε με την αγιοσύνη. Και οι δύο άγιοι γιορτάζουν στις 19 Δεκεμβρίου.
· Εύα η προμήτωρ. Θεωρείται ως η πρώτη «αμαρτωλή», μια και παρασύρθηκε από τον πονηρό όφη. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι όλοι είμαστε απόγονοί της (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Κασσιανή η ποιήτρια. Λόγω του φημισμένου τροπαρίου που ενεμπνεύσθη και συνέγραψε (…η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή…) σχετίζεται με τις «αμαρτωλές», κυρίως με κάθε μετανοούσα γυναίκα (εορτάζει 7 Σεπτεμβρίου).
· Πελαγία η Οσία. Δούλευε ως ιερόδουλη και ζούσε ζωή άσωτη και αμαρτωλή. Άκουσε όμως τον Λόγο του Θεού, μετανόησε, βαπτίσθηκε και έζησε ασκητικά ως τα βαθιά γεράματά της όπου και πέθανε ειρηνικά (εορτάζει 8 Οκτωβρίου).
· Ταισία η Αγία. Ακολούθησε την μητέρα της στο επάγγελμα της ιερόδουλης. Όμως με την βοήθεια του Πανφούτιου γνώρισε τον λόγο του Κυρίου, μετανόησε, βαπτίσθηκε και έζησε την υπόλοιπη ζωή της φροντίζοντας αρρώστους και ανήμπορους, μαζί με άλλες γυναίκες (εορτάζει 8 Οκτωβρίου).
****************
· Αντωνίνα και Αλέξανδρος. Η παρθένα Μάρτυρας Αντωνίνα ήταν Χριστιανή και παρά την μεγάλη ομορφιά της είχε αφιερωθεί στην περιποίηση των αρρώστων, των αδυνάτων και των γερόντων. Πολλοί ήταν αυτοί που την επιθυμούσαν σαρκικά, όμως η ίδια είχε αποφασίσει να παραμείνει παρθένος. Από φθόνο την κατηγόρησαν. Οι διώκτες της την συνέλαβαν, την πέρασαν από δίκη και την καταδίκασαν να εργαστεί σε πορνείο. Όταν η Αντωνίνα έφθασε στο καταγώγιο, οι γυναίκες που εργάζονταν σε αυτό την ετοίμασαν για τους πελάτες. Όμως ύστερα από θερμή προσευχή της παρθένας, έγινε μεγάλος σεισμός. Οι γυναίκες του πορνείου φοβήθηκαν πολύ και την έδιωξαν. Αλλά ύστερα από λίγο η Αντωνίνα ξανά συνελήφθη και οδηγήθηκε σε άλλο πορνείο. Η Χάρη του Θεού όμως έστειλε ένα Χριστιανό νέο, τον Αλέξανδρο, ο οποίος δίνοντας μερικά από τα ρούχα του την φυγάδευσε. Φυσικά συνελήφθησαν και οι δύο και θανατώθηκαν με φρικτά βασανιστήρια. Η Εκκλησία μας τους εορτάζει μαζί στις 10 Ιουνίου.
· Ευδοκία, μία πρώην ακόλαστη. Η Αγία έζησε την εποχής του Τραϊανού γύρω στο 160 μ.Χ. Αρχικά ήταν μια ακόλαστη πόρνη. Η μεγάλη της ομορφιά της έδινε την δυνατότητα να έχει πολλούς εραστές. Όλες αυτές οι ελεύθερες σχέσεις της έφεραν πολλά χρήματα. Η Ευδοκία ήταν από τις πλουσιότερες ακόλαστες της εποχής. Ύστερα από μια σοβαρή αρρώστια όμως και ενώ είχε εγκαταλειφθεί από εραστές και φίλους, μεταμελήθηκε και έγινε καλά. έφυγε λοιπόν από την πόλη της για ένα διάστημα και επέστρεψε αργότερα αγνώριστη. Συναναστράφηκε τους Χριστιανούς και ασπάσθηκε την αληθινή πίστη. Έδωσε την περιουσία της για τα ορφανά, τις χήρες και τους αναξιοπαθούντες. Στο τέλος μαρτύρησε για τον Κύριο (εορτάζει 1 Μαρτίου).
· Θεοδώρα η Οσία. Η Αλεξανδρινή Οσία Θεοδώρα ήταν παντρεμένη με έναν ευσεβή Χριστιανό, όμως έπεσε στην παγίδα του διαβόλου και έφτιαξε μια εξωσυζυγική σχέση. Κανείς δεν την είδε, ούτε έμαθε ποτέ ότι μοίχευσε, όμως η ίδια, έχοντας γνώση ότι τα πάντα είναι ορατά στον Κύριο, μεταστράφηκε, ντύθηκε άντρας μοναχός και μπήκε σε μοναστήρι. Εκεί, ύστερα από καιρό, κάποιοι άφησαν έξω από την πόρτα του κελιού της ένα νεογέννητο μωρό. Οι άλλοι καλόγεροι θεώρησαν ότι ο Θεόδωρος (αυτό το όνομα είχε υιοθετήσει η Οσία) προφανώς είχε αμαρτήσει και ότι το παιδί ήταν δικό του. Ο Θεόδωρος (δηλαδή η Θεοδώρα) πήρε το παιδί, έφυγε από το μοναστήρι και το μεγάλωσε με χίλια βάσανα, σαν να ήταν πραγματικά δικό της. όταν ύστερα από χρόνια ο Θεόδωρος πέθανε από τις ταλαιπωρίες, οι άλλοι μοναχοί φροντίζοντας για την ταφή του, ανακάλυψαν ότι ήταν γυναίκα και πως αδίκως τον είχαν κατηγορήσει (εορτάζει 11 Σεπτεμβρίου).
· Θεόδωρος, ο ζωγράφος του σουλτάνου. Ο Άγιος Νεομάρτυρας Θεόδωρος ο νέος, ο Βυζάντιος, δούλεψε στο εργαστήριο ζωγραφικής του παλατιού, δίπλα στους καλύτερου βασιλικούς ζωγράφους του σουλτάνου και έζησε μέσα στις ηδονές και τις ακολασίες του παλατιού. Αλλαξοπίστησε και έλαβε πολλές τιμές και αξιώματα γι’ αυτό. Γρήγορα όμως μετανόησε. Απαρνήθηκε την ψεύτικη πίστη και αποφασισμένος πέταξε το τουρκικό σαρίκι, ομολόγησε την χριστιανική αληθινή πίστη και μαρτύρησε γι’ αυτήν (εορτάζει 17 Φεβρουαρίου).
· Θεοφάνης και Πανσέμνη οι Όσιοι. Η Πανσέμνη ήταν ονομαστή πόρνη, που είχε οδηγήσει πολλούς με τα θέλγητρά της στην αμαρτία. Ο Θεοφάνης ήταν υιός πλούσιου ειδωλολάτρη. Μετά τον θάνατο της γυναίκας του, βαπτίσθηκε Χριστιανός και μόναζε. Οι γονείς του ήταν θλιμμένοι γιατί πίστευαν πως ο υιός τους ήταν πια, ζωντανός – νεκρός. Όταν ο Θεοφάνης έμαθε για την ολέθρια παρουσία της Πανσέμνης στην πόλη, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να την σώσει από την ακολασία και πως θα μπορούσε να σώσει και όλους αυτούς που κολάζονταν από τα θέλγητρά της. ο Όσιος πήγε στον πατέρα του, του είπε ότι θέλει να ξαναπαντρευτεί και του ζήτησε τη νόμιμη κληρονομιά του. Ο πατέρας του χάρηκε πολύ και φυσικά έδωσε στον υιό του όλα όσα είχε φυλάξει γι’ αυτόν. Ο Όσιος πήγε στο πορνείο όπου εργαζόταν η Πάνσεμνη, έφαγε μαζί της και της ανακοίνωσε πως ήθελε να γίνει γι’ αυτήν ένας διαφορετικός εραστής, αν και αυτή ήταν διατεθειμένη να αφήσει την αμαρτωλή ζωή πίσω της. Η μετέπειτα Οσία, εντυπωσιάσθηκε από την πρόταση του πλούσιου νέου και προβληματίσθηκε ταυτόχρονα. Πήρε όμως την απόφασή της και μεταμελήθηκε. Ο Όσιος της αποκάλυψε την πίστη του, της την δίδαξε, μοίρασαν τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς και έζησαν μαζί (σε διπλανά κελιά) την υπόλοιπη ζωή τους με αρετή (η Πανσέπτη εορτάζει 10 Ιουνίου).
· Ο Ιάκωβος και τα παθήματά του. Ο Όσιος Ιάκωβος έκανε το μεγαλύτερο αμάρτημα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος Χριστιανός. Προσκύνησε τον ίδιο τον σατανά. Βέβαια ξεγελάσθηκε, όμως αυτό δεν θα γινόταν αν δεν ήταν υπερήφανος και αυτάρεσκος. Ο Όσιος μοίρασε όλα τα υπάρχοντά του στους φτωχούς, έγινε μοναχός και δίδασκε με περισσή αυταπάρνηση τον λόγο του Θεού. Τηρούσε όλες τις νηστείες και στην άσκηση δεν τον έφτανε κανείς άλλος μοναχός. Όλοι, γύρω του, τον επαινούσαν και τον αποκαλούσαν Δίκαιο και Ενάρετο. Ο Όσιος δεν ήθελε και πολύ για να θεωρήσει τον εαυτό του άξιο αυτών των κοσμητικών επιθέτων. Οι έπαινοι και τα εγκώμια λίγο – λίγο του πήραν τα μυαλά. Άλλο που δεν ήθελε ο διάβολος. Παρουσιάσθηκε λοιπόν στον Ιάκωβο ένα βράδυ σαν άγγελος και του είπε ότι δικαίως θεωρεί τον εαυτό του «εκλεκτό», διότι λίγο διαφέρει και από αυτόν ακόμα τον Απόστολο Παύλο. Μάλιστα, του είπε ότι λόγω της μεγάλης αγιότητάς του είναι έτοιμος να δεχθεί και να προσκυνήσει τον ίσιο τον Θεό, που θα τον επισκεπτόταν την επόμενη βραδιά. Ο Ιάκωβος, μέσα στην υπερηφάνεια του, πίστεψε ότι πραγματικά θα τον επισκεπτόταν ο Θεός. Έκανε λοιπόν τις ετοιμασίες του. Καθάρισε το κελί του, συγύρισε τα λιγοστά του υπάρχοντα, άναψε καντήλια, έκαψε λιβάνι και περίμενε τον Θεό. Πράγματι, το βράδυ άκουσε βήματα και κτύπους στην πόρτα του κελιού του, έτρεξε, άνοιξε την πόρτα και με σκυμμένο το κεφάλι προσκύνησε τον «αναμενόμενο». Ένα χυδαίο γέλιο τον ξάφνιασε. Σήκωσε το βλέμμα του και στο τερατώδες πρόσωπο του επισκέπτη του αναγνώρισε τον σατανά που τον κορόιδευε. Ο Ιάκωβος συντετριμμένος, έκανε τον σταυρό του και επικαλέσθηκε το όνομα του Μόνου Ζώντος Θεού. Αμέσως ο διάβολος εξαφανίσθηκε. Ο Ιάκωβος πήρε το μάθημά του και αμέσως δήλωσε μετάνοια και ταπεινοφροσύνη. Το κυριότερο, δεν ξανά επέτρεψε σε κανέναν να τον επαινέσει για τα έργα του (εορτάζει 13 Ιουνίου).
· Λουκία η Παρθένος, για όσες έχουν βρεθεί μπλεγμένες σε δίκτυα μαστροπείας. Η Λουκία η παρθένος ήταν όμορφη και πλούσια, υποσχέθηκε όμως στον Χριστό να παραμείνει παρθένα. Αρνιόταν, λοιπόν, επίμονα τα προξενιά που της γίνονταν. Ένας πλούσιος και δυνατός αξιωματούχος όμως την ερωτεύθηκε. Αυτή αρνήθηκε την πρότασή του και εκεί άρχισαν τα προβλήματά της. Ο προσβεβλημένος την κατήγγειλε στις αρχές ως Χριστιανή. Ο δικαστής την κάλεσε να θυσιάσει στα είδωλα, η Αγία αρνήθηκε και για την άρνησή της καταδικάσθηκε να εργασθεί σε πορνείο. Φυσικά η Αγία δεν ενέδωσε, αλλά και ως εκ θαύματος κανείς από όσους επισκέφθηκαν το πορνείο δεν μπόρεσε να την πλησιάσει. Ύστερα από όλα αυτά, διατάχθηκε η εκτέλεσή της. όσες έχουν βρεθεί μπλεγμένες, άθελά τους, σε δίκτυα μαστροπείας μπορούν στο πρόσωπο της Αγίας να βρουν μια προστάτιδα που θα τους δώσει δύναμη να αποδεσμευθούν. (Υπάρχουν δύο Παρθενομάρτυρες που εορτάζουν 6 Ιουλίου και 13 Δεκεμβρίου).
· Μαρία από τα Μάγδαλα. Η Μαρία η Μαγδαληνή η Αγία, ήταν από τα Μάγδαλα. Λαθεμένα πολλοί την θεωρούν αμαρτωλή, που όμως γνωρίζοντας τον Ιησού έγινε ένθερμη πιστή και μετέπειτα Αγία. Στην πραγματικότητα, στις Γραφές δεν υπάρχει κάποιος τέτοιος προσδιορισμός για την Αγία. Η αναφορά της Μαγδαληνής ως Μυροφόρα σε συνδυασμό με την «εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή» του τροπαρίου της Κασσιανής περιπλέκει ίσως λίγο τα πράγματα. Το εμπνευσμένο τροπάριο μιλάει για «της αλειψάσης τον Κύριο μύρο πόρνης». Αναφέρεται όμως από τον Μάρκο ότι ο Ιησούς «έβγαλε» από μέσα της επτά δαιμόνια που την βασάνιζαν. Από την στιγμή της «κάθαρσής» της η Μαρία εντάσσεται στον στενό κύκλο γυναικών που ακολουθούν τον Κύριο μαζί με τους μαθητές. Η Μαρία είναι όντως μία από τις γυναίκες που επισκέφθηκε τον τάφο του Κυρίου ως «μυροφόρα» και «ευαγγελίστηκε» την Ανάστασή Του. Μετά την Ανάληψη του Κυρίου υπηρέτησε με θέρμη την Εκκλησία της Ιερουσαλήμ. Αργότερα ακολούθησε τον Ιωάννη και την Παρθένο Μαρία στην Έφεσο, όπου και πέθανε. (εορτάζει 22 Ιουλίου).
· Μαρία η Αιγύπτια, υπόδειγμα μεταμέλειας. Η Μαρία η Αιγυπτία η Οσία θεωρείται υπόδειγμα μετανοίας και άσκησης. Η Αγία αφού έκανε επί 17 χρόνια μία αμαρτωλή ζωή, μετανόησε και αποσύρθηκε να ασκητέψει στην έρημο. Γεννήθηκε στην Αίγυπτο το 345. Ήταν πολύ όμορφη γυναίκα και παρά τις συμβουλές των γονέων της παρασύρθηκε σε ακολασίες και διεφθάρη, ευτυχώς όχι τελείως. Μία σπίθα αγνότητας φαίνεται ότι σιγόκαιγε ακόμα μέσα της. σπρωγμένη από αυτή τη σπίθα επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους. Επιχείρησε να μπει στο ναό και να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό, αλλά μια δύναμη την εμπόδισε. Η Μαρία κατανόησε τι ήταν αυτό που της απαγόρευε την είσοδό της. Μεταστράφηκε, προσευχήθηκε με θέρμη, ζήτησε συγγνώμη και μόνο τότε η δύναμη της επέτρεψε να μπει στο ναό! Από εκείνη την στιγμή η Μαρία αποσύρθηκε στην έρημο και ασκήτεψε για 50 χρόνια (εορτάζει 1 Απριλίου).
· Μάρκος ο Νεομάρτυρας από τη Σμύρνη. Ο Άγιος βρισκόταν στην Έφεσο όπου διατηρούσε μια εξωσυζυγική σχέση. Όταν η σχέση του αποκαλύφθηκε και οδηγήθηκε στο δικαστήριο, εκεί από φόβο αρνήθηκε την πίστη του. Αργότερα μετανόησε και ομολόγησε οικειοθελώς την πίστη του ενώπιον άλλου δικαστηρίου. Τελικά, αποκεφαλίσθηκε για τη μαρτυρία του το 1801 (εορτάζει 5 Ιουνίου).
· Ο Νικόλαος και οι τρεις Παρθένες. Για τον Άγιο Νικόλαο, επίσκοπο Μύρων της Λυκίας λέγεται η εξής ιστορία: κάποτε στην επισκοπή του Αγίου ένας φτωχός πατέρας είχε τρεις κόρες παρθένες. Δυστυχώς γι’ αυτόν δεν είχε χρήματα για να τις προικίσει και έτσι φοβόταν ότι τελικά θα έμεναν ανύπανδρες. Σκέφθηκε λοιπόν να βάλει τις παρθένες σε ένα πορνείο να εκδοθούν προκειμένου να μαζέψουν την προίκα τους. Όταν ο Άγιος το έμαθε, φρόντισε και μάζεψε από 100 χρυσά φλουριά για την καθεμία παρθένα και πήγε και τα έδωσε στον πατέρα τους. Έτσι οι κόρες, χάρη στον Άγιο, βρήκαν προίκα για να παντρευτούν και γλύτωσαν την ατίμωση του πορνείου (εορτάζει 6 Δεκεμβρίου).
· Χαριτίνη η Αγία δούλη. Η Χαριτίνη ήταν δούλα (οικιακή βοηθός) ενός άρχοντα που την αγαπούσε πάρα πολύ, του Κλαύδιου. Η ομορφιά και η χάρη της Αγίας όμως έκανε και τον αυτοκράτορα Δομέτιο (290 μ.Χ.) να την προσέξει. Η Αγία όμως στάθηκε στο ύψος της. Όταν ο Δομέτιος έμαθε ότι η Χαριτίνη είναι Χριστιανή, θύμωσε πολύ και κάλεσε τον κύριό της να τη στείλει να την δικάσει. Ο Κλαύδιος στεναχωρήθηκε πάρα πολύ, αλλά δεν βρήκε τη δύναμη να παρακούσει τη διαταγή του Δομετίου. Την έστειλε λοιπόν στο παλάτι και την έκλαψε σαν να ήταν ήδη νεκρή. Μπροστά στον αυτοκράτορα η Χαριτίνη απέρριψε όλες τις προσφορές του και αρνήθηκε να αλλάξει πίστη. Τότε ο Δομέτιος διέταξε να της κόψουν τα μαλλιά και να της ξυρίσουν στο κεφάλι. Όμως θαυματουργικά τα μαλλιά της ξαναφύτρωναν στη στιγμή. Μετά από πολλά φρικτά βασανιστήρια και ενώ η Αγία συνέχιζε να αρνείται να προδώσει την πίστη της, ο Δομέτιος για να την εξευτελίσει, διέταξε να την οδηγήσουν σε ένα πορνείο, έτσι ώστε, όποιος ήθελε να γευθεί το κορμί της. Η Χαριτίνη όμως προσευχήθηκε με θέρμη στον Κύριο και Αυτός ακούγοντας την παράκλησή της την απάλλαξε από αυτόν τον εξευτελισμό. Προτού η συνοδεία φθάσει στο πορνείο, η Αγία ξεψύχησε (Υπάρχουν δύο Αγίες με αυτό το όνομα, εορτάζουν στις 5 Οκτωβρίου).
· Βονιφάτιος και Αγλαΐα, αγάπη και πίστη. Τον καιρό του Διοκλητιανού, ανθύπατος της Ρώμης ήταν κάποιος πλούσιος και διακεκριμένος, που ονομαζόταν Ακάκιος. Ο ανθύπατος είχε μία όμορφη κόρη, την Αγλαΐα. Την αγαπούσε πολύ και φυσικά της έκανε όλα τα χατίρια. Η ίδια ήταν πανέμορφη και ακόλαστη. Είχε δε έναν όμορφο δούλο που τον χρησιμοποιούσε σαν φίλο και εραστή. Και οι δύο μαζί περνούσαν τις ημέρες τους με λογής – λογής ασωτίες, παρασυρμένοι διαρκώς, όλο και περισσότερο, από το ακόρεστο ερωτικό τους πάθος. Κάποια ημέρα η Αγλαΐα άκουσε για τα άγια λείψανα των μαρτύρων που θαυματουργούσαν και ευωδίαζαν. Διέταξε λοιπόν να πάει ο Βονιφάτιος στη Μικρά Ασία μαζί με άλλους δούλους και να της φέρει μερικά. Ο Βονιφάτιος της είπε τότε αστειευόμενος: «Θα δεχόσουν και το δικό μου λείψανο;». Φυσικά η Αγλαΐα γέλασε χωρίς να γνωρίζει τι θα συμβεί. Ο Βονιφάτιος έφθασε τελικά στη Μ. Ασία και προσπάθησε να πραγματοποιήσει την επιθυμία της κυράς και ερωμένης του. Έψαξε και βρήκε πολλά άγια λείψανα. Για το καθένα από αυτά ρωτούσε την ιστορία του πεθαμένου αγίου, μάθαινε και για το μαρτύριό του. Ο Βονιφάτιος ακούγοντας όλα αυτά τα θαυμαστά, θέλησε να γνωρίσει περισσότερα για την πίστη των αγίων. Σιγά – σιγά, μια μεταστροφή συνέβη μέσα του. Ο Βονιφάτιος ένιωσε το ιερό κάλεσμα και βαπτίσθηκε χριστιανός. Φυσικά καταδόθηκε και συνελήφθη. Βασανίσθηκε τελικά και παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, χωρίς να προδώσει τη νέα του πίστη. Αμέσως μετά τον θάνατό του οι άλλοι δούλοι μετέφεραν το νεκρό σώμα του πίσω στη Ρώμη και το παρέδωσαν στην έκπληκτη Αγλαΐα. Η άσωτη Ρωμαία έμεινε ακόμα πιο έκπληκτη όταν ανακάλυψε ότι το ιερό λείψανο άρχισε να ευωδιάζει και να θαυματουργεί. Η Αγλαΐα έμαθε όλη την ιστορία του αγίου μάρτυρα, μεταμελήθηκε, πίστεψε και αυτή και άρχισε φιλανθρωπικό έργο. Τελικά και η Αγλαΐα αξιώθηκε με την αγιοσύνη. Και οι δύο άγιοι γιορτάζουν στις 19 Δεκεμβρίου.
· Εύα η προμήτωρ. Θεωρείται ως η πρώτη «αμαρτωλή», μια και παρασύρθηκε από τον πονηρό όφη. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι όλοι είμαστε απόγονοί της (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Κασσιανή η ποιήτρια. Λόγω του φημισμένου τροπαρίου που ενεμπνεύσθη και συνέγραψε (…η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή…) σχετίζεται με τις «αμαρτωλές», κυρίως με κάθε μετανοούσα γυναίκα (εορτάζει 7 Σεπτεμβρίου).
· Πελαγία η Οσία. Δούλευε ως ιερόδουλη και ζούσε ζωή άσωτη και αμαρτωλή. Άκουσε όμως τον Λόγο του Θεού, μετανόησε, βαπτίσθηκε και έζησε ασκητικά ως τα βαθιά γεράματά της όπου και πέθανε ειρηνικά (εορτάζει 8 Οκτωβρίου).
· Ταισία η Αγία. Ακολούθησε την μητέρα της στο επάγγελμα της ιερόδουλης. Όμως με την βοήθεια του Πανφούτιου γνώρισε τον λόγο του Κυρίου, μετανόησε, βαπτίσθηκε και έζησε την υπόλοιπη ζωή της φροντίζοντας αρρώστους και ανήμπορους, μαζί με άλλες γυναίκες (εορτάζει 8 Οκτωβρίου).
****************
Άγιοι Προστάτες Μας> λόγω Ονόματος (27)
· Φανούριος για φανέρωμα. Ο γνωστός μας Άγιος Φανούριος για κάθε είδους φανέρωμα. Κατά τον 14ο αιώνα Αγαρηνοί έσκαβαν δίπλα σε ένα παλιό τείχος στη Ρόδο. Εκεί βρέθηκε παλιός χριστιανικός ναός με πολλές εικόνες. Μία από όλες παρουσίαζε ένα νεαρό στρατιωτικό, με πλήρη στολή, ο οποίος κρατούσε σταυρό και λαμπάδα αναμμένη. Γύρω από την κεντρική εικόνα υπήρχαν δώδεκα μικρότερες μα τα μαρτύρια του Αγίου. Ο Μητροπολίτης Νείλος ο Β’ μπόρεσε και διάβασε μια μισοσβησμένη επιγραφή που ανέφερε: «Φανούριος ο Άγιος». Τίποτε άλλο δεν γνωρίζουμε γι’ αυτόν το «νεοφανή» Άγιο, εκτός από τα μετέπειτα θαύματα που αναφέρονται στο όνομά του. Σε όλους είναι γνωστή η «φανουρόπιτα». Στη Σηλυβρία ζύμωναν την πίτα και την πήγαιναν στην Εκκλησία να λειτουργηθεί. Στην συνέχεια την μοίραζαν. Οι κοπέλες έβαζαν ένα κομμάτι κάτω από το προσκέφαλό τους για να ονειρευθούν αυτόν που θα παντρευτούν. Κατ’ επέκταση όποιος έχανε κάτι που ήθελε να του φανερωθεί, ένα πρόσωπο ή ένα μυστικό, έταζε στον Άγιο, φανουρόπιτα (εορτάζει 27 Αυγούστου).
· Χαράλαμπος για να λάμπεις από χαρά. Σε καιρό επιδημίας σε πολλά χωριά έκαναν περιφορά της εικόνας του Αγίου, που θεωρείται διώκτης της πανούκλας αλλά και κάθε κακού. Γι’ αυτό τον λόγο του αφιέρωναν μάλιστα και «μονοημερίτικο» πουκάμισο, από ύφασμα που είχε υφανθεί και ραφτεί σε μία μόνο ημέρα. Στη Λέσβο, στο πανηγύρι του Αγίου, γίνονται αγώνες με άλογα για το καλό των ζώων (τα άλογα του Χαραλάμπη). (Υπάρχουν τέσσερις Άγιοι με αυτό το όνομα και εορτάζουν 17 Σεπτεμβρίου, 10 Φεβρουαρίου, 23 Αυγούστου και 30 Μαΐου).
· Ειρήνη για ειρήνη. Οι δέκα Αγίες και έξι Άγιοι που φέρουν αυτό το όνομα (Ειρήναρχος, Ειρηναίος) παραπέμπουν σε ειρήνευση, ειρηνοποιούς, ειρηνοδικεία και ειρηνοδίκες. Στο μοναστήρι όμως της Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου Αττικής (εορτάζει 28 Ιουλίου) τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι νέες που προσκυνούν την συγκεκριμένη Οσία Ειρήνη, παίρνουν από τις μοναχές ένα κομμάτι «διαβασμένο» μήλο. Αφού οι νέες νηστέψουν μία ημέρα, το τρώνε με την ελπίδα ότι θα παντρευτούν γρήγορα. Μια άλλη Ειρήνη Δούκα, η αυτοκράτειρα, η ευσεβής, είχε δώσει αφορμή, η προαναφερόμενη Αγία να εμπλακεί σε ένα θαύμα, που όμως δεν την αφορά. Λέγεται πως ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός είχε κατέβει στις γαλαρίες ενός ορυχείου για να τις επιθεωρήσει. Οι γαλαρίες κατέρρευσαν και ο αυτοκράτορας εγκλοβίστηκε στα βάθη της γης. Η σύζυγος του αυτοκράτορα Ειρήνη Δούκα, η ευσεβής, έτρεξε στην εκκλησία να προσευχηθεί. Έκανε μάλιστα αναίμακτη προσφορά από άρτο, οίνο και λάδι για την σωτηρία του αυτοκράτορα και συζύγου της. με θαυμαστό τρόπο οι προσφορές της μεταφέρθηκαν στα έγκατα της γης, εκεί όπου βρισκόταν παγιδευμένος ο Αλέξιος με την ακολουθία του. Έχοντας τροφή οι εγκλωβισμένοι επέζησαν για κάποιο διάστημα κάτω από τη γη ώσπου τελικά τους διέσωσαν. Ο λαός σε αυτή την ιστορία έχει ταυτίσει την Ειρήνη την ατοκράτειρα με την Ειρήνη την Αγία, γι’ αυτό πολλοί εργάτες μεταλλίων την επικαλούνται.
· Ευθύμιος για να είμαστε πάντα εύθυμοι. Ο Άγιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Οι γονείς ήταν διαρκώς θλιμμένοι και παρακαλούσαν τον Θεό να τους αξιώσει να αποκτήσουν ένα παιδί. Ο Θεός τους μίλησε και τους προμήνυσε ότι θα τους δώσει παιδί, αρκεί να το ονομάσουν Ευθύμιο. Έτσι έγινε και οι γονείς του βρήκαν πάλι την ευθυμία τους αλλά και η Εκκλησία στο πρόσωπο του Αγίου ευτύχησε. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Άγιος έτρωγε μόνο τις Κυριακές και κοιμόταν όχι ξαπλωτός, αλλά στηριγμένος σε τοίχο και κρατημένος από ένα σχοινί. Έκανε πάρα πολλά θαύματα, από θεραπείες μέχρι πρόκληση βροχής, είχε το χάρισμα της διόρασης και ίδρυσε πολλές μονές. Ο Άγιος πρόβλεψε ακόμα και τον θάνατό του. Πέθανε το 473 σε ηλικία 97 ετών (εορτάζει 20 Ιανουαρίου).
***************
· Χαράλαμπος για να λάμπεις από χαρά. Σε καιρό επιδημίας σε πολλά χωριά έκαναν περιφορά της εικόνας του Αγίου, που θεωρείται διώκτης της πανούκλας αλλά και κάθε κακού. Γι’ αυτό τον λόγο του αφιέρωναν μάλιστα και «μονοημερίτικο» πουκάμισο, από ύφασμα που είχε υφανθεί και ραφτεί σε μία μόνο ημέρα. Στη Λέσβο, στο πανηγύρι του Αγίου, γίνονται αγώνες με άλογα για το καλό των ζώων (τα άλογα του Χαραλάμπη). (Υπάρχουν τέσσερις Άγιοι με αυτό το όνομα και εορτάζουν 17 Σεπτεμβρίου, 10 Φεβρουαρίου, 23 Αυγούστου και 30 Μαΐου).
· Ειρήνη για ειρήνη. Οι δέκα Αγίες και έξι Άγιοι που φέρουν αυτό το όνομα (Ειρήναρχος, Ειρηναίος) παραπέμπουν σε ειρήνευση, ειρηνοποιούς, ειρηνοδικεία και ειρηνοδίκες. Στο μοναστήρι όμως της Ειρήνης της Χρυσοβαλάντου Αττικής (εορτάζει 28 Ιουλίου) τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι νέες που προσκυνούν την συγκεκριμένη Οσία Ειρήνη, παίρνουν από τις μοναχές ένα κομμάτι «διαβασμένο» μήλο. Αφού οι νέες νηστέψουν μία ημέρα, το τρώνε με την ελπίδα ότι θα παντρευτούν γρήγορα. Μια άλλη Ειρήνη Δούκα, η αυτοκράτειρα, η ευσεβής, είχε δώσει αφορμή, η προαναφερόμενη Αγία να εμπλακεί σε ένα θαύμα, που όμως δεν την αφορά. Λέγεται πως ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός είχε κατέβει στις γαλαρίες ενός ορυχείου για να τις επιθεωρήσει. Οι γαλαρίες κατέρρευσαν και ο αυτοκράτορας εγκλοβίστηκε στα βάθη της γης. Η σύζυγος του αυτοκράτορα Ειρήνη Δούκα, η ευσεβής, έτρεξε στην εκκλησία να προσευχηθεί. Έκανε μάλιστα αναίμακτη προσφορά από άρτο, οίνο και λάδι για την σωτηρία του αυτοκράτορα και συζύγου της. με θαυμαστό τρόπο οι προσφορές της μεταφέρθηκαν στα έγκατα της γης, εκεί όπου βρισκόταν παγιδευμένος ο Αλέξιος με την ακολουθία του. Έχοντας τροφή οι εγκλωβισμένοι επέζησαν για κάποιο διάστημα κάτω από τη γη ώσπου τελικά τους διέσωσαν. Ο λαός σε αυτή την ιστορία έχει ταυτίσει την Ειρήνη την ατοκράτειρα με την Ειρήνη την Αγία, γι’ αυτό πολλοί εργάτες μεταλλίων την επικαλούνται.
· Ευθύμιος για να είμαστε πάντα εύθυμοι. Ο Άγιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Οι γονείς ήταν διαρκώς θλιμμένοι και παρακαλούσαν τον Θεό να τους αξιώσει να αποκτήσουν ένα παιδί. Ο Θεός τους μίλησε και τους προμήνυσε ότι θα τους δώσει παιδί, αρκεί να το ονομάσουν Ευθύμιο. Έτσι έγινε και οι γονείς του βρήκαν πάλι την ευθυμία τους αλλά και η Εκκλησία στο πρόσωπο του Αγίου ευτύχησε. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Άγιος έτρωγε μόνο τις Κυριακές και κοιμόταν όχι ξαπλωτός, αλλά στηριγμένος σε τοίχο και κρατημένος από ένα σχοινί. Έκανε πάρα πολλά θαύματα, από θεραπείες μέχρι πρόκληση βροχής, είχε το χάρισμα της διόρασης και ίδρυσε πολλές μονές. Ο Άγιος πρόβλεψε ακόμα και τον θάνατό του. Πέθανε το 473 σε ηλικία 97 ετών (εορτάζει 20 Ιανουαρίου).
***************
Μερικοί ακόμα Προστάτες Μας > στρατιωτικοί Άγιοι (26)
· Γοβδελάας ο Πέρσης πρίγκιπας. Όχι πολύ γνωστός Άγιος, που λατρεύεται όμως στην Κέρκυρα (εορτάζει 29 Σεπτεμβρίου).
· Ευδόκιμος ο Στρατοπεδάρχης. Ήταν στρατοπεδάρχης Καππαδοκίας επί Θεοφίλου αυτοκράτορα Κωνσταντινούπολης (εορτάζει 31 Ιουλίου).
· Ευστράτιος. Ανώτερος αξιωματικός του αυτοκρατορικού στρατού. Συνελήφθη μαζί με άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες και εκτελέσθηκε (εορτάζει 13 Δεκεμβρίου).
· Σέργιος και Βάκχος. Ρωμαίοι αξιωματικοί, διοικητής και υποδιοικητής στρατιωτικής σχολής, επί Μαξιμιανού. Μαρτύρησαν για την πίστη τους.
· Σέργιος ο Δίκαιος Μάγιστρος και Βάκχος (εορτάζουν 28 Ιουνίου και 7 Οκτωβρίου αντίστοιχα).
****************
· Ευδόκιμος ο Στρατοπεδάρχης. Ήταν στρατοπεδάρχης Καππαδοκίας επί Θεοφίλου αυτοκράτορα Κωνσταντινούπολης (εορτάζει 31 Ιουλίου).
· Ευστράτιος. Ανώτερος αξιωματικός του αυτοκρατορικού στρατού. Συνελήφθη μαζί με άλλους αξιωματικούς και στρατιώτες και εκτελέσθηκε (εορτάζει 13 Δεκεμβρίου).
· Σέργιος και Βάκχος. Ρωμαίοι αξιωματικοί, διοικητής και υποδιοικητής στρατιωτικής σχολής, επί Μαξιμιανού. Μαρτύρησαν για την πίστη τους.
· Σέργιος ο Δίκαιος Μάγιστρος και Βάκχος (εορτάζουν 28 Ιουνίου και 7 Οκτωβρίου αντίστοιχα).
****************
Άγιοι > Προστάτες Στρατού (25)
Οι περισσότεροι στρατιωτικοί Άγιοι είναι αυτοί που μαρτύρησαν κατά τους διωγμούς. Υπηρετούσαν σε στρατιωτικές μονάδες και είτε κλήθηκαν να προσφέρουν θυσίες στα είδωλα και αρνήθηκαν είτε διώχθηκαν για την πίστη τους είτε βλέποντας Χριστιανούς να βασανίζονται πίστεψαν και αυτοί. Οι εικόνες των στρατιωτικών Αγίων, λόγω της πανοπλίας ή των όπλων που κρατούν, έτσι κι αλλιώς έχουν αποτρεπτική χροιά. Ένας στρατιωτικός Άγιος είναι ο καλύτερος υπερασπιστής για κάποιον πιστό που βρίσκεται σε δύσκολη θέση αλλά και για όποιον χρειάζεται δύναμη. Η απεικόνιση μάλιστα του έφιππου Αγίου Γεωργίου, που κοτώνει το «χαμερπή» δράκοντα, δικαίως βρίσκεται στις πολεμικές σημαίες στρατιωτικών σωμάτων, ιδιαίτερα του πεζικού. Αλλά και η απεικόνιση του έφιππου Αγίου Δημητρίου, που σκοτώνει έναν «γίγαντα» με ανθρώπινη μορφή, είναι εξίσου δυνατή, όπως και του Αγίου Θεοδώρου του Τύρωνα επίσης.
Οι Άγιοι αυτοί δικαίως μπορούν να απεικονίζονται επάνω σε πολεμικά λάβαρα. Αλλά και μονάδες στρατιωτικές θα μπορούσαν να φέρουν τα ονόματά τους (π.χ. στρατιά του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου, Ταξιαρχία του Αγίου Δημητρίου, σύνταγμα Αγίων Θεοδώρων κ.λ.π.). και τα σώματα των εφέδρων και των αποστράτων θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα Άγια Ονόματα αλλά και αθλητικά σώματα επίσης, ιδιαίτερα το όνομα των Αγίων Δημητρίου και Γεωργίου. Εδώ ας αναφέρουμε περιληπτικά τους Αγίους – Προστάτες των ενόπλων δυνάμεων:
· Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος. Στρατός – Πεζικό (εορτάζει 23 Απριλίου)
· Άγιος Νικόλαος. Ναυτικό – Λιμενικό (εορτάζει 6 Δεκεμβρίου)
· Αγία Βαρβάρα. Πυροβολικό, αποθήκες πυρομαχικών και πυριτιδοποιεία (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου).
· Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Αεροπορία (εορτάζουν 8 Νοεμβρίου).
· Άγιος Αρτέμιος. Αστυνομία (εορτάζει 20 Οκτωβρίου).
· Τρεις Παίδες εν Καμίνω. Πυροσβεστική (εορτάζουν 17 Δεκεμβρίου).
· Άγιος Μάμας. Προστάτης των φρουρών των συνόρων και των εθνοφυλάκων.
**************
Παναγία Μαρία, Υπαρμάχω στρατηγώ τα νικητήρια… Η λατρεία της Παναγίας είναι βαθιά ριζωμένη στον ελλαδικό χώρο. Ο ελληνικός στρατός πάνω από όλους τους Αγίους, την Παναγία θεωρεί υπέρμαχο στρατηγό και στήριγμά του. Σε όλους τους αγώνες του έθνους η Παναγία έμπαινε μπροστά και κατατρόπωνε τους εχθρούς. Άπειρες οι μαρτυρίες για τις θαυματουργές εμφανίσεις της. τελευταίες μαρτυρίες είναι αυτές του Αλβανικού Μετώπου όπου στην Αγία Σκέπη της Παναγίας στο ιερό Μαφόριό της προσευχόταν όλο το Έθνος. Η Παναγία «σκέπασε» - καθοδήγησε τα στρατεύματά μας στον τελευταίο πόλεμο αλλά και στους χρόνους της τριπλής κατοχής έσωσε πολλά χωριά από το μένος των κατακτητών. Η Παναγία πάλι συνδέεται με πολλές σωτήριες εμφανίσεις και θαυματουργές επεμβάσεις σε σχέση με το πολεμικό μας ναυτικό. Η Παναγία της Τήνου ίσως είναι το μεγαλύτερο προσκύνημα στον ελλαδικό χώρο και σχετίζεται εμ τον τορπιλισμό της «Έλλης». Το όνομα της Μεγαλόχαρης το συναντάμε σ όλη την Ελλάδα, σε όλες τις παραλλαγές του (Μαρία, Παναγιώτα – Γιώτα, Παναγιώτης – Γιώτης, Πάνος, Τάκης κ.α.).
· Αρχάγγελοι – Μεγάλοι Ταξιάρχες Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ. Ο Γαβριήλ φέρνει την καλή είδηση, ο Μιχαήλ έχει σχέση με τον θάνατο. Και οι δύο είναι προστάτες της Αεροπορίας (εορτάζουν 18 Οκτωβρίου). Εορτάζεται επίσης ιδιαίτερα η Σύναξη των Μεγάλων Ταξιαρχών (Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ) και των άλλων Αγίων «Ασωμάτων» δυνάμεων. Η «Σύναξη» έχει σχέση με την «Πτώση». Κατά την Δογματική οι άγγελοι είναι απροσδιόριστοι σε αριθμό. Μοιράζονται σε εννέα τέγματα και έχουν τις εξής ονομασίες: Θρόνοι, Χερουβείμ, Σεραφείμ, Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίαι, Αρχαί, Αρχάγγελοι και Άγγελοι. Ο Εωσφόρος ήταν ένας υπερβολικά υπερήφανος άγγελος, που θέλησε να γίνει ισότιμος συνομιλητής με τον Θεό. Πίστευε ότι του άξιζε να γίνει όμοιος με τον Ύψιστο. Γι’ αυτήν την ματαιοδοξία του έπεσε σαν αστραπή από τον ουρανό συμπαρασύροντας στην πτώση του και όλο το τάγμα των αγγέλων που τον ακολούθησε. Εκείνη την δύσκολη στιγμή ο αρχάγγελος Μιχαήλ, συσπείρωσε γύρω του όλα τα τάγματα αγγέλων και φώναξε δυνατά: «Πρόσχωμεν»! Κατά την παράδοση, έτσι σταμάτησε η «πτώση». Ο κάθε εκπεσών άγγελος μετατράπηκε σε δαίμονα και έμεινε εκεί όπου βρισκόταν κατά την διάρκεια της προσφώνησης! Άλλοι έγιναν πνεύματα – δαίμονες του αέρα, άλλοι του νερού, άλλοι της γης και άλλοι του κάτω κόσμου. Τα ονόματα των αρχαγγέλων τα συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, συνήθως ως «Μιχάλης» και «Άγγελος – Αγγελική». Το «Γαβριήλ – Γαβρίλος» το συναντάμε σπάνια, το δε «Ραφαήλ» ακόμα πιο σπάνια. Μερικές φορές (ελάχιστες ίσως) χρησιμοποιείται και το «Ταξιάρχης». Το «Σταμάτης – Σταμάτα – Σταματία» φέρεται να έχει σχέση με τους αρχαγγέλους, ιδιαίτερα με τον Μιχαήλ και χρησιμοποιείται συχνά. Σε πολλά μέρη, όταν τα παιδιά πεθαίνουν σε νηπιακή ηλικία το ένα πίσω από το άλλο, οι γονείς βάπτιζαν το βρέφος Σταμάτη ή Σταμάτα και ο Μιχαήλ «σταματούσε» να τα παίρνει! Άλλοτε πάλι τα «έταζαν» ή τα «σκλάβωναν» στον αρχάγγελο, οπότε σταματούσε το κακό και τα έσωζαν…
· Αρτέμιος ο Δούκας, Αυγουστάλιος και Πατρίκιος. Ο μεγαλομάρτυρας ήταν πρόσωπο με μεγάλα αξιώματα στο Βυζάντιο. Αναφέρεται ως Δούκας, Αυγουστάλιος και Πατρίκιος της Αλεξάνδρειας. Ο Αρτέμιος πήγε στην Αντιόχεια να ελέγξει τον Ιουλιανό τον Παραβάτη για τους διωγμούς κατά των Χριστιανών. Εκεί τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν, τον τύφλωσαν, τον ξεκοίλιασαν και τον αποτελείωσαν με αποκεφαλισμό (εορτάζει 20 Οκτωβρίου).
· Ανδρέας Στρατηλάτης. Ο Άγιος επί Μαξιμιανού τελούσε υπό τας διαταγάς του αρχιστρατήγου της Ανατολής Αντιόχου. Πολέμησε και νίκησε τους Πέρσες. Όταν όμως οι ανώτεροί του έμαθαν ότι οι περισσότεροι στρατιώτες του Ανδρέα ήταν Χριστιανοί, έστειλαν μία χιλιαρχία για να τους αφοπλίσουν. Ο Ανδρέας τους μίλησε και τους έπεισε και αυτούς να ασπασθούν τον χριστιανισμό. Ολόκληρη η χιλιαρχία ενσωματώθηκε στον χριστιανικό στρατό του Ανδρέα. Οργισμένος ο Αντίοχος, όταν έμαθε το γεγονός, έστειλε πολυπληθή στρατό, που κατάσφαξε το στράτευμα του Ανδρέα, φυσικά και τον Άγιο. Οι νεκροί υπολογίζονται στου 2.593! (εορτάζει 12 Ιουλίου και 19 Αυγούστου).
· Ευνίκη. Ένα από τα επτά παιδιά του Τερεντίου και της Νεονίλλας. Η Αγία εορτάζει σε σημαδιακή ημέρα: 28 Οκτωβρίου! Η νίκη των στρατευμάτων μας στο αλβανικό μέτωπο και σε αυτήν έχει αποδοθεί.
· Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος. Στρατιωτικός Άγιος που λατρεύεται σε όλη την Ελλάδα. Και πώς να μην είναι προστάτης του στρατού! Νέος, ωραίος, δυνατός και λαμπερός, σαν αρχαίος ήρωας, ο Άγιος συχνά λέγεται ότι εθεάθη να καθοδηγεί τα στρατεύματά μας σε νικηφόρες μάχες. Η απεικόνισή του, που τον παριστά πάνοπλο και έφιππο να σκοτώνει έναν τρομερό δράκο, είναι αρχέτυπη και έχει μεγάλη αποτρεπτική σημασία. Όπως ο Άι-Γιώργης σκοτώνει τον δράκο, έτσι πιστεύει ο λαός μας ότι θα συνθλίψει και τους εχθρούς που επιβουλεύονται τα εδάφη και την ελευθερία μας. Από τον 11ο αιώνα και μετά, ο Άγιος Γεώργιος συνδέθηκε με αυτήν την παράδοση, που καθόρισε και όλες τις μετέπειτα απεικονίσεις του: τον φόνο ενός δράκοντα που απαιτούσε να τον ταΐζουν με ανθρώπους, για να αφήνει τους υπόλοιπους να παίρνουν νερό από την πηγή. Όταν είχε φθάσει η σειρά της κόρης του βασιλιά, εμφανίσθηκε ο Άγιος και σκότωσε το θηρίο. Ο δράκοντας είχε το πολλαπλό νόημα του κακού, του ηθικού και του σωματικού, δηλαδή της αρρώστιας. Από την άλλη, ο θάνατός του απελευθερώνει την πρόσβαση στο νερό, το οποίο είναι πηγή ζωής και υγείας. Ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος καταγόταν από σημαντική οικογένεια της Καππαδοκίας και είχε καταταγε΄λι στο στράτευμα των Τριβούνων, ανεβαίνοντας ψηλά στη στρατιωτική ιεραρχία και κερδίζοντας σημαντικά αξιώματα. Όταν ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός όρισε ότι οι Χριστιανοί θα εξέπιπταν από τα αξιώματά τους και, αν επέμεναν στην πίστη τους, θα καταδικάζονταν σε θάνατο, ο Γεώργιος διακήρυξε θαρραλέα την πίστη του μπροστά στον αυτοκράτορα και, όταν οι προσπάθειες του Διοκλητιανού να τον μεταστρέψει απέτυχαν, υπέστη διάφορα μαρτύρια μέχρι να αποκεφαλιστεί. Αποτέλεσμα της γενναιότητάς του ήταν να μεταστραφούν στο χριστιανισμό πολλοί εθνικοί, μεταξύ των οποίων και η γυναίκα του Διοκλητιανού. Από παραφθορά του ονόματός του (Γιωργής= Οργής) ο Άγιος συνδέεται και με την «οργή του Θεού». Γι’ αυτό και ο λαός μας πιστεύει ότι όποιος εχθρός μας απειλήσει, θα χαθεί από «οργή Θεού»! φημισμένος ο Άγιος είναι και για το άλογό του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη κάνουν ιπποδρομίες – καβαλαρίες προς τιμήν του. Είναι πολύ διαδεδομένη η ίστη, ότι τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό, γι’ αυτό προκαλούνται βροντές. Οι αστραπές είναι οι σπίθες που πετιούνται από τα πέταλά τους. Το όνομα Γεώργιος, σε όλες τις παραλλαγές του (όπως Γιώργος, Γώγος, Γιωργής, Γεωργία, Γιώργαινα, Γωγώ κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Δημήτρης, Κωνσταντίνος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. Ο Άγιος Γεώργιος, αν και καβαλάρης, είναι προστάτης του πεζικού και εορτάζει 23 Απριλίου.
· Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυρας και Μυροβλύτης. Προστάτες όσων αγωνίζονται άνισα και μη στον στίβο, την αρένα και την παλαίστρα (αθλητές). Ο Άγιος Δημήτριος ήταν διαπρεπής στρατιωτικός επί Διοκλητιανού – Μαξιμιανού. Αυτός με άλλους νέους, μαζί και ο Νέστορας, πρωτοστατούσαν, οργάνωναν και διέδιδαν τη χριστιανική πίστη στη Θεσσαλονίκη. Με το διάταγμα του 303 μ.Χ. ο Δημήτριος φυλακίσθηκε και αργότερα εκτελέσθηκε για την πίστη του. Η λάρνακα του Αγίου Δημητρίου όπου φυλάσσονται τα ιερά οστά του θεωρείται «το κοινόν των χριστιανών ιατρείο». Ο Άγιος θεωρείται υπερασπιστής των αδυνάτων από κάθε κακό. Είναι προστάτης της Θεσσαλονίκης από τους βυζαντινούς χρόνους και η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους έγινε την ημέρα της εορτής του. Γεγονός που θεωρήθηκε θαύμα σημαδιακό από όλους. Ο Άγιος Δημήτριος μαζί με τον Άγιο Γεώργιο είναι ένα αδιαχώριστο δίδυμο δύναμης και νίκης για τους Έλληνες. Ιδιαίτερα οι Έλληνες της διασποράς και των αλύτρωτων πατρίδων σε αυτούς προσβλέπουν για την απελευθέρωσή τους και για την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα. Το «δίδυμο» των Αγίων σε πολλά μέρη έχει κοινούς λατρευτικούς ναούς. Στην Παλαιοχώρα της Αίγινας σώζονται δίδυμοι ναοί των Αγίων που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα. Φημισμένος είναι ο Άγιος και για το άλογό του. Τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό. Το όνομα «Δημήτριος» σε όλες τις παραλλαγές του και με όλες τις καταλήξεις (όπως Δήμος, Μήτσος, Δημητρός, Δήμητρα, Δημητρούλα κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Κωνσταντίνος, Γεώργιος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. (εορτάζει 26 Οκτωβρίου).
· Ευστάθιος ο Στρατηλάτης. Ο Άγιος ήταν ένας πολύ διακεκριμένος στρατηλάτης του Ρωμαϊκού στρατού επί αυτοκρατόρων Τραϊανού και Αδριανού. Πολέμησε μάλιστα με μεγάλο θάρρος τους βάρβαρους Πάρθους. Το ειδωλολατρικό του όνομα ήταν Πλακίδας. Όταν ο αυτοκράτορας έμαθε ότι ο στρατηλάτης του ήταν Χριστιανός, τον κάλεσε να απολογηθεί και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Ευστάθιος όμως παραδέχθηκε την πίστη του και αρνήθηκε να θυσιάσει. Ο Τραϊανός τότε, του αφαίρεσε τα αξιώματά του, τον γελοιοποίησε , του δήμευσε την περιουσία και αφού τον χώρισε από την οικογένειά του, τον έστειλε εξορία. Έπειτα από χρόνια ο Τραϊανός βρέθηκε σε πολύ δύσκολη στρατιωτική θέση. Θυμήθηκε τον γενναίο στρατηλάτη του και ζήτησε να τον επαναφέρουν στον στρατό. Του έδωσε πίσω τον βαθμό του, την περιουσία του και του επέτρεψε να ενωθεί και πάλι με την οικογένειά του. Ο Ευστάθιος πολέμησε για τον αυτοκράτορα και νίκησε τους εχθρούς του. Στην διάρκεια του πολέμου, ο Αδριανός διαδέχθηκε τον Τραϊανό. Όταν ο Ευστάθιος γύρισε τροπαιούχος πίσω, ο Αδριανός είχε ετοιμάσει γιορτές και παρελάσεις για το νικητή στρατηλάτη. Έπρεπε σύμφωνα με τα καθιερωμένα να προσφερθούν και οι επινίκιες θυσίες στα είδωλα. Ο Ευστάθιος όμως αρνήθηκε να θυσιάσει και πάλι. Τότε ο Αδριανός θύμωσε και διέταξε να βασανισθεί ο Άγιος και η οικογένειά του. Όταν μάλιστα είδε ότι ο Άγιος έμενε ακλόνητος στην θέση του, διέταξε να τον κλείσουν μαζί με την οικογένειά του, μέσα σε ένα μεταλλικό βόδι και να τους ρίξουν στην φωτιά. Αυτό ήταν και το οδυνηρό τέλος του Αγίου και της οικογένειάς του (εορτάζει 20 Σεπτεμβρίου).
· Άγιοι Θεόδωροι. Θεόδωρος ο Στρατηλάτης (εορτάζει 8 Φεβρουαρίου), Θεόδωρος ο Τύρων (εορτάζει 28 Φεβρουαρίου). Παρόλο που είναι στρατιωτικοί Άγιοι, παλαιότερα οι έγκυες έπαιρναν κόλλυβα από τον εσπερινό των Αγίων, τα έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους και ονειρεύονταν το φύλο του παιδιού τους. Στην Σκύρο, στην εορτή των Αγίων, κάνουν το ίδιο με το λεγόμενο «αρμερόπιτο» για να δουν ποιον θα παντρευτούν. Φημισμένοι είναι οι Άγιοι και για τα άλογά τους. Ο Άγιος Θεόδωρος που εορτάζεται πάντα το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής, που ανήκει στα Ψυχοσάββατα, συνδυάζεται και με την λατρεία των νεκρών. Η σύνδεση έχει γίνει λόγω του Ψυχοσάββατου αλλά και λόγω της λεγόμενης ημέρας του «θαύματος των κόλλυβων» που σχετίζεται με τον Θεόδωρο Τύρωνα. «Τύρων» σημαίνει «νεοσύλλεκτος» και πράγματι, ο Θεόδωρος ήταν λεγεωνάριος σε μονάδα νεοσυλλέκτων. Με αυτή την ιδιότητά του θα μπορούσε να προστατεύει τα κέντρα στρατιωτικής εκπαίδευσης νεοσυλλέκτων. Κατά παράδοση, ήταν πολύ δυνατός και γενναίος άνδρας. Μάλιστα ονομάζεται και «δρακοκτόνος», γιατί όντως σκότωσε έναν δράκο που στοίχειωνε μια ολόκληρη πολιτεία.
· Θεοδώρα η στρατιωτίνα. Ίσως φανεί παράξενο, αλλά και οι γυναίκες που υπηρετούν στον στρατό μπορούν να έχουν μια Αγία στρατιωτίνα για προστάτιδα. Η Θεοδώρα καταγόταν από φτωχή οικογένεια στην περιοχής της Αρκαδίας – Μεσσηνίας. Τότε ήταν καθεστώς ένα αγόρι από κάθε οικογένεια να υπηρετεί για ένα διάστημα στον στρατό της τοπικής μονής. Αν κάποια οικογένεια δεν είχε αγόρι, θα έπρεπε να πληρώσει φόρο στη μονή τόσα χρήματα, όσα η πληρωμή ενός μισθοφόρου. Η οικογένεια της Αγίας όμως ήταν φτωχή, γι’ αυτό και η Θεοδώρα σκέφθηκε να ντυθεί αγόρι και να πάει να υπηρετήσει την θητεία γλιτώνοντας τον φόρο. Έτσι κι έγινε! Έγινε μάλιστα και αξιωματικός. Μόνο που αργότερα κατηγορήθηκε αδίκως ότι αποπλάνησε κάποια κοπέλα. Δικάστηκε και καταδικάστηκε χωρίς να μαρτυρήσει το φύλο της. φώναζε όμως διαρκώς ότι άδικα κατηγορείται. Εκτελέσθηκε, αλλά όταν έγδυσαν το πτώμα, έκπληκτοι οι άνδρες του αποσπάσματος είδαν ότι ήταν γυναίκα, άρα δεν θα μπορούσε να έχει διαπράξει το αδίκημα για το οποίο καταδικάσθηκε. Σήμερα στη Βάστα της Μεγαλόπολης βρίσκεται ναός αφιερωμένος στην Αγία. Μάλιστα, αποτελεί θαυμαστό αξιοθέατο, γιατί 17 δένδρα φυτρώνουν μέσα από τους τοίχους και την σκεπή του ναού (εορτάζει 11 Σεπτεμβρίου).
· Ιωάννης ο Ρώσος. Πόσοι αλήθεια γνωρίζουν ότι ο θαυματουργός Άγιος ήταν Ρώσος στρατιώτης, που αιχμαλωτίσθηκε και πουλήθηκε ως δούλος κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, την εποχή του Μεγάλου Πέτρου; Ποιος θα μπορούσε να καταλάβει καλύτερα τον πόνο ενός αιχμαλώτου πολέμου; Ποιος θα μπορούσε να στηρίξει την οικογένεια ενός αγνοουμένου και να δώσει ελπίδα για τον γυρισμό του; Φυσικά ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος. Αυτός θα πρέπει να θεωρείται ότι προστατεύει τους αιχμαλώτους πολέμου, τους αγνοούμενους και τις οικογένειές τους. Ο Άγιος Ιωάννης πουλήθηκε σαν δούλος από έναν Τάταρο που τον αιχμαλώτισε σε έναν Οθωμανό ίππαρχο. Ο κύριός του τον έφερε στην Καππαδοκία και τον χρησιμοποίησε ως ιπποκόμο. Κατάφερε με την αγιότητά του να κερδίσει την εκτίμηση του κυρίου του αλλά και των άλλων αλλοθρήσκων. Με την Μικρασιατική καταστροφή, το σώμα του μεταφέρθηκε στην Ελλάδα. Θεωρείται από τους πιο θαυματουργούς Αγίους (εορτάζει 27 Μαΐου).
· Καλλίστρατος ο νεοσύλλεκτος. Ο Άγιος κατατάχθηκε νεοσύλλεκτος στο στρατό. Όταν ανακάλυψαν ότι ήταν Χριστιανός, πέρασε από δίκη και καλέστηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Άγιος αρνήθηκε και ρίχθηκε από τους διώκτες του στη θάλασσα μέσα σε ένα σάκο με πέτρες. Από τον βυθό όμως τον ανέσυραν δύο δελφίνια και τον έβγαλαν στην ξηρά. Πολλοί από τους διώκτες του αλλά και από τους στρατιώτες που παρακολούθησαν το γεγονός, ύστερα από διδαχή του Αγίου έγιναν Χριστιανοί. Για να μην υπάρχουν μαρτυρίες για το θαύμα, ο διοικητής της μονάδας διέταξε τον αποκεφαλισμό του Καλλίστρατου και όσων ασπάσθηκαν τον λόγο του Κυρίου (εορτάζει 27 Σεπτεμβρίου).
· Κωνσταντίνος και Ελένη, οι Ισαπόστολοι και Άγιοι. Ο Άγιος Κωνσταντίνος στα μάτια του λαού θυμίζει τον γνωστό Ρωμαίο αυτοκράτορα. Αυτό που απλώς θέλει να γνωρίσει ο Χριστιανός, είναι ότι ο βασιλιάς ύστερα από ένα όραμα (εν τούτω Νίκα) μεταστράφηκε, ύψωσε λάβαρο με τον σταυρό και οδήγησε τις λεγεώνες του κατά του αντιπάλου του. Φυσικά με την βοήθεια του Θεού νίκησε, σταμάτησε τους διωγμούς των Χριστιανών, κήρυξε την ανεξιθρησκία και έκανε επίσημη θρησκεία του κράτους τον Χριστιανισμό. Για την μητέρα του, Αγία Ελένη, αυτό που θέλει να γνωρίζει είναι: Η μητέρα του Κωνσταντίνου ταξίδεψε στην Παλαιστίνη και ανάσκαψε τον λόφο του Γολγοθά. Εκεί βρήκε τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου και τα καρφιά με τα οποία Τον σταύρωσαν. Η αυτοκράτειρα Ελένη στους Αγίους Τόπους έκτισε πολλές εκκλησίες. Στην ορθόδοξη εικονογραφία η Αγία μητέρα εμφανίζεται πάντα με τον Άγιο υιό της να κρατούς στην μέση τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου. Η Εκκλησία, όχι μόνο ονόμασε τον Κωνσταντίνο «Μέγα», αλλά σε αυτόν και τη μητέρα του, τους απέδωσε και τον τίτλο των «Ισαποστόλων». Η λατρεία των Ελλήνων, ιδιαίτερα για τον Άγιο Κωνσταντίνο, είναι μεγάλη. Σε αυτό συντελεί και η σύμπτωση του ονόματός του με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον ήρωα (αλλά αδίκως όχι ακόμα Άγιο) Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Στις προσδοκίες του λαού ο Κωνσταντίνος ταυτίζεται ακόμα και με τον «αναμενόμενο βασιλιά Κωνσταντίνο», που θα πάρει πίσω την Πόλη που έχασε ο Παλαιολόγος. Ο ομώνυμος βασιλιάς στρατηλάτης, μια μέρα θα εμφανισθεί και θα πραγματώσει τα μεγάλα οράματα της φυλής. Στα παραδοσιακά τραγούδια ο «Κωνσταντής» είναι το παλικάρι, ο υιός που κρατά πάντα τον λόγο του, ο νεκρός αδελφός που σηκώνεται από το μνήμα για να φέρει την αδελφή του πίσω, να την δει η μάνα της που πεθαίνει… Το όνομα Κωνσταντίνος σε όλες τις παραλλαγές του (Κωνσταντής, Κώστας, Κώτσος, Κωνσταντίνα, Κωνστάντω κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Δημήτρης, Γεώργιος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. Τα «αναστενάρια»: Γνωστά είναι και τα λεγόμενα αναστενάρια που γίνονται προς τιμής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, αλλά που δεν αποδέχεται η Εκκλησία. Χαρακτηριστικές είναι οι λεγόμενες «Χάρες» ή «Παππούδες». Πρόκειται για κωδωνοφόρες εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που οι «αναστενάρηδες» κρατούν και λατρεύουν στα «κονάκια» τους. Η ονομασία «Παππούδες» παραπέμπει σε λατρευτικές τελετές που έχουν σχέση με την λατρεία των αγιοποιημένων προγόνων. Η πυροβασία έρχεται να προσθέσει μια ακόμα μία ακόμα πιο σοβαρή ένδειξη πανάρχαιας λατρείας του πυρός σε αυτόν τον τόπο. Στις ημέρες μας φυσικά τα «αναστενάρια» μόνο εθιμογραφική και λαογραφική αξία μπορούν να έχουν και γι’ αυτό θα πρέπει να μελετηθούν χωρίς προκατάληψη. Όσον αφορά γενικότερα την πυροβασία, μάλλον φαντάζει γραφική ατραξιόν, ωφέλιμη ίσως για τον τουρισμό της περιοχής… Ο πιστός Χριστιανός έχει τελετουργικούς και λατρευτικούς τρόπους να εκφράσει την λατρεία του προς τους Αγίους και το Θείο, χωρίς να προχωρεί σε τέτοιες ακρότητες. Η μίμηση της ζωής των Αγίων, η συμμετοχή στην Εκκλησιαστική ζωή, οι πράξεις φιλευσπλαχνίας και η προσευχή είναι αρκετά για να τον οδηγήσουν σε πνευματική πληρότητα. Πάντως, ένα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν: η πραγματικά βαθιά θρησκευτική πίστη όσων παίρνουν μέρος στα «αναστενάρια», τόσο προς τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη όσο και προς τον Θεό (εορτάζουν 21 Μαΐου).
· Λογγίνος ο Εκατόνταρχος. Υπηρετούσε στον Ρωμαϊκό στρατό και ήταν επικεφαλής του αποσπάσματος που σταύρωσε τον Χριστό στο Γολγοθά. Κατά την ώρα της σταύρωσης έγιναν πολλά θαυμαστά και ο Λογγίνος πείσθηκε ότι αυτός που «πέθαινε» ήταν Θεός. Παραιτήθηκε από τον στρατό και διακήρυξε παντού την μαρτυρία του. Στο τέλος εκτελέσθηκε, επί Τιβερίου, αφού συκοφαντήθηκε ως λιποτάκτης. Φυσικά ο πραγματικός λόγος ήταν γιατί ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό (εορτάζει 16 Οκτωβρίου).
· Μηνάς ο Αιγύπτιος. Παρόλο που είναι στρατιωτικός Άγιος, τιμάται ιδιαίτερα από κτηνοτρόφους. Πολλοί τσοπάνηδες – βοσκοί, την ημέρα της εορτής του «δένουν» ένα ψαλίδι με μαλλί προβάτου και το αφήνουν έξω κρεμασμένο μέχρι τα Χριστούγεννα, «για να έχει κλειστό στόμα, να μην μπορεί να φάει ο λύκος τα πρόβατα», αλλά και «για να κλείσουν τα κακά στόματα στο χωριό». Ταυτόχρονα, από το όνομά του «Μηνάς – μηνώ = παραγγέλω – φανερώνω», πίστευαν ότι ο Άγιος φανέρωνε κλοπιμαία, χαμένα αντικείμενα, αλλά και χαμένα πρόβατα. Φημισμένος είναι ο Άγιος και για το άλογό του. Τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό προκαλώντας βροντές και αστραπές (εορτάζει 11 Νοεμβρίου).
· Νέστορας ο Άγιος Μάρτυρας. Ο Άγιος Νέστορας με την χάρη του Δημητρίου πάλεψε με ένα, γιγαντιαίων διαστάσεων, αντίπαλο και τον νίκησε. Όταν μαθεύτηκε ότι ο Νέστορας ανήκει στον κύκλο του Δημητρίου, οι αρχές της πόλης διέταξαν την εκτέλεση και των δύο Αγίων (εορτάζει 26 και 27 Οκτωβρίου).
· Προκόπιος ή Νεανίας ο Αιλιανός. Ο στρατηλάτης Μεγαλομάρτυρας, ήταν δούκας στην Αλεξάνδρεια και βάδισε με τον στρατό του κατά των Σαρακηνών. Στον δρόμο είδε μέσα στην νύχτα, φωτεινό σταυρό στον ουρανό και μία φωνή που τον καλούσε με το όνομα «Προκόπιο». Την άλλη μέρα έφτιαξε ένα χρυσό σύμβολο, αντίγραφο του Σταυρού που είδε και βάδισε άφοβα κατά των εχθρών. Φυσικά νίκησε. Ο Προκόπιος αφιέρωσε τη νίκη του στον Χριστό και κατέστρεψε τα είδωλα των εθνικών θεών. Γι’ αυτή του την πράξη κατηγορήθηκε ακόμα και από την ίδια του την μητέρα, συνελήφθη από τον Διοκλητιανό, βασανίσθηκε και τελικά αποκεφαλίσθηκε. Ο Άγιος συνοδεύεται από τους Τριβούνους – λεγεωνάριους, Αντίοχο και Νικόστρατο που τον συνόδευσαν στο μαρτύριό του. Και οι τρεις είναι Άγιοι – Μάρτυρες. Ακόμα και η ειδωλολάτρισσα μητέρα του, Θεοδοσία, μαζί με άλλες δώδεκα γυναίκες συγκλητικών, έγιναν και αυτές Χριστιανές και μαρτύρησαν. Κατά άλλους είχε διαταχθεί να διώξει Χριστιανούς, αλλά μετά το θαύμα της εμφάνισης του Σταυρού, δεν το έκανε. Στράφηκε με τον στρατό τους προς την Ιερουσαλήμ όπου την επισκέφθηκε ως προσκυνητής. Πάλι με την παρότρυνση της μητέρας του, ο έπαρχος καταδίωξε τον Προκόπιο και τον συνέλαβε. Ο Άγιος βασανίσθηκε και καλέστηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Γι’ αυτόν τον λόγο τον πήγαν με το ζόρι σε έναν εθνικό ναό. Εκεί ο Άγιος προσευχήθηκε και ο ναός γκρεμίσθηκε από σεισμό. Τελικά αποκεφαλίσθηκε (εορτάζει 8 Ιουλίου).
· Σεβαστιανός, ο Άγιος από τα Μεδιόλανα. Ο Άγιος καταγόταν από διακεκριμένη γενιά και από χριστιανική οικογένεια. Απέκτησε αρχικά την εύνοια του αυτοκράτορα Καρίνου και αργότερα του Διοκλητιανού, που τον έκανε αρχηγό των πραιτοριανών. Ο Σεβαστιανός όμως ήταν φιλάνθρωπος και λόγω της θέσεώς του βοηθούσε και έδινε σε όσους είχαν ανάγκη την προστασία του. Οι κυνηγημένοι Χριστιανοί καθημερινά ευεργετούνταν από αυτόν. Ο πάπας Γάιος μάλιστα του έδωσε τον τίτλο του υπερασπιστή της Εκκλησίας της Ρώμης. Όταν άρχισαν οι διωγμοί όμως, ο Σεβαστιανός δεν μπορούσε να κρύψει την πίστη του. Ο Διοκλητιανός ένιωσε προδομένος από τον αρχηγών των πραιτοριανών του, γι’ αυτό διέταξε την σύλληψη και την εκτέλεσή του. Ο Άγιος στήθηκε σε έναν πάσαλο ή δένδρο και τοξοβολήθηκε. Τα βέλη τρύπησαν το στήθος του και διαπέρασαν το σώμα του παντού. Το κατατρυπημένο από βέλη σώμα του το πήρε μία ευλαβής χριστιανή για να το θάψει. Στον δρόμο όμως ανακάλυψε ότι ο Άγιος ήταν ακόμη ζωντανός. Τον περιποιήθηκε και με την Χάρη του Θεού ο Άγιος Σεβαστιανός σε λίγο καιρό έγινε και πάλι καλά. Ο Άγιος δεν κρύφθηκε όμως, αλλά επεδίωξε να συναντήσει τον Διοκλητιανό και να τον ελέγξει για τους διωγμούς των Χριστιανών. Ο αυτοκράτορας, έκπληκτος από την παρουσία και το θάρρος του Σεβαστιανού, διέταξε και πάλι την σύλληψη και την μαστίγωση του Αγίου μέχρι θανάτου. Έτσι κι έγινε. Ο Άγιος Σεβαστιανός από τότε θεωρείται Άγιος – προστάτης των τοξοτών αλλά και προστάτης όσων στήνονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Το θέμα της εκτέλεσης του Αγίου ήταν από τα πιο αγαπημένα θέματα των ζωγράφων της Αναγέννησης και η απεικόνιση θεωρείται σήμερα αρχέτυπη (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες Λεγεωνάριοι. Οι Σαράντα Μάρτυρες ήταν στρατιώτες που υπηρετούσαν στην λεγόμενη Κεραυνοβόλα Λεγεώνα του Λικινίου, που τότε βρισκόταν στη Σεβάστεια. Τους ζητήθηκε να θυσιάσουν στα είδωλα και αυτοί αρνήθηκαν. Τότε ρίχθηκαν στα νερά μιας παγωμένης λίμνης, στην συνέχεια τους έσπασαν τα κόκαλα και τελικά τους έκαψαν σε μεγάλη φωτιά. Αρχικά ήταν 40 οι Μάρτυρες, αλλά ένας από όλους λιποψύχησε και έμειναν 39. Σε αυτούς όμως προστέθηκε ένας ακόμα, ο οποίος βλέποντας την θυσία τους βρήκε θάρρος και διακήρυξε και αυτός την πίστη του στον Κύριο. Αυτός ήταν ο φύλακάς τους. Είναι από τις λίγες γνωστές περιπτώσεις που στρατιώτες οι οποίοι υπηρετούσαν στις ρωμαϊκές λεγεώνες εκτελέσθηκαν ομαδικά για την πίστη τους. Οι Άγιοι Σαράντα τιμώνται ιδιαίτερα από τους Βορειοηπειρώτες όπου υπάρχει και η ομώνυμη πόλη. Λόγω παρετυμολογίας τάζουν διάφορα στους Αγίους για να μην βγουν σαρανταποδαρούσες, για να μην σκουληκιάσει το ψωμί ή τα τρόφιμα (εορτάζουν 9 Μαρτίου).
· Φανούριος ο Νεοφανής Μεγαλομάρτυρας. Ο γνωστός μας Άγιος Φανούριος για κάθε είδους φανέρωμα. Κατά τον 14ο αιώνα Αγαρηνοί έσκαβαν δίπλα σε ένα παλιό τείχος στη Ρόδο. Εκεί βρέθηκε παλιός χριστιανικός ναός με πολλές εικόνες. Μία από όλες παρουσίαζε ένα νεαρό στρατιωτικό, με πλήρη στολή, ο οποίος κρατούσε σταυρό και λαμπάδα αναμμένη. Γύρω από την κεντρική εικόνα υπήρχαν δώδεκα μικρότερες μα τα μαρτύρια του Αγίου. Ο Μητροπολίτης Νείλος ο Β’ μπόρεσε και διάβασε μια μισοσβησμένη επιγραφή που ανέφερε: «Φανούριος ο Άγιος». Τίποτε άλλο δεν γνωρίζουμε γι’ αυτόν το «νεοφανή» Άγιο, εκτός από τα μετέπειτα θαύματα που αναφέρονται στο όνομά του (εορτάζει 27 Αυγούστου).
********************
Οι Άγιοι αυτοί δικαίως μπορούν να απεικονίζονται επάνω σε πολεμικά λάβαρα. Αλλά και μονάδες στρατιωτικές θα μπορούσαν να φέρουν τα ονόματά τους (π.χ. στρατιά του Αγίου και Μεγάλου Κωνσταντίνου, Ταξιαρχία του Αγίου Δημητρίου, σύνταγμα Αγίων Θεοδώρων κ.λ.π.). και τα σώματα των εφέδρων και των αποστράτων θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα Άγια Ονόματα αλλά και αθλητικά σώματα επίσης, ιδιαίτερα το όνομα των Αγίων Δημητρίου και Γεωργίου. Εδώ ας αναφέρουμε περιληπτικά τους Αγίους – Προστάτες των ενόπλων δυνάμεων:
· Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος. Στρατός – Πεζικό (εορτάζει 23 Απριλίου)
· Άγιος Νικόλαος. Ναυτικό – Λιμενικό (εορτάζει 6 Δεκεμβρίου)
· Αγία Βαρβάρα. Πυροβολικό, αποθήκες πυρομαχικών και πυριτιδοποιεία (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου).
· Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ. Αεροπορία (εορτάζουν 8 Νοεμβρίου).
· Άγιος Αρτέμιος. Αστυνομία (εορτάζει 20 Οκτωβρίου).
· Τρεις Παίδες εν Καμίνω. Πυροσβεστική (εορτάζουν 17 Δεκεμβρίου).
· Άγιος Μάμας. Προστάτης των φρουρών των συνόρων και των εθνοφυλάκων.
**************
Παναγία Μαρία, Υπαρμάχω στρατηγώ τα νικητήρια… Η λατρεία της Παναγίας είναι βαθιά ριζωμένη στον ελλαδικό χώρο. Ο ελληνικός στρατός πάνω από όλους τους Αγίους, την Παναγία θεωρεί υπέρμαχο στρατηγό και στήριγμά του. Σε όλους τους αγώνες του έθνους η Παναγία έμπαινε μπροστά και κατατρόπωνε τους εχθρούς. Άπειρες οι μαρτυρίες για τις θαυματουργές εμφανίσεις της. τελευταίες μαρτυρίες είναι αυτές του Αλβανικού Μετώπου όπου στην Αγία Σκέπη της Παναγίας στο ιερό Μαφόριό της προσευχόταν όλο το Έθνος. Η Παναγία «σκέπασε» - καθοδήγησε τα στρατεύματά μας στον τελευταίο πόλεμο αλλά και στους χρόνους της τριπλής κατοχής έσωσε πολλά χωριά από το μένος των κατακτητών. Η Παναγία πάλι συνδέεται με πολλές σωτήριες εμφανίσεις και θαυματουργές επεμβάσεις σε σχέση με το πολεμικό μας ναυτικό. Η Παναγία της Τήνου ίσως είναι το μεγαλύτερο προσκύνημα στον ελλαδικό χώρο και σχετίζεται εμ τον τορπιλισμό της «Έλλης». Το όνομα της Μεγαλόχαρης το συναντάμε σ όλη την Ελλάδα, σε όλες τις παραλλαγές του (Μαρία, Παναγιώτα – Γιώτα, Παναγιώτης – Γιώτης, Πάνος, Τάκης κ.α.).
· Αρχάγγελοι – Μεγάλοι Ταξιάρχες Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ. Ο Γαβριήλ φέρνει την καλή είδηση, ο Μιχαήλ έχει σχέση με τον θάνατο. Και οι δύο είναι προστάτες της Αεροπορίας (εορτάζουν 18 Οκτωβρίου). Εορτάζεται επίσης ιδιαίτερα η Σύναξη των Μεγάλων Ταξιαρχών (Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ) και των άλλων Αγίων «Ασωμάτων» δυνάμεων. Η «Σύναξη» έχει σχέση με την «Πτώση». Κατά την Δογματική οι άγγελοι είναι απροσδιόριστοι σε αριθμό. Μοιράζονται σε εννέα τέγματα και έχουν τις εξής ονομασίες: Θρόνοι, Χερουβείμ, Σεραφείμ, Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίαι, Αρχαί, Αρχάγγελοι και Άγγελοι. Ο Εωσφόρος ήταν ένας υπερβολικά υπερήφανος άγγελος, που θέλησε να γίνει ισότιμος συνομιλητής με τον Θεό. Πίστευε ότι του άξιζε να γίνει όμοιος με τον Ύψιστο. Γι’ αυτήν την ματαιοδοξία του έπεσε σαν αστραπή από τον ουρανό συμπαρασύροντας στην πτώση του και όλο το τάγμα των αγγέλων που τον ακολούθησε. Εκείνη την δύσκολη στιγμή ο αρχάγγελος Μιχαήλ, συσπείρωσε γύρω του όλα τα τάγματα αγγέλων και φώναξε δυνατά: «Πρόσχωμεν»! Κατά την παράδοση, έτσι σταμάτησε η «πτώση». Ο κάθε εκπεσών άγγελος μετατράπηκε σε δαίμονα και έμεινε εκεί όπου βρισκόταν κατά την διάρκεια της προσφώνησης! Άλλοι έγιναν πνεύματα – δαίμονες του αέρα, άλλοι του νερού, άλλοι της γης και άλλοι του κάτω κόσμου. Τα ονόματα των αρχαγγέλων τα συναντάμε σε όλη την Ελλάδα, συνήθως ως «Μιχάλης» και «Άγγελος – Αγγελική». Το «Γαβριήλ – Γαβρίλος» το συναντάμε σπάνια, το δε «Ραφαήλ» ακόμα πιο σπάνια. Μερικές φορές (ελάχιστες ίσως) χρησιμοποιείται και το «Ταξιάρχης». Το «Σταμάτης – Σταμάτα – Σταματία» φέρεται να έχει σχέση με τους αρχαγγέλους, ιδιαίτερα με τον Μιχαήλ και χρησιμοποιείται συχνά. Σε πολλά μέρη, όταν τα παιδιά πεθαίνουν σε νηπιακή ηλικία το ένα πίσω από το άλλο, οι γονείς βάπτιζαν το βρέφος Σταμάτη ή Σταμάτα και ο Μιχαήλ «σταματούσε» να τα παίρνει! Άλλοτε πάλι τα «έταζαν» ή τα «σκλάβωναν» στον αρχάγγελο, οπότε σταματούσε το κακό και τα έσωζαν…
· Αρτέμιος ο Δούκας, Αυγουστάλιος και Πατρίκιος. Ο μεγαλομάρτυρας ήταν πρόσωπο με μεγάλα αξιώματα στο Βυζάντιο. Αναφέρεται ως Δούκας, Αυγουστάλιος και Πατρίκιος της Αλεξάνδρειας. Ο Αρτέμιος πήγε στην Αντιόχεια να ελέγξει τον Ιουλιανό τον Παραβάτη για τους διωγμούς κατά των Χριστιανών. Εκεί τον συνέλαβαν, τον βασάνισαν, τον τύφλωσαν, τον ξεκοίλιασαν και τον αποτελείωσαν με αποκεφαλισμό (εορτάζει 20 Οκτωβρίου).
· Ανδρέας Στρατηλάτης. Ο Άγιος επί Μαξιμιανού τελούσε υπό τας διαταγάς του αρχιστρατήγου της Ανατολής Αντιόχου. Πολέμησε και νίκησε τους Πέρσες. Όταν όμως οι ανώτεροί του έμαθαν ότι οι περισσότεροι στρατιώτες του Ανδρέα ήταν Χριστιανοί, έστειλαν μία χιλιαρχία για να τους αφοπλίσουν. Ο Ανδρέας τους μίλησε και τους έπεισε και αυτούς να ασπασθούν τον χριστιανισμό. Ολόκληρη η χιλιαρχία ενσωματώθηκε στον χριστιανικό στρατό του Ανδρέα. Οργισμένος ο Αντίοχος, όταν έμαθε το γεγονός, έστειλε πολυπληθή στρατό, που κατάσφαξε το στράτευμα του Ανδρέα, φυσικά και τον Άγιο. Οι νεκροί υπολογίζονται στου 2.593! (εορτάζει 12 Ιουλίου και 19 Αυγούστου).
· Ευνίκη. Ένα από τα επτά παιδιά του Τερεντίου και της Νεονίλλας. Η Αγία εορτάζει σε σημαδιακή ημέρα: 28 Οκτωβρίου! Η νίκη των στρατευμάτων μας στο αλβανικό μέτωπο και σε αυτήν έχει αποδοθεί.
· Γεώργιος ο Μεγαλομάρτυρας και Τροπαιοφόρος. Στρατιωτικός Άγιος που λατρεύεται σε όλη την Ελλάδα. Και πώς να μην είναι προστάτης του στρατού! Νέος, ωραίος, δυνατός και λαμπερός, σαν αρχαίος ήρωας, ο Άγιος συχνά λέγεται ότι εθεάθη να καθοδηγεί τα στρατεύματά μας σε νικηφόρες μάχες. Η απεικόνισή του, που τον παριστά πάνοπλο και έφιππο να σκοτώνει έναν τρομερό δράκο, είναι αρχέτυπη και έχει μεγάλη αποτρεπτική σημασία. Όπως ο Άι-Γιώργης σκοτώνει τον δράκο, έτσι πιστεύει ο λαός μας ότι θα συνθλίψει και τους εχθρούς που επιβουλεύονται τα εδάφη και την ελευθερία μας. Από τον 11ο αιώνα και μετά, ο Άγιος Γεώργιος συνδέθηκε με αυτήν την παράδοση, που καθόρισε και όλες τις μετέπειτα απεικονίσεις του: τον φόνο ενός δράκοντα που απαιτούσε να τον ταΐζουν με ανθρώπους, για να αφήνει τους υπόλοιπους να παίρνουν νερό από την πηγή. Όταν είχε φθάσει η σειρά της κόρης του βασιλιά, εμφανίσθηκε ο Άγιος και σκότωσε το θηρίο. Ο δράκοντας είχε το πολλαπλό νόημα του κακού, του ηθικού και του σωματικού, δηλαδή της αρρώστιας. Από την άλλη, ο θάνατός του απελευθερώνει την πρόσβαση στο νερό, το οποίο είναι πηγή ζωής και υγείας. Ο Μεγαλομάρτυρας Γεώργιος καταγόταν από σημαντική οικογένεια της Καππαδοκίας και είχε καταταγε΄λι στο στράτευμα των Τριβούνων, ανεβαίνοντας ψηλά στη στρατιωτική ιεραρχία και κερδίζοντας σημαντικά αξιώματα. Όταν ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός όρισε ότι οι Χριστιανοί θα εξέπιπταν από τα αξιώματά τους και, αν επέμεναν στην πίστη τους, θα καταδικάζονταν σε θάνατο, ο Γεώργιος διακήρυξε θαρραλέα την πίστη του μπροστά στον αυτοκράτορα και, όταν οι προσπάθειες του Διοκλητιανού να τον μεταστρέψει απέτυχαν, υπέστη διάφορα μαρτύρια μέχρι να αποκεφαλιστεί. Αποτέλεσμα της γενναιότητάς του ήταν να μεταστραφούν στο χριστιανισμό πολλοί εθνικοί, μεταξύ των οποίων και η γυναίκα του Διοκλητιανού. Από παραφθορά του ονόματός του (Γιωργής= Οργής) ο Άγιος συνδέεται και με την «οργή του Θεού». Γι’ αυτό και ο λαός μας πιστεύει ότι όποιος εχθρός μας απειλήσει, θα χαθεί από «οργή Θεού»! φημισμένος ο Άγιος είναι και για το άλογό του, γι’ αυτό σε πολλά μέρη κάνουν ιπποδρομίες – καβαλαρίες προς τιμήν του. Είναι πολύ διαδεδομένη η ίστη, ότι τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό, γι’ αυτό προκαλούνται βροντές. Οι αστραπές είναι οι σπίθες που πετιούνται από τα πέταλά τους. Το όνομα Γεώργιος, σε όλες τις παραλλαγές του (όπως Γιώργος, Γώγος, Γιωργής, Γεωργία, Γιώργαινα, Γωγώ κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Δημήτρης, Κωνσταντίνος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. Ο Άγιος Γεώργιος, αν και καβαλάρης, είναι προστάτης του πεζικού και εορτάζει 23 Απριλίου.
· Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυρας και Μυροβλύτης. Προστάτες όσων αγωνίζονται άνισα και μη στον στίβο, την αρένα και την παλαίστρα (αθλητές). Ο Άγιος Δημήτριος ήταν διαπρεπής στρατιωτικός επί Διοκλητιανού – Μαξιμιανού. Αυτός με άλλους νέους, μαζί και ο Νέστορας, πρωτοστατούσαν, οργάνωναν και διέδιδαν τη χριστιανική πίστη στη Θεσσαλονίκη. Με το διάταγμα του 303 μ.Χ. ο Δημήτριος φυλακίσθηκε και αργότερα εκτελέσθηκε για την πίστη του. Η λάρνακα του Αγίου Δημητρίου όπου φυλάσσονται τα ιερά οστά του θεωρείται «το κοινόν των χριστιανών ιατρείο». Ο Άγιος θεωρείται υπερασπιστής των αδυνάτων από κάθε κακό. Είναι προστάτης της Θεσσαλονίκης από τους βυζαντινούς χρόνους και η απελευθέρωσή της από τους Τούρκους έγινε την ημέρα της εορτής του. Γεγονός που θεωρήθηκε θαύμα σημαδιακό από όλους. Ο Άγιος Δημήτριος μαζί με τον Άγιο Γεώργιο είναι ένα αδιαχώριστο δίδυμο δύναμης και νίκης για τους Έλληνες. Ιδιαίτερα οι Έλληνες της διασποράς και των αλύτρωτων πατρίδων σε αυτούς προσβλέπουν για την απελευθέρωσή τους και για την ένωσή τους με την Μητέρα Ελλάδα. Το «δίδυμο» των Αγίων σε πολλά μέρη έχει κοινούς λατρευτικούς ναούς. Στην Παλαιοχώρα της Αίγινας σώζονται δίδυμοι ναοί των Αγίων που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα. Φημισμένος είναι ο Άγιος και για το άλογό του. Τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό. Το όνομα «Δημήτριος» σε όλες τις παραλλαγές του και με όλες τις καταλήξεις (όπως Δήμος, Μήτσος, Δημητρός, Δήμητρα, Δημητρούλα κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Κωνσταντίνος, Γεώργιος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. (εορτάζει 26 Οκτωβρίου).
· Ευστάθιος ο Στρατηλάτης. Ο Άγιος ήταν ένας πολύ διακεκριμένος στρατηλάτης του Ρωμαϊκού στρατού επί αυτοκρατόρων Τραϊανού και Αδριανού. Πολέμησε μάλιστα με μεγάλο θάρρος τους βάρβαρους Πάρθους. Το ειδωλολατρικό του όνομα ήταν Πλακίδας. Όταν ο αυτοκράτορας έμαθε ότι ο στρατηλάτης του ήταν Χριστιανός, τον κάλεσε να απολογηθεί και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Ευστάθιος όμως παραδέχθηκε την πίστη του και αρνήθηκε να θυσιάσει. Ο Τραϊανός τότε, του αφαίρεσε τα αξιώματά του, τον γελοιοποίησε , του δήμευσε την περιουσία και αφού τον χώρισε από την οικογένειά του, τον έστειλε εξορία. Έπειτα από χρόνια ο Τραϊανός βρέθηκε σε πολύ δύσκολη στρατιωτική θέση. Θυμήθηκε τον γενναίο στρατηλάτη του και ζήτησε να τον επαναφέρουν στον στρατό. Του έδωσε πίσω τον βαθμό του, την περιουσία του και του επέτρεψε να ενωθεί και πάλι με την οικογένειά του. Ο Ευστάθιος πολέμησε για τον αυτοκράτορα και νίκησε τους εχθρούς του. Στην διάρκεια του πολέμου, ο Αδριανός διαδέχθηκε τον Τραϊανό. Όταν ο Ευστάθιος γύρισε τροπαιούχος πίσω, ο Αδριανός είχε ετοιμάσει γιορτές και παρελάσεις για το νικητή στρατηλάτη. Έπρεπε σύμφωνα με τα καθιερωμένα να προσφερθούν και οι επινίκιες θυσίες στα είδωλα. Ο Ευστάθιος όμως αρνήθηκε να θυσιάσει και πάλι. Τότε ο Αδριανός θύμωσε και διέταξε να βασανισθεί ο Άγιος και η οικογένειά του. Όταν μάλιστα είδε ότι ο Άγιος έμενε ακλόνητος στην θέση του, διέταξε να τον κλείσουν μαζί με την οικογένειά του, μέσα σε ένα μεταλλικό βόδι και να τους ρίξουν στην φωτιά. Αυτό ήταν και το οδυνηρό τέλος του Αγίου και της οικογένειάς του (εορτάζει 20 Σεπτεμβρίου).
· Άγιοι Θεόδωροι. Θεόδωρος ο Στρατηλάτης (εορτάζει 8 Φεβρουαρίου), Θεόδωρος ο Τύρων (εορτάζει 28 Φεβρουαρίου). Παρόλο που είναι στρατιωτικοί Άγιοι, παλαιότερα οι έγκυες έπαιρναν κόλλυβα από τον εσπερινό των Αγίων, τα έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι τους και ονειρεύονταν το φύλο του παιδιού τους. Στην Σκύρο, στην εορτή των Αγίων, κάνουν το ίδιο με το λεγόμενο «αρμερόπιτο» για να δουν ποιον θα παντρευτούν. Φημισμένοι είναι οι Άγιοι και για τα άλογά τους. Ο Άγιος Θεόδωρος που εορτάζεται πάντα το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής, που ανήκει στα Ψυχοσάββατα, συνδυάζεται και με την λατρεία των νεκρών. Η σύνδεση έχει γίνει λόγω του Ψυχοσάββατου αλλά και λόγω της λεγόμενης ημέρας του «θαύματος των κόλλυβων» που σχετίζεται με τον Θεόδωρο Τύρωνα. «Τύρων» σημαίνει «νεοσύλλεκτος» και πράγματι, ο Θεόδωρος ήταν λεγεωνάριος σε μονάδα νεοσυλλέκτων. Με αυτή την ιδιότητά του θα μπορούσε να προστατεύει τα κέντρα στρατιωτικής εκπαίδευσης νεοσυλλέκτων. Κατά παράδοση, ήταν πολύ δυνατός και γενναίος άνδρας. Μάλιστα ονομάζεται και «δρακοκτόνος», γιατί όντως σκότωσε έναν δράκο που στοίχειωνε μια ολόκληρη πολιτεία.
· Θεοδώρα η στρατιωτίνα. Ίσως φανεί παράξενο, αλλά και οι γυναίκες που υπηρετούν στον στρατό μπορούν να έχουν μια Αγία στρατιωτίνα για προστάτιδα. Η Θεοδώρα καταγόταν από φτωχή οικογένεια στην περιοχής της Αρκαδίας – Μεσσηνίας. Τότε ήταν καθεστώς ένα αγόρι από κάθε οικογένεια να υπηρετεί για ένα διάστημα στον στρατό της τοπικής μονής. Αν κάποια οικογένεια δεν είχε αγόρι, θα έπρεπε να πληρώσει φόρο στη μονή τόσα χρήματα, όσα η πληρωμή ενός μισθοφόρου. Η οικογένεια της Αγίας όμως ήταν φτωχή, γι’ αυτό και η Θεοδώρα σκέφθηκε να ντυθεί αγόρι και να πάει να υπηρετήσει την θητεία γλιτώνοντας τον φόρο. Έτσι κι έγινε! Έγινε μάλιστα και αξιωματικός. Μόνο που αργότερα κατηγορήθηκε αδίκως ότι αποπλάνησε κάποια κοπέλα. Δικάστηκε και καταδικάστηκε χωρίς να μαρτυρήσει το φύλο της. φώναζε όμως διαρκώς ότι άδικα κατηγορείται. Εκτελέσθηκε, αλλά όταν έγδυσαν το πτώμα, έκπληκτοι οι άνδρες του αποσπάσματος είδαν ότι ήταν γυναίκα, άρα δεν θα μπορούσε να έχει διαπράξει το αδίκημα για το οποίο καταδικάσθηκε. Σήμερα στη Βάστα της Μεγαλόπολης βρίσκεται ναός αφιερωμένος στην Αγία. Μάλιστα, αποτελεί θαυμαστό αξιοθέατο, γιατί 17 δένδρα φυτρώνουν μέσα από τους τοίχους και την σκεπή του ναού (εορτάζει 11 Σεπτεμβρίου).
· Ιωάννης ο Ρώσος. Πόσοι αλήθεια γνωρίζουν ότι ο θαυματουργός Άγιος ήταν Ρώσος στρατιώτης, που αιχμαλωτίσθηκε και πουλήθηκε ως δούλος κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο, την εποχή του Μεγάλου Πέτρου; Ποιος θα μπορούσε να καταλάβει καλύτερα τον πόνο ενός αιχμαλώτου πολέμου; Ποιος θα μπορούσε να στηρίξει την οικογένεια ενός αγνοουμένου και να δώσει ελπίδα για τον γυρισμό του; Φυσικά ο Άγιος Ιωάννης ο Ρώσος. Αυτός θα πρέπει να θεωρείται ότι προστατεύει τους αιχμαλώτους πολέμου, τους αγνοούμενους και τις οικογένειές τους. Ο Άγιος Ιωάννης πουλήθηκε σαν δούλος από έναν Τάταρο που τον αιχμαλώτισε σε έναν Οθωμανό ίππαρχο. Ο κύριός του τον έφερε στην Καππαδοκία και τον χρησιμοποίησε ως ιπποκόμο. Κατάφερε με την αγιότητά του να κερδίσει την εκτίμηση του κυρίου του αλλά και των άλλων αλλοθρήσκων. Με την Μικρασιατική καταστροφή, το σώμα του μεταφέρθηκε στην Ελλάδα. Θεωρείται από τους πιο θαυματουργούς Αγίους (εορτάζει 27 Μαΐου).
· Καλλίστρατος ο νεοσύλλεκτος. Ο Άγιος κατατάχθηκε νεοσύλλεκτος στο στρατό. Όταν ανακάλυψαν ότι ήταν Χριστιανός, πέρασε από δίκη και καλέστηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Ο Άγιος αρνήθηκε και ρίχθηκε από τους διώκτες του στη θάλασσα μέσα σε ένα σάκο με πέτρες. Από τον βυθό όμως τον ανέσυραν δύο δελφίνια και τον έβγαλαν στην ξηρά. Πολλοί από τους διώκτες του αλλά και από τους στρατιώτες που παρακολούθησαν το γεγονός, ύστερα από διδαχή του Αγίου έγιναν Χριστιανοί. Για να μην υπάρχουν μαρτυρίες για το θαύμα, ο διοικητής της μονάδας διέταξε τον αποκεφαλισμό του Καλλίστρατου και όσων ασπάσθηκαν τον λόγο του Κυρίου (εορτάζει 27 Σεπτεμβρίου).
· Κωνσταντίνος και Ελένη, οι Ισαπόστολοι και Άγιοι. Ο Άγιος Κωνσταντίνος στα μάτια του λαού θυμίζει τον γνωστό Ρωμαίο αυτοκράτορα. Αυτό που απλώς θέλει να γνωρίσει ο Χριστιανός, είναι ότι ο βασιλιάς ύστερα από ένα όραμα (εν τούτω Νίκα) μεταστράφηκε, ύψωσε λάβαρο με τον σταυρό και οδήγησε τις λεγεώνες του κατά του αντιπάλου του. Φυσικά με την βοήθεια του Θεού νίκησε, σταμάτησε τους διωγμούς των Χριστιανών, κήρυξε την ανεξιθρησκία και έκανε επίσημη θρησκεία του κράτους τον Χριστιανισμό. Για την μητέρα του, Αγία Ελένη, αυτό που θέλει να γνωρίζει είναι: Η μητέρα του Κωνσταντίνου ταξίδεψε στην Παλαιστίνη και ανάσκαψε τον λόφο του Γολγοθά. Εκεί βρήκε τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου και τα καρφιά με τα οποία Τον σταύρωσαν. Η αυτοκράτειρα Ελένη στους Αγίους Τόπους έκτισε πολλές εκκλησίες. Στην ορθόδοξη εικονογραφία η Αγία μητέρα εμφανίζεται πάντα με τον Άγιο υιό της να κρατούς στην μέση τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου. Η Εκκλησία, όχι μόνο ονόμασε τον Κωνσταντίνο «Μέγα», αλλά σε αυτόν και τη μητέρα του, τους απέδωσε και τον τίτλο των «Ισαποστόλων». Η λατρεία των Ελλήνων, ιδιαίτερα για τον Άγιο Κωνσταντίνο, είναι μεγάλη. Σε αυτό συντελεί και η σύμπτωση του ονόματός του με τον τελευταίο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον ήρωα (αλλά αδίκως όχι ακόμα Άγιο) Κωνσταντίνο Παλαιολόγο. Στις προσδοκίες του λαού ο Κωνσταντίνος ταυτίζεται ακόμα και με τον «αναμενόμενο βασιλιά Κωνσταντίνο», που θα πάρει πίσω την Πόλη που έχασε ο Παλαιολόγος. Ο ομώνυμος βασιλιάς στρατηλάτης, μια μέρα θα εμφανισθεί και θα πραγματώσει τα μεγάλα οράματα της φυλής. Στα παραδοσιακά τραγούδια ο «Κωνσταντής» είναι το παλικάρι, ο υιός που κρατά πάντα τον λόγο του, ο νεκρός αδελφός που σηκώνεται από το μνήμα για να φέρει την αδελφή του πίσω, να την δει η μάνα της που πεθαίνει… Το όνομα Κωνσταντίνος σε όλες τις παραλλαγές του (Κωνσταντής, Κώστας, Κώτσος, Κωνσταντίνα, Κωνστάντω κ.λπ.) το συναντάμε το ίδιο συχνά όπως και το Δημήτρης, Γεώργιος, Ιωάννης και Νικόλαος σε όλη την Ελλάδα. Τα «αναστενάρια»: Γνωστά είναι και τα λεγόμενα αναστενάρια που γίνονται προς τιμής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, αλλά που δεν αποδέχεται η Εκκλησία. Χαρακτηριστικές είναι οι λεγόμενες «Χάρες» ή «Παππούδες». Πρόκειται για κωδωνοφόρες εικόνες των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης που οι «αναστενάρηδες» κρατούν και λατρεύουν στα «κονάκια» τους. Η ονομασία «Παππούδες» παραπέμπει σε λατρευτικές τελετές που έχουν σχέση με την λατρεία των αγιοποιημένων προγόνων. Η πυροβασία έρχεται να προσθέσει μια ακόμα μία ακόμα πιο σοβαρή ένδειξη πανάρχαιας λατρείας του πυρός σε αυτόν τον τόπο. Στις ημέρες μας φυσικά τα «αναστενάρια» μόνο εθιμογραφική και λαογραφική αξία μπορούν να έχουν και γι’ αυτό θα πρέπει να μελετηθούν χωρίς προκατάληψη. Όσον αφορά γενικότερα την πυροβασία, μάλλον φαντάζει γραφική ατραξιόν, ωφέλιμη ίσως για τον τουρισμό της περιοχής… Ο πιστός Χριστιανός έχει τελετουργικούς και λατρευτικούς τρόπους να εκφράσει την λατρεία του προς τους Αγίους και το Θείο, χωρίς να προχωρεί σε τέτοιες ακρότητες. Η μίμηση της ζωής των Αγίων, η συμμετοχή στην Εκκλησιαστική ζωή, οι πράξεις φιλευσπλαχνίας και η προσευχή είναι αρκετά για να τον οδηγήσουν σε πνευματική πληρότητα. Πάντως, ένα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν: η πραγματικά βαθιά θρησκευτική πίστη όσων παίρνουν μέρος στα «αναστενάρια», τόσο προς τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη όσο και προς τον Θεό (εορτάζουν 21 Μαΐου).
· Λογγίνος ο Εκατόνταρχος. Υπηρετούσε στον Ρωμαϊκό στρατό και ήταν επικεφαλής του αποσπάσματος που σταύρωσε τον Χριστό στο Γολγοθά. Κατά την ώρα της σταύρωσης έγιναν πολλά θαυμαστά και ο Λογγίνος πείσθηκε ότι αυτός που «πέθαινε» ήταν Θεός. Παραιτήθηκε από τον στρατό και διακήρυξε παντού την μαρτυρία του. Στο τέλος εκτελέσθηκε, επί Τιβερίου, αφού συκοφαντήθηκε ως λιποτάκτης. Φυσικά ο πραγματικός λόγος ήταν γιατί ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό (εορτάζει 16 Οκτωβρίου).
· Μηνάς ο Αιγύπτιος. Παρόλο που είναι στρατιωτικός Άγιος, τιμάται ιδιαίτερα από κτηνοτρόφους. Πολλοί τσοπάνηδες – βοσκοί, την ημέρα της εορτής του «δένουν» ένα ψαλίδι με μαλλί προβάτου και το αφήνουν έξω κρεμασμένο μέχρι τα Χριστούγεννα, «για να έχει κλειστό στόμα, να μην μπορεί να φάει ο λύκος τα πρόβατα», αλλά και «για να κλείσουν τα κακά στόματα στο χωριό». Ταυτόχρονα, από το όνομά του «Μηνάς – μηνώ = παραγγέλω – φανερώνω», πίστευαν ότι ο Άγιος φανέρωνε κλοπιμαία, χαμένα αντικείμενα, αλλά και χαμένα πρόβατα. Φημισμένος είναι ο Άγιος και για το άλογό του. Τα άλογα των Αγίων Γεωργίου, Δημητρίου, Μηνά και Θεοδώρων καλπάζουν αγριεμένα στον ουρανό προκαλώντας βροντές και αστραπές (εορτάζει 11 Νοεμβρίου).
· Νέστορας ο Άγιος Μάρτυρας. Ο Άγιος Νέστορας με την χάρη του Δημητρίου πάλεψε με ένα, γιγαντιαίων διαστάσεων, αντίπαλο και τον νίκησε. Όταν μαθεύτηκε ότι ο Νέστορας ανήκει στον κύκλο του Δημητρίου, οι αρχές της πόλης διέταξαν την εκτέλεση και των δύο Αγίων (εορτάζει 26 και 27 Οκτωβρίου).
· Προκόπιος ή Νεανίας ο Αιλιανός. Ο στρατηλάτης Μεγαλομάρτυρας, ήταν δούκας στην Αλεξάνδρεια και βάδισε με τον στρατό του κατά των Σαρακηνών. Στον δρόμο είδε μέσα στην νύχτα, φωτεινό σταυρό στον ουρανό και μία φωνή που τον καλούσε με το όνομα «Προκόπιο». Την άλλη μέρα έφτιαξε ένα χρυσό σύμβολο, αντίγραφο του Σταυρού που είδε και βάδισε άφοβα κατά των εχθρών. Φυσικά νίκησε. Ο Προκόπιος αφιέρωσε τη νίκη του στον Χριστό και κατέστρεψε τα είδωλα των εθνικών θεών. Γι’ αυτή του την πράξη κατηγορήθηκε ακόμα και από την ίδια του την μητέρα, συνελήφθη από τον Διοκλητιανό, βασανίσθηκε και τελικά αποκεφαλίσθηκε. Ο Άγιος συνοδεύεται από τους Τριβούνους – λεγεωνάριους, Αντίοχο και Νικόστρατο που τον συνόδευσαν στο μαρτύριό του. Και οι τρεις είναι Άγιοι – Μάρτυρες. Ακόμα και η ειδωλολάτρισσα μητέρα του, Θεοδοσία, μαζί με άλλες δώδεκα γυναίκες συγκλητικών, έγιναν και αυτές Χριστιανές και μαρτύρησαν. Κατά άλλους είχε διαταχθεί να διώξει Χριστιανούς, αλλά μετά το θαύμα της εμφάνισης του Σταυρού, δεν το έκανε. Στράφηκε με τον στρατό τους προς την Ιερουσαλήμ όπου την επισκέφθηκε ως προσκυνητής. Πάλι με την παρότρυνση της μητέρας του, ο έπαρχος καταδίωξε τον Προκόπιο και τον συνέλαβε. Ο Άγιος βασανίσθηκε και καλέστηκε να θυσιάσει στα είδωλα. Γι’ αυτόν τον λόγο τον πήγαν με το ζόρι σε έναν εθνικό ναό. Εκεί ο Άγιος προσευχήθηκε και ο ναός γκρεμίσθηκε από σεισμό. Τελικά αποκεφαλίσθηκε (εορτάζει 8 Ιουλίου).
· Σεβαστιανός, ο Άγιος από τα Μεδιόλανα. Ο Άγιος καταγόταν από διακεκριμένη γενιά και από χριστιανική οικογένεια. Απέκτησε αρχικά την εύνοια του αυτοκράτορα Καρίνου και αργότερα του Διοκλητιανού, που τον έκανε αρχηγό των πραιτοριανών. Ο Σεβαστιανός όμως ήταν φιλάνθρωπος και λόγω της θέσεώς του βοηθούσε και έδινε σε όσους είχαν ανάγκη την προστασία του. Οι κυνηγημένοι Χριστιανοί καθημερινά ευεργετούνταν από αυτόν. Ο πάπας Γάιος μάλιστα του έδωσε τον τίτλο του υπερασπιστή της Εκκλησίας της Ρώμης. Όταν άρχισαν οι διωγμοί όμως, ο Σεβαστιανός δεν μπορούσε να κρύψει την πίστη του. Ο Διοκλητιανός ένιωσε προδομένος από τον αρχηγών των πραιτοριανών του, γι’ αυτό διέταξε την σύλληψη και την εκτέλεσή του. Ο Άγιος στήθηκε σε έναν πάσαλο ή δένδρο και τοξοβολήθηκε. Τα βέλη τρύπησαν το στήθος του και διαπέρασαν το σώμα του παντού. Το κατατρυπημένο από βέλη σώμα του το πήρε μία ευλαβής χριστιανή για να το θάψει. Στον δρόμο όμως ανακάλυψε ότι ο Άγιος ήταν ακόμη ζωντανός. Τον περιποιήθηκε και με την Χάρη του Θεού ο Άγιος Σεβαστιανός σε λίγο καιρό έγινε και πάλι καλά. Ο Άγιος δεν κρύφθηκε όμως, αλλά επεδίωξε να συναντήσει τον Διοκλητιανό και να τον ελέγξει για τους διωγμούς των Χριστιανών. Ο αυτοκράτορας, έκπληκτος από την παρουσία και το θάρρος του Σεβαστιανού, διέταξε και πάλι την σύλληψη και την μαστίγωση του Αγίου μέχρι θανάτου. Έτσι κι έγινε. Ο Άγιος Σεβαστιανός από τότε θεωρείται Άγιος – προστάτης των τοξοτών αλλά και προστάτης όσων στήνονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Το θέμα της εκτέλεσης του Αγίου ήταν από τα πιο αγαπημένα θέματα των ζωγράφων της Αναγέννησης και η απεικόνιση θεωρείται σήμερα αρχέτυπη (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Άγιοι Σαράντα Μάρτυρες Λεγεωνάριοι. Οι Σαράντα Μάρτυρες ήταν στρατιώτες που υπηρετούσαν στην λεγόμενη Κεραυνοβόλα Λεγεώνα του Λικινίου, που τότε βρισκόταν στη Σεβάστεια. Τους ζητήθηκε να θυσιάσουν στα είδωλα και αυτοί αρνήθηκαν. Τότε ρίχθηκαν στα νερά μιας παγωμένης λίμνης, στην συνέχεια τους έσπασαν τα κόκαλα και τελικά τους έκαψαν σε μεγάλη φωτιά. Αρχικά ήταν 40 οι Μάρτυρες, αλλά ένας από όλους λιποψύχησε και έμειναν 39. Σε αυτούς όμως προστέθηκε ένας ακόμα, ο οποίος βλέποντας την θυσία τους βρήκε θάρρος και διακήρυξε και αυτός την πίστη του στον Κύριο. Αυτός ήταν ο φύλακάς τους. Είναι από τις λίγες γνωστές περιπτώσεις που στρατιώτες οι οποίοι υπηρετούσαν στις ρωμαϊκές λεγεώνες εκτελέσθηκαν ομαδικά για την πίστη τους. Οι Άγιοι Σαράντα τιμώνται ιδιαίτερα από τους Βορειοηπειρώτες όπου υπάρχει και η ομώνυμη πόλη. Λόγω παρετυμολογίας τάζουν διάφορα στους Αγίους για να μην βγουν σαρανταποδαρούσες, για να μην σκουληκιάσει το ψωμί ή τα τρόφιμα (εορτάζουν 9 Μαρτίου).
· Φανούριος ο Νεοφανής Μεγαλομάρτυρας. Ο γνωστός μας Άγιος Φανούριος για κάθε είδους φανέρωμα. Κατά τον 14ο αιώνα Αγαρηνοί έσκαβαν δίπλα σε ένα παλιό τείχος στη Ρόδο. Εκεί βρέθηκε παλιός χριστιανικός ναός με πολλές εικόνες. Μία από όλες παρουσίαζε ένα νεαρό στρατιωτικό, με πλήρη στολή, ο οποίος κρατούσε σταυρό και λαμπάδα αναμμένη. Γύρω από την κεντρική εικόνα υπήρχαν δώδεκα μικρότερες μα τα μαρτύρια του Αγίου. Ο Μητροπολίτης Νείλος ο Β’ μπόρεσε και διάβασε μια μισοσβησμένη επιγραφή που ανέφερε: «Φανούριος ο Άγιος». Τίποτε άλλο δεν γνωρίζουμε γι’ αυτόν το «νεοφανή» Άγιο, εκτός από τα μετέπειτα θαύματα που αναφέρονται στο όνομά του (εορτάζει 27 Αυγούστου).
********************
Άλλοι Άγιοι > που σχετίζονται με τους Αγρότες (24)
Άλλοι Άγιοι που σχετίζονται με τους αγρότες:
· Ααρών ο Δίκαιος. Ο αδελφός του Μωυσή, ο Ααρών ο Δίκαιος Προφήτης, θεωρείται προστάτης της βλάστησης, λόγω του ότι άνθησε θαυματουργά το ξεραμένο του ραβδί που έμπηξε στο χώμα (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Ανθούσα, Ανθή, Μαριάνθη, Άνθιμος, Ευανθία. Προστάτες των ανθών λόγω ονόματος.
· Ανδρέας ο Απόστολος. Παραδοσιακά έχει σχέση με το νερό και τις νεροποντές (Ανδρέας = Ανυδρέας). Οι γεωργοί για να έχουν καλή σοδειά, στην εορτή του βράζουν σιτάρι, καλαμπόκι, βρίζα και όσπρια (πολυσπόρια – μπόλια) και τα πάνε στην Εκκλησία για «διάβασμα». Μετά τα μοιράζονται και τα τρώνε. Παρετυμολογικά (Αντρέας – ανδρείος, αντρειεύομαι), ο Άγιος αντρειεύει το κρύο αλλά και τα σπαρτά (εορτάζει 30Νοεμβρίου)
· Αχίλλειος. Πολλοί αγρότες τάζουν στον Άγιο για να μην χαλάσει η σπορά τους αλλά και για να μην πέσει χαλάζι (εορτάζει 15 Μαΐου).
· Αικατερίνη. Η Αγία είναι αγαπητή και στους αγρότες, που την επικαλούνται σε περίπτωση ανομβρίας, μιας και στην εορτή της συνήθως βρέχει (εορτάζει 25 Νοεμβρίου).
· Αλέξιος. Ο άνθρωπος του Θεού, προστατεύει από επιδημίες και αρρώστιες τους ανθρώπους. Προστατεύει ακόμα τα αμπέλια και τις σοδειές από διάφορα βλαβερά έντομα (εορτάζει 17 Μαρτίου).
· Δίος ο Όσιος. Φύτεψε το ξερό ραβδί του και αυτό με την επίκληση της Αγίας Τριάδας, έβγαλε ρίζες και φύτρωσε μεγάλο δένδρο, με πλούσιο φύλλωμα και νόστιμους καρπούς (εορτάζει 19 Ιουλίου).
· Θαλάσσιος και Λιμναίος. Είχαν αγρόκτημα σε βουνό, παρόλο που τα ονόματά τους θυμίζουν περισσότερο θάλασσα, λίμνες ή λιμάνια (εορτάζουν 22 Φεβρουαρίου).
· Καλλίνικος ο Άγιος Μάρτυρας. Δεν έχει άμεση σχέση με τους αγρότες, αλλά με τα νερά. Με θαυματουργό τρόπο έκανε από μία ξερή πέτρα να ξεπηδήσει νερό για να ξεδιψάσουν οι διώκτες του. Τον επικαλούνται για να βρουν νερό.
· Κοσμάς ο Αιτωλός. Στην Ήπειρο προστατεύει τα φυτά και τα δένδρα (εορτάζει 24 Αυγούστου).
· Κόνων ο Κηπουρός (εορτάζει 5 Μαρτίου).
· Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής. Το όνομά του σχετίζεται παρετυμολογικά με το μαργώνω = ναρκώνω. Οι αγρότες πιστεύουν ότι ο Άγιος ναρκώνει τα φίδια, γι’ αυτό στην εορτή του δεν κάνουν γεωργικές εργασίες, για να τον τιμήσουν αλλά και από φόβο μήπως τους δαγκώσει φίδι για τιμωρία που δεν κρατούν την αργία (εορτάζει 25 Απριλίου).
· Μαρίνα η Αγία. Στην Θράκη της αφιερώνουν τα πρώτα σύκα και τα πρώτα σταφύλια. Γενικότερα η Αγία «ζητάει» τις απαρχές των καρπών και αλίμονο στον αγρότη που θα το ξεχάσει. Η σοδειά του θα καταστραφεί. Αλλά και απέναντι στους ιερείς φαίνεται να έχει μια ευαισθησία. Ένας ιερέας που δεν την τίμησε την ημέρα της εορτής της, άνοιξε η γη και τον κατάπιε μαζί με τα άλογά του την ώρα που αλώνιζε. Την ημέρα της εορτής της Αγίας, σε πολλά μέρη, λέγεται ότι ακούνε μέσα από τα βάθη της γης τον παπά και τα άλογά του να βογκάνε και να εκλιπαρούν για να ανέβουν και πάλι στην επιφάνεια. (εορτάζει 17 Ιουλίου).
· Μαργαρίτα. Προστατεύει τις μαργαρίτες, λόγω ονόματος (εορτάζει 25 Ιανουαρίου και 1 Σεπτεμβρίου).
· Μιχαήλ Πακναμάς ο κηπουρός. Ένας άγνωστος ταπεινός Άγιος. Ο Άγιος εργαζόταν σε ταπεινές δουλειές της γης και επειδή δεν μπορούσε να βγάλει τα προς το ζην, έκανε και τον χαμάλη – μεταφορέα. Μετέφερε προμήθειες, προϊόντα και εμπορεύματα με τον γάιδαρό του, στα περίχωρα των Αθηνών. Σε μία από τις κολώνες του Ολυμπίου Διός είναι χαραγμένη η φράση: «1771 Ιουλίου 9, αποκεφαλίσθηκε ο Πακναμάς Μιχάλης». Είχε κατηγορηθεί ότι κουβαλούσε πυρομαχικά για τους επαναστάτες. Του ζητήθηκε να τουρκέψει και αυτός φυσικά αρνήθηκε. (εορτάζει 30 Ιουνίου).
· Νώε, για το αμπέλι και το κρασί. Ο Βιβλικός Δίκαιος Νώε, έφτιαξε κρασί και ήπιε. Μέθυσε και έπεσε για ύπνο, φάνηκε όμως η γύμνια του και αυτό είχε συνέπειες. Μπορούμε να δεχθούμε ότι προστατεύει τους πότες, συνιστώντας όμως το μέτρο…
· Πολύκαρπος. Για τις σοδειές αλλά και για τα πολλά παιδιά (πολύτεκνοι), λόγω ονόματος.
· Σεραφείμ ο Όσιος, από την Λοκρίδα. Τον επικαλούνται για να αναβλύσουν νερά και να φύγουν οι ακρίδες (εορτάζει 6 Μαΐου).
· Τριαντάφυλλος, από τη Ζαγορά. Προστατεύει τα τριαντάφυλλα λόγω ονόματος (εορτάζει 8 Αυγούστου).
· Φωκάς ο Κηπουρός (εορτάζει 22 Σεπτεμβρίου).
· Χρυσάνθη – Χρύσανθος. Για τα χρυσάνθεμα, λόγω ονόματος.
· Χρήστος ο Κηπουρός. Νεομάρτυρας (1748) από την Αλβανία (εορτάζει 12 Φεβρουαρίου).
****************
· Ααρών ο Δίκαιος. Ο αδελφός του Μωυσή, ο Ααρών ο Δίκαιος Προφήτης, θεωρείται προστάτης της βλάστησης, λόγω του ότι άνθησε θαυματουργά το ξεραμένο του ραβδί που έμπηξε στο χώμα (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Ανθούσα, Ανθή, Μαριάνθη, Άνθιμος, Ευανθία. Προστάτες των ανθών λόγω ονόματος.
· Ανδρέας ο Απόστολος. Παραδοσιακά έχει σχέση με το νερό και τις νεροποντές (Ανδρέας = Ανυδρέας). Οι γεωργοί για να έχουν καλή σοδειά, στην εορτή του βράζουν σιτάρι, καλαμπόκι, βρίζα και όσπρια (πολυσπόρια – μπόλια) και τα πάνε στην Εκκλησία για «διάβασμα». Μετά τα μοιράζονται και τα τρώνε. Παρετυμολογικά (Αντρέας – ανδρείος, αντρειεύομαι), ο Άγιος αντρειεύει το κρύο αλλά και τα σπαρτά (εορτάζει 30Νοεμβρίου)
· Αχίλλειος. Πολλοί αγρότες τάζουν στον Άγιο για να μην χαλάσει η σπορά τους αλλά και για να μην πέσει χαλάζι (εορτάζει 15 Μαΐου).
· Αικατερίνη. Η Αγία είναι αγαπητή και στους αγρότες, που την επικαλούνται σε περίπτωση ανομβρίας, μιας και στην εορτή της συνήθως βρέχει (εορτάζει 25 Νοεμβρίου).
· Αλέξιος. Ο άνθρωπος του Θεού, προστατεύει από επιδημίες και αρρώστιες τους ανθρώπους. Προστατεύει ακόμα τα αμπέλια και τις σοδειές από διάφορα βλαβερά έντομα (εορτάζει 17 Μαρτίου).
· Δίος ο Όσιος. Φύτεψε το ξερό ραβδί του και αυτό με την επίκληση της Αγίας Τριάδας, έβγαλε ρίζες και φύτρωσε μεγάλο δένδρο, με πλούσιο φύλλωμα και νόστιμους καρπούς (εορτάζει 19 Ιουλίου).
· Θαλάσσιος και Λιμναίος. Είχαν αγρόκτημα σε βουνό, παρόλο που τα ονόματά τους θυμίζουν περισσότερο θάλασσα, λίμνες ή λιμάνια (εορτάζουν 22 Φεβρουαρίου).
· Καλλίνικος ο Άγιος Μάρτυρας. Δεν έχει άμεση σχέση με τους αγρότες, αλλά με τα νερά. Με θαυματουργό τρόπο έκανε από μία ξερή πέτρα να ξεπηδήσει νερό για να ξεδιψάσουν οι διώκτες του. Τον επικαλούνται για να βρουν νερό.
· Κοσμάς ο Αιτωλός. Στην Ήπειρο προστατεύει τα φυτά και τα δένδρα (εορτάζει 24 Αυγούστου).
· Κόνων ο Κηπουρός (εορτάζει 5 Μαρτίου).
· Μάρκος ο Απόστολος και Ευαγγελιστής. Το όνομά του σχετίζεται παρετυμολογικά με το μαργώνω = ναρκώνω. Οι αγρότες πιστεύουν ότι ο Άγιος ναρκώνει τα φίδια, γι’ αυτό στην εορτή του δεν κάνουν γεωργικές εργασίες, για να τον τιμήσουν αλλά και από φόβο μήπως τους δαγκώσει φίδι για τιμωρία που δεν κρατούν την αργία (εορτάζει 25 Απριλίου).
· Μαρίνα η Αγία. Στην Θράκη της αφιερώνουν τα πρώτα σύκα και τα πρώτα σταφύλια. Γενικότερα η Αγία «ζητάει» τις απαρχές των καρπών και αλίμονο στον αγρότη που θα το ξεχάσει. Η σοδειά του θα καταστραφεί. Αλλά και απέναντι στους ιερείς φαίνεται να έχει μια ευαισθησία. Ένας ιερέας που δεν την τίμησε την ημέρα της εορτής της, άνοιξε η γη και τον κατάπιε μαζί με τα άλογά του την ώρα που αλώνιζε. Την ημέρα της εορτής της Αγίας, σε πολλά μέρη, λέγεται ότι ακούνε μέσα από τα βάθη της γης τον παπά και τα άλογά του να βογκάνε και να εκλιπαρούν για να ανέβουν και πάλι στην επιφάνεια. (εορτάζει 17 Ιουλίου).
· Μαργαρίτα. Προστατεύει τις μαργαρίτες, λόγω ονόματος (εορτάζει 25 Ιανουαρίου και 1 Σεπτεμβρίου).
· Μιχαήλ Πακναμάς ο κηπουρός. Ένας άγνωστος ταπεινός Άγιος. Ο Άγιος εργαζόταν σε ταπεινές δουλειές της γης και επειδή δεν μπορούσε να βγάλει τα προς το ζην, έκανε και τον χαμάλη – μεταφορέα. Μετέφερε προμήθειες, προϊόντα και εμπορεύματα με τον γάιδαρό του, στα περίχωρα των Αθηνών. Σε μία από τις κολώνες του Ολυμπίου Διός είναι χαραγμένη η φράση: «1771 Ιουλίου 9, αποκεφαλίσθηκε ο Πακναμάς Μιχάλης». Είχε κατηγορηθεί ότι κουβαλούσε πυρομαχικά για τους επαναστάτες. Του ζητήθηκε να τουρκέψει και αυτός φυσικά αρνήθηκε. (εορτάζει 30 Ιουνίου).
· Νώε, για το αμπέλι και το κρασί. Ο Βιβλικός Δίκαιος Νώε, έφτιαξε κρασί και ήπιε. Μέθυσε και έπεσε για ύπνο, φάνηκε όμως η γύμνια του και αυτό είχε συνέπειες. Μπορούμε να δεχθούμε ότι προστατεύει τους πότες, συνιστώντας όμως το μέτρο…
· Πολύκαρπος. Για τις σοδειές αλλά και για τα πολλά παιδιά (πολύτεκνοι), λόγω ονόματος.
· Σεραφείμ ο Όσιος, από την Λοκρίδα. Τον επικαλούνται για να αναβλύσουν νερά και να φύγουν οι ακρίδες (εορτάζει 6 Μαΐου).
· Τριαντάφυλλος, από τη Ζαγορά. Προστατεύει τα τριαντάφυλλα λόγω ονόματος (εορτάζει 8 Αυγούστου).
· Φωκάς ο Κηπουρός (εορτάζει 22 Σεπτεμβρίου).
· Χρυσάνθη – Χρύσανθος. Για τα χρυσάνθεμα, λόγω ονόματος.
· Χρήστος ο Κηπουρός. Νεομάρτυρας (1748) από την Αλβανία (εορτάζει 12 Φεβρουαρίου).
****************
'Αγιοι> Προστάτες των αγροτών (23)
01. Βαρνάβας. Στους κύριους Αποστόλους συγκαταλέγεται και ο Βαρνάβας. Τιμάται ιδιαίτερα από την Εκκλησία της Κύπρου, όπου και θεωρείται ιδρυτής της. Οι αγρότες σε πολλά μέρη της Ελλάδος τον συνδυάζουν με το σβάρνισμα των χωραφιών. Όποιος σβαρνίζει το χωράφι του την ημέρα της εορτής του όχι μόνο θα χάσει την σοδειά του, αλλά και θα σβαρνίζει (φέρνει γύρω) όλο τον χρόνο, χωρίς κανένα αποτέλεσμα (εορτάζει 11 Ιουνίου).
02. Γεώργιος ο Σποριός και Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, οι γεωργοί. Υπάρχουν πάνω από 45 Άγιοι, Μάρτυρες και Όσιοι με αυτό το όνομα. Γι’ αυτό και το όνομα είναι αρκετά διαδεδομένο στην Ελλάδα. Εμάς, όμως εδώ, μας ενδιαφέρουν δύο κυρίως Άγιοι. Ο Γεώργιος ο Σποριός ή ο Σποριάρης ή ο Μεθυστής, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τον Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο. Αυτός ο «φτωχός» και άγνωστος σε πολλούς Άγιος, τιμάται ιδιαίτερα από τους γεωργούς, γιατί την ημέρα της εορτής του (εορτάζει 3 Νοεμβρίου) γίνεται η προετοιμασία του σπόρου για να αρχίσει η σπορά. Ο Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, ο μεγάλος αυτός Άγιος, εκτός από στρατιωτικός, συνδέεται, λόγω ονόματος, με την γεωργία και τον πολλαπλασιασμό. Πολλά ομώνυμα εκκλησάκια του είναι απλωμένα σε όλη την Ελλάδα και σε βουνά και σε πεδιάδες. Τα γλέντια, οι ιπποδρομίες και τα πανηγύρια προς τιμήν του είναι φημισμένα και πολυτραγουδισμένα. Το όνομά του είναι από τα πιο διαδεδομένα στον πληθυσμό. Αυτό δείχνει πόσο δημοφιλής είναι ο Άγιος στην Ελλάδα. Ο Άγιος θεωρείται προστάτης των γεωργών και σε πολλά μέρη τον ονομάζουν και αυτόν «σποριάρη», γιατί και αυτήν την περίοδο (εορτάζει 23 Απριλίου) οι αγρότες σπέρνουν. Αλλά ο Άγιος είναι προστάτης και των κτηνοτρόφωνμ γιατί η εορτή του συμπίπτει με την εποχή που θα έπρεπε να αφήσουν τα χειμαδιά και να ανέβουν στα βουνά. Οι κτηνοτρόφοι (κεχαγιάδες) από την Θράκη ως την Κρήτη και από το Ιόνιο έως το Αιγαίο τον θεωρούν προστάτη τους. Η εορτή του σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης. Οι Ηπειρώτες κτιστάδες του Άι-Γιώργη (άνοιξη) κατηφόριζαν με το τσούρμο τους προς την άλλη Ελλάδα. Το ίδιο και οι φημισμένοι Σαμαρινιώτες ραφτάδες. Η εορτή του Άι Γιώργη σηματοδοτούσε ένα μεταναστευτικό εσωτερικό ρεύμα, που ξεκινούσε συνήθως από τα ορεινά χωριά και κατευθυνόταν προς τον Μοριά, την Ρούμελη, την Θεσσαλία αλλά και προς την Πόλη και προς την Βλαχία. Του Άι Δημήτρη όλοι αυτοί οι μετανάστες ξαναγύριζαν στα χωριά τους. Ένα από τα περίεργα της λατρείας του Άι Γιώργη, είναι ότι στα Πριγκιποννήσια, στον Μαρμαρά, ο Άγιος λατρεύεται ως θαλασσινός, προστάτης των ναυτικών (Άγιε μου Γιώργη, καβαλάρη, φύλασσέ μου το καράβι (ή φέρε μου πίσω το καράβι)).
03. Διονύσιος ο Άγιος και το κρασί. Ο Άγιος που λατρεύεται ιδιαίτερα στην Ζάκυνθο, φαίνεται ότι λόγω ονόματος έχει κάποια σχέση (ομόηχη) με τον αρχαίο θεό Διόνυσο και την άμπελο. Λέγεται ότι ο Άγιος βρήκε ένα πολύ μικρό φυτό, το πήρε και το φύτεψε μέσα σε ένα κρανίο νεκρού πουλιού. Όταν το φυτό μεγάλωσε λίγο ακόμα, το μεταφύτεψε σε ένα κρανίο λιονταριού και όταν αυτό μεγάλωσε κι άλλο, το έβαλε στο κρανίο ενός γαϊδάρου. Αργότερα όταν το είδε να μεγαλώνει κι άλλο, το φύτεψε στην γη. Αυτή ήταν η άμπελος! Πράγματι. Όταν πίνεις λίγο κρασί, τραγουδάς σαν πουλάκι, με λίγο παραπάνω αισθάνεσαι σαν λιοντάρι και με πολύ περισσότερο φέρεσαι σαν γάιδαρος. (εορτάζει 17 Δεκεμβρίου).
04. Δημήτριος ο Άγιος Μάρτυρας ο Μυροβλύτης. Ο Άγιος, εκτός του ότι θεωρείται υπερασπιστής και προστάτης της Θεσσαλονίκης, συνδέεται και με την γεωργία, την σπορά τα δημητριακά κ.λ.π. Η εορτή του σηματοδοτούσε την αρχή του χειμώνα και την επιστροφή των ξενιτεμένων (εορτάζει 26 Οκτωβρίου).
05. Εισόδια της Θεοτόκου, για την αφθονία των καρπών. Μεγάλη εορτή όπου οι γεωργοί βράζουν πολυσπόρια, τα πηγαίνουν στην Εκκλησία ως προσφορά των πρώτων σπόρων και αφού διαβαστούν τα μοιράζονται και τα τρώνε. Έτσι εξασφαλίζεται η αφθονία των καρπών (εορτάζει 21 Νοεμβρίου).
06. Ελισσαίος και το πιθάρι με το λάδι που δεν στερεύει ποτέ. Ο Ελισσαίος, ο μαθητής του Προφήτη Ηλία και διάδοχός του, συνδέεται με το λάδι, τους λαδέμπορες και τους ελαιοπαραγωγούς, λόγω συγκεκριμένου θαύματος. Μία χήρα ήλθε και παρακάλεσε τον Ελισσαίο να σώσει τους υιούς της. ένας δανειστής του πεθαμένου άντρα της, ήθελε να τους πάρει δούλους έναντι κάποιου παλαιού χρέους. Ο Ελισσαίος ρώτησε την χήρα αν είχε κάτι πολύτιμο μέσα στο σπίτι της και αυτή του απάντησε, ότι το πιο πολυτιμότερο που είχε ήταν ένα πήλινο δοχείο με λάδι. Ο Ελισσαίος της είπε να πάει να βρει πολλά άλλα τέτοια δοχεία, να δανειστεί και από άλλους, να πάει σπίτι της, να κλείσει τις πόρτες και τα παράθυρα και με τους υιούς της να αδειάσει από το λάδι της, λάδι στα άδεια δοχεία. Έτσι κι έκανε η γυναίκα, αλλά έμεινε ευχάριστα έκπληκτη όταν είδε τα άδεια δοχεία να ξεχειλίζουν από λάδι, χωρίς το δικό της να αδειάζει ποτέ. Έτσι πούλησε το λάδι και πλήρωσε το χρέος του πεθαμένου άντρα της στον δανειστή, γλυτώνοντας τους υιούς της από την δουλεία και είχε και κέρδος (εορτάζει στις 14 Ιουνίου).
07. Ηλίας, ένας Προφήτης της βροχής και των μετεωρολογικών φαινομένων. Ο Άγιος Προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, σε λίγους είναι γνωστό ότι σχετίζεται με τους αγρότες. Η ύπαιθρος είναι εξαρτημένη από τις καιρικές συνθήκες και ο Ηλίας ελέγχει τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Κατά κάποιον τρόπο ο Άγιος ελληνοποιήθηκε και πήρε την θέση του παλαιού θεού Δία. Όπως και ο προκάτοχός του, θεωρείται πως μαζεύει και σκορπάει τα σύννεφα, όπως και ότι κρατά ή αφήνει την βροχή. Στην Θράκη και τη Μακεδονία εξακολουθούν να θυσιάζουν πρόβατα στον Άγιο, για να τους λυπηθεί και να βρέξει. Εκτός από τους αγρότες, τον τιμούν και οι τσοπάνηδες, γιατί τον έχουν συντροφιά στις βουνοκορφές και γιατί με την βροχή που στέλνει ο Άγιος, φυτρώνει το χορτάρι, παχαίνει και έχουν να βοσκήσουν τα ζωντανά τους. Σε πολλά μέρη θεωρούν ότι ο Άι-Λιας κρατά στα χέρια του αστροπελέκια που με αυτά κυνηγά στις κορφές των βουνών έναν κακοποιό δράκοντα αλλά και δαιμόνια. Στην πατρίδα μας ο Ηλίας δεν πήρε μόνο την θέση του Δία, αλλά και του θεού Ήλιου. Όπως και οι δύο προκάτοχοί του λατρεύεται και αυτός στις ψηλότερες κορυφές των βουνών. Στον Όλυμπο (2.803 μ.) βρίσκεται εκκλησάκι του, ψηλότερα από κάθε άλλο. Αλλά και στον Ταϋγετο (2.407 μ.) συμβαίνει το ίδιο. Ιδιαίτερα στον Ταϋγετο η λατρεία του Αγίου κρατά ακόμα ζωντανά όλα τα παλαιοχριστιανικά χαρακτηριστικά της. Είναι γνωστές οι «φωτιές του Άι – Λια», που ανάβονται στις κορυφές των βουνών από τους πανηγυριστές του. Μάλιστα, πολλές από αυτές τις φωτιές ανάβουν με σκέτο λιβάνι που οι πιστοί φέρνουν στον Άγιο με σακούλια. Σκοπός είναι τις λάμψεις τους, να τις δουν όσο το δυνατόν περισσότεροι πιστοί στα γύρω πεδινά χωριά. Αυτό θεωρείται ευλογία. Το άρωμα του λιβανιού, ίσως έχει και κάποιο καθαρτικό – απολυμαντικό λόγο, μια και ο Άι-Λιας «νόσους αποδιώκει και λεπρούς καθαρίζει». Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ηλίας ζούσε σε σπηλιά στο βουνό, τον έτρεφε ένα κοράκι και σκεπαζόταν με μια «μηλωτή» (προβιά). Όταν ήλθε η ώρα να πεθάνει, μπρος στα έκπληκτα μάτια του μαθητή του Ελισσαίου, τον πήρε ένα πύρινο άρμα και τον ανέβασε στον ουρανό. Η «μηλωτή», δίνει αφορμή ο Άγιος να θεωρηθεί προστάτης των γουναράδων, αλλά και το πύρινο άρμα των αστροναυτών! (εορτάζει 20 Ιουλίου).
08. Ιωάννης ο Πρόδρομος και τα ιερά ύδατα του ουράνιου Ιορδάνη. Πάνω από 100 Άγιοι φέρουν αυτό το όνομα, γι’ αυτό είναι και ένα από τα πιο δημοφιλή στην Ελλάδα. Εδώ όμως μιλάμε για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Ίσως πολλοί αναρωτιούνται πως μπορεί να θεωρείται αγροτικός Άγιος ο Βαπτιστής του Κυρίου. Ο Ιωάννης συνδέεται με τον Ιορδάνη τον ποταμό, που με τα νερά του κάνει πλούσια την γη. Ο επίγειος Ιορδάνης, όμως, είναι αντίγραφο του ουράνιου Ιορδάνη. Οι αγρότες συχνά επικαλούνται τα γονιμοποιά ύδατα του ουρανού για τις σοδειές τους. Για τον Άι-Γιάννη, ο λαός πιστεύει ότι φέρνει τις «τύχες», γι’ αυτό τον ονομάζουν «Ριζικάρη» αλλά και «Κλήδονα» από το γνωστό έθιμο. Τον ονομάζουν και «Ριγανά». Η ημέρα της εορτής του σηματοδοτεί το μάζεμα της ρίγανης (βασικό συστατικό συντήρησης τροφίμων). Σε πολλά μέρη από την ρίγανη που μαζεύουν, μέρος της το πηγαίνουν στην Εκκλησία, την διαβάζουν και με αυτή ραντίζουν με αγιασμό τα κτήματά τους (τα ιερά ύδατα του ουράνιου Ιορδάνη). Έτσι πιστεύουν ότι θα έχουν καλή και ευλογημένη σοδειά. Άι-Γιάννης Κυνηγός ονομάζεται γιατί γύρω στις 29 Αυγούστου συνηθιζόταν να βγαίνουν οι κυνηγοί για κυνήγι (στη Θράκη). (εορτάζει 7 Ιανουαρίου, 24 Ιουνίου, 29 Αυγούστου).
09. Ιωάννης ο Θεολόγος ο «τριανταφυλλάς». Τον Άγιο Απόστολο, στην Θράκη, τον λένε και «Τριανταφυλλά» γιατί προστατεύει τις καλλιέργειες με τριαντάφυλλα και ρόδα. Από αυτά οι αγρότες παίρνουν το πολύτιμο ροδέλαιο. Η ημέρα της εορτής του (8 Μαΐου) είναι εθιμική αργία και αλίμονο στον αγρότη που θα εργαστεί. Ο Άγιος με χαλάζι θα του καταστρέψει την παραγωγή του. Στα Άγραφα, τον Άγιο παλαιότερα τον ονόμαζαν «Χαλαζιά». Αλλού πίστευαν πωςπροστάτευε από την ελονοσία.
10. Ιέρωνας από τα Τύανα της Καππαδοκίας. Ο Ιέρωνας είχε μεγάλη μόρφωση, όμως εργαζόταν ως αγρότης, παρόλο που οι άλλοι εθνικοί τον κορόιδευαν. Θεωρούσαν την δουλειά στην γη και τους αγρούς υποτιμητική. Ο Ιέρωνας όμως ήξερε, πως καμία δουλειά δεν είναι ντροπή και συνέχισε να εργάζεται. Όταν τον ειρωνεύονταν για την εργασία του, απαντούσε με τα λόγια των γραφών: «Κοπιώμεν εργαζόμενοι ταις ιδίαις χερσί». Ο Ιέρων ανέλαβε νωρίς την προστασία της οικογένειάς του, μιας και ο πατέρας του πέθανε γρήγορα. Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού συνελήφθη μαζί με τους δύο αδελφούς του και άλλους 30 συνεργάτες του και αποκεφαλίσθηκαν στην πόλη Μελιτίνη (εορτάζει 7 Νοεμβρίου).
11. Σπυρίδωνας, για την σπορά και τα σπόρια. Τιμάται ιδιαίτερα στην Κέρκυρα και θεωρείται από τους πιο θαυματουργούς Αγίους. Μπορεί να θεωρηθεί, λόγω ονόματος, προστάτης για την σπορά, για τα σπόρια. Ταυτόχρονα, πάλι λόγω ονόματος, προστατεύει τους πιστούς από τα σπυριά και την ευλογιά. Αλίμονο σε αυτόν που θα εργαστεί στην εορτή του Αγίου. Προστατεύει επίσης από την πανώλη και από κάθε είδους επιδημίες, λόγω θαυμάτων. Ακόμα και τα αυτιά θεραπεύει. Θεωρείται όμως προστάτης, λόγω θαυμάτων, και για πολλά άλλα επαγγέλματα, όπως των κεραμέων, των χρυσοχόων, των ενεχυροδανειστών κ.α. Πριν γίνει ιερέας, ο Άγιος, ήταν κι αυτός βοσκός. Επειδή φορά ψάθινο καπελάκι, έχει σχέση και με τα ψάθινα είδη και με αυτούς που πλέκουν ψάθες. Ο Άγιος μπορεί επίσης να θεωρηθεί προστάτης σε τρικυμίες και σε πολιορκίες. Ο Άγιος στην Κερκυραϊκή παράδοση παρουσιάζεται να φεύγει από την Εκκλησία και να περπατά γύρω από την πόλη ή το νησί και έτσι βοηθά όποιον τον καλεί και τον έχει πραγματικά ανάγκη. Δύο από τα πολλά θαύματα του Αγίου συνδέονται με τους κεραμοποιούς και τους χρυσοχόους: Στο πρώτο, ο Άγιος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια το 325 μ.Χ., για να αποδείξει το τρισυπόστατο της θεότητας, πήρε στο χέρι του ένα κεραμίδι. Αυτό διαχωρίστηκε θαυματουργικά σε χώμα, νερό και φωτιά. Στο δεύτερο, κάποιος ζήτησε από τον Άγιο χρήματα επειδή βρισκόταν σε μεγάλη ανάγκη. Ο Άγιος πήρε από το έδαφος δύο φίδια, που εκείνη την ώρα περνούσαν από μπροστά του. Αυτομάτως τα φίδια στερεοποιήθηκαν και έγιναν χρυσά. Τα έδωσε στον άνθρωπο και αυτός τα πήρε και τα έβαλε ενέχυρο. Όταν ξεπέρασε το οικονομικό του πρόβλημα, ξαναγύρισε στον ενεχυροδανειστή, πλήρωσε την αξία των χρυσών φιδιών, τα πήρε και τα επέστρεψε στον Άγιο. Αυτός τα ξανά-τοποθέτησε προσεκτικά στο έδαφος. Τα φίδια ζωντάνεψαν και πάλι θαυματουργικά και έφυγαν (εορτάζει 12 Δεκεμβρίου).
12. Τρύφωνας ο αμπελουργός. Προστατεύει αγροκτήματα, κήπους, αμπέλια, θεραπεύει νόσους και αποδιώκει δαιμόνια. Έχει διασωθεί ξορκισμός στο όνομά του αγίου, όπου στρέφεται κατά των εντόμων που καταστρέφουν τα αμπέλια, τους κήπους, τα μποστάνια και γενικότερα τα χωράφια. Σε αυτόν τον ξορκισμό, φέρεται ο Άγιος να διατάζει τα έντομα να πάνε σε τόπο άνυδρο και ακαλλιέργητο, γιατί διαφορετικά, με την επίκληση του Θεού, θα στείλει στρουθιά (σπουργίτια) να τα αφανίσουν. Την ημέρα της εορτής του, κανείς αμπελουργός δεν πάει στο αμπέλι του, ούτε κάνει αγροτικές δουλειές, γιατί πιστεύεται ότι μεγάλο κακό θα βρει αυτόν, τα αμπέλια του και τα παιδιά του (εορτάζει 1 Φεβρουαρίου).
13. Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Η εορτή του Σωτήρος, όπως λέγεται, έχει κάποια σχέση με τα αμπέλια. Η Εκκλησία διαβάζει δύο συγκεκριμένες ευχές που αφορούν τα σταφύλια και τον τρύγο (εορτή 6 Αυγούστου).
14. Ύψωση Τιμίου Σταυρού. Αυτή η εορτή είναι σημαντική για τους αγρότες, σε πολλά μέρη της πατρίδος μας. Όταν οι αγρότες αποθερίσουν, πλέκουν με τα τελευταία στάχυα ένα στεφάνι, ένα σταυρό ή μια πλεξούδα και την αναρτούν στο εικονοστάσι του σπιτιού σαν αγιωτικό. Όταν έρθει ο καιρός της σποράς (την ημέρα του Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου), πηγαίνουν στην Εκκλησία τους σπόρους από αυτή την δέσμη και αφού ευλογηθούν και διαβαστούν απ’ τον παπά, τους ανακατώνουν με τους άλλους σπόρους που είναι για την σπορά. Έτσι η νέα σπορά έχει κάτι από την παλαιά και η ευλογία διαιωνίζεται, αναζωογονώντας αενάως το χωράφι. Η ύψωση του Τιμίου Σταυρού έχει σχέση με ατυχήματα που γίνονται λόγω συνωστισμού. Λέγεται, ότι όταν η Αγία Ελένη βρήκε τον Τίμιο Σταυρό, πολλοί πιστοί έτρεξαν να τον προσκυνήσουν, με αποτέλεσμα να συμβούν πολλά θανατηφόρα δυστυχήματα από τον συνωστισμό. Η Αγία Ελένη, ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό σε σημείο που να τον βλέπουν όλοι και τα δυστυχήματα σταμάτησαν. Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού σχετίζεται και με το δάγκωμα των φιδιών, που ήταν πολύ συχνή αιτία θανάτων παλαιότερα. Όταν οι Ισραηλίτες περνούσαν την έρημο, τους δάγκωναν πολλά φαρμακερά φίδια, αλλά με την Χάρη του Θεού, ο Μωυσής ύψωσε ένα σταυρό που πάνω του είχε πλεγμένο ένα φίδι. Αυτό λειτούργησε προστατευτικά και αποτρεπτικά για τους ταλαιπωρημένους οδοιπόρους. Λέγεται ότι αυτή η ύψωση, ήταν μια προφητική προαναγγελία της μελλοντικής Σταύρωσης του Κυρίου. Ας μην ξεχνάμε ότι και το ιατρικό σήμα είναι ένας σταυρός με ένα ελισσόμενο φίδι επάνω του – εξέλιξη του συμβόλου του Ασκληπιού.
******************
02. Γεώργιος ο Σποριός και Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, οι γεωργοί. Υπάρχουν πάνω από 45 Άγιοι, Μάρτυρες και Όσιοι με αυτό το όνομα. Γι’ αυτό και το όνομα είναι αρκετά διαδεδομένο στην Ελλάδα. Εμάς, όμως εδώ, μας ενδιαφέρουν δύο κυρίως Άγιοι. Ο Γεώργιος ο Σποριός ή ο Σποριάρης ή ο Μεθυστής, ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με τον Γεώργιο τον Τροπαιοφόρο. Αυτός ο «φτωχός» και άγνωστος σε πολλούς Άγιος, τιμάται ιδιαίτερα από τους γεωργούς, γιατί την ημέρα της εορτής του (εορτάζει 3 Νοεμβρίου) γίνεται η προετοιμασία του σπόρου για να αρχίσει η σπορά. Ο Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος, ο μεγάλος αυτός Άγιος, εκτός από στρατιωτικός, συνδέεται, λόγω ονόματος, με την γεωργία και τον πολλαπλασιασμό. Πολλά ομώνυμα εκκλησάκια του είναι απλωμένα σε όλη την Ελλάδα και σε βουνά και σε πεδιάδες. Τα γλέντια, οι ιπποδρομίες και τα πανηγύρια προς τιμήν του είναι φημισμένα και πολυτραγουδισμένα. Το όνομά του είναι από τα πιο διαδεδομένα στον πληθυσμό. Αυτό δείχνει πόσο δημοφιλής είναι ο Άγιος στην Ελλάδα. Ο Άγιος θεωρείται προστάτης των γεωργών και σε πολλά μέρη τον ονομάζουν και αυτόν «σποριάρη», γιατί και αυτήν την περίοδο (εορτάζει 23 Απριλίου) οι αγρότες σπέρνουν. Αλλά ο Άγιος είναι προστάτης και των κτηνοτρόφωνμ γιατί η εορτή του συμπίπτει με την εποχή που θα έπρεπε να αφήσουν τα χειμαδιά και να ανέβουν στα βουνά. Οι κτηνοτρόφοι (κεχαγιάδες) από την Θράκη ως την Κρήτη και από το Ιόνιο έως το Αιγαίο τον θεωρούν προστάτη τους. Η εορτή του σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης. Οι Ηπειρώτες κτιστάδες του Άι-Γιώργη (άνοιξη) κατηφόριζαν με το τσούρμο τους προς την άλλη Ελλάδα. Το ίδιο και οι φημισμένοι Σαμαρινιώτες ραφτάδες. Η εορτή του Άι Γιώργη σηματοδοτούσε ένα μεταναστευτικό εσωτερικό ρεύμα, που ξεκινούσε συνήθως από τα ορεινά χωριά και κατευθυνόταν προς τον Μοριά, την Ρούμελη, την Θεσσαλία αλλά και προς την Πόλη και προς την Βλαχία. Του Άι Δημήτρη όλοι αυτοί οι μετανάστες ξαναγύριζαν στα χωριά τους. Ένα από τα περίεργα της λατρείας του Άι Γιώργη, είναι ότι στα Πριγκιποννήσια, στον Μαρμαρά, ο Άγιος λατρεύεται ως θαλασσινός, προστάτης των ναυτικών (Άγιε μου Γιώργη, καβαλάρη, φύλασσέ μου το καράβι (ή φέρε μου πίσω το καράβι)).
03. Διονύσιος ο Άγιος και το κρασί. Ο Άγιος που λατρεύεται ιδιαίτερα στην Ζάκυνθο, φαίνεται ότι λόγω ονόματος έχει κάποια σχέση (ομόηχη) με τον αρχαίο θεό Διόνυσο και την άμπελο. Λέγεται ότι ο Άγιος βρήκε ένα πολύ μικρό φυτό, το πήρε και το φύτεψε μέσα σε ένα κρανίο νεκρού πουλιού. Όταν το φυτό μεγάλωσε λίγο ακόμα, το μεταφύτεψε σε ένα κρανίο λιονταριού και όταν αυτό μεγάλωσε κι άλλο, το έβαλε στο κρανίο ενός γαϊδάρου. Αργότερα όταν το είδε να μεγαλώνει κι άλλο, το φύτεψε στην γη. Αυτή ήταν η άμπελος! Πράγματι. Όταν πίνεις λίγο κρασί, τραγουδάς σαν πουλάκι, με λίγο παραπάνω αισθάνεσαι σαν λιοντάρι και με πολύ περισσότερο φέρεσαι σαν γάιδαρος. (εορτάζει 17 Δεκεμβρίου).
04. Δημήτριος ο Άγιος Μάρτυρας ο Μυροβλύτης. Ο Άγιος, εκτός του ότι θεωρείται υπερασπιστής και προστάτης της Θεσσαλονίκης, συνδέεται και με την γεωργία, την σπορά τα δημητριακά κ.λ.π. Η εορτή του σηματοδοτούσε την αρχή του χειμώνα και την επιστροφή των ξενιτεμένων (εορτάζει 26 Οκτωβρίου).
05. Εισόδια της Θεοτόκου, για την αφθονία των καρπών. Μεγάλη εορτή όπου οι γεωργοί βράζουν πολυσπόρια, τα πηγαίνουν στην Εκκλησία ως προσφορά των πρώτων σπόρων και αφού διαβαστούν τα μοιράζονται και τα τρώνε. Έτσι εξασφαλίζεται η αφθονία των καρπών (εορτάζει 21 Νοεμβρίου).
06. Ελισσαίος και το πιθάρι με το λάδι που δεν στερεύει ποτέ. Ο Ελισσαίος, ο μαθητής του Προφήτη Ηλία και διάδοχός του, συνδέεται με το λάδι, τους λαδέμπορες και τους ελαιοπαραγωγούς, λόγω συγκεκριμένου θαύματος. Μία χήρα ήλθε και παρακάλεσε τον Ελισσαίο να σώσει τους υιούς της. ένας δανειστής του πεθαμένου άντρα της, ήθελε να τους πάρει δούλους έναντι κάποιου παλαιού χρέους. Ο Ελισσαίος ρώτησε την χήρα αν είχε κάτι πολύτιμο μέσα στο σπίτι της και αυτή του απάντησε, ότι το πιο πολυτιμότερο που είχε ήταν ένα πήλινο δοχείο με λάδι. Ο Ελισσαίος της είπε να πάει να βρει πολλά άλλα τέτοια δοχεία, να δανειστεί και από άλλους, να πάει σπίτι της, να κλείσει τις πόρτες και τα παράθυρα και με τους υιούς της να αδειάσει από το λάδι της, λάδι στα άδεια δοχεία. Έτσι κι έκανε η γυναίκα, αλλά έμεινε ευχάριστα έκπληκτη όταν είδε τα άδεια δοχεία να ξεχειλίζουν από λάδι, χωρίς το δικό της να αδειάζει ποτέ. Έτσι πούλησε το λάδι και πλήρωσε το χρέος του πεθαμένου άντρα της στον δανειστή, γλυτώνοντας τους υιούς της από την δουλεία και είχε και κέρδος (εορτάζει στις 14 Ιουνίου).
07. Ηλίας, ένας Προφήτης της βροχής και των μετεωρολογικών φαινομένων. Ο Άγιος Προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης, σε λίγους είναι γνωστό ότι σχετίζεται με τους αγρότες. Η ύπαιθρος είναι εξαρτημένη από τις καιρικές συνθήκες και ο Ηλίας ελέγχει τα μετεωρολογικά φαινόμενα. Κατά κάποιον τρόπο ο Άγιος ελληνοποιήθηκε και πήρε την θέση του παλαιού θεού Δία. Όπως και ο προκάτοχός του, θεωρείται πως μαζεύει και σκορπάει τα σύννεφα, όπως και ότι κρατά ή αφήνει την βροχή. Στην Θράκη και τη Μακεδονία εξακολουθούν να θυσιάζουν πρόβατα στον Άγιο, για να τους λυπηθεί και να βρέξει. Εκτός από τους αγρότες, τον τιμούν και οι τσοπάνηδες, γιατί τον έχουν συντροφιά στις βουνοκορφές και γιατί με την βροχή που στέλνει ο Άγιος, φυτρώνει το χορτάρι, παχαίνει και έχουν να βοσκήσουν τα ζωντανά τους. Σε πολλά μέρη θεωρούν ότι ο Άι-Λιας κρατά στα χέρια του αστροπελέκια που με αυτά κυνηγά στις κορφές των βουνών έναν κακοποιό δράκοντα αλλά και δαιμόνια. Στην πατρίδα μας ο Ηλίας δεν πήρε μόνο την θέση του Δία, αλλά και του θεού Ήλιου. Όπως και οι δύο προκάτοχοί του λατρεύεται και αυτός στις ψηλότερες κορυφές των βουνών. Στον Όλυμπο (2.803 μ.) βρίσκεται εκκλησάκι του, ψηλότερα από κάθε άλλο. Αλλά και στον Ταϋγετο (2.407 μ.) συμβαίνει το ίδιο. Ιδιαίτερα στον Ταϋγετο η λατρεία του Αγίου κρατά ακόμα ζωντανά όλα τα παλαιοχριστιανικά χαρακτηριστικά της. Είναι γνωστές οι «φωτιές του Άι – Λια», που ανάβονται στις κορυφές των βουνών από τους πανηγυριστές του. Μάλιστα, πολλές από αυτές τις φωτιές ανάβουν με σκέτο λιβάνι που οι πιστοί φέρνουν στον Άγιο με σακούλια. Σκοπός είναι τις λάμψεις τους, να τις δουν όσο το δυνατόν περισσότεροι πιστοί στα γύρω πεδινά χωριά. Αυτό θεωρείται ευλογία. Το άρωμα του λιβανιού, ίσως έχει και κάποιο καθαρτικό – απολυμαντικό λόγο, μια και ο Άι-Λιας «νόσους αποδιώκει και λεπρούς καθαρίζει». Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ηλίας ζούσε σε σπηλιά στο βουνό, τον έτρεφε ένα κοράκι και σκεπαζόταν με μια «μηλωτή» (προβιά). Όταν ήλθε η ώρα να πεθάνει, μπρος στα έκπληκτα μάτια του μαθητή του Ελισσαίου, τον πήρε ένα πύρινο άρμα και τον ανέβασε στον ουρανό. Η «μηλωτή», δίνει αφορμή ο Άγιος να θεωρηθεί προστάτης των γουναράδων, αλλά και το πύρινο άρμα των αστροναυτών! (εορτάζει 20 Ιουλίου).
08. Ιωάννης ο Πρόδρομος και τα ιερά ύδατα του ουράνιου Ιορδάνη. Πάνω από 100 Άγιοι φέρουν αυτό το όνομα, γι’ αυτό είναι και ένα από τα πιο δημοφιλή στην Ελλάδα. Εδώ όμως μιλάμε για τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Ίσως πολλοί αναρωτιούνται πως μπορεί να θεωρείται αγροτικός Άγιος ο Βαπτιστής του Κυρίου. Ο Ιωάννης συνδέεται με τον Ιορδάνη τον ποταμό, που με τα νερά του κάνει πλούσια την γη. Ο επίγειος Ιορδάνης, όμως, είναι αντίγραφο του ουράνιου Ιορδάνη. Οι αγρότες συχνά επικαλούνται τα γονιμοποιά ύδατα του ουρανού για τις σοδειές τους. Για τον Άι-Γιάννη, ο λαός πιστεύει ότι φέρνει τις «τύχες», γι’ αυτό τον ονομάζουν «Ριζικάρη» αλλά και «Κλήδονα» από το γνωστό έθιμο. Τον ονομάζουν και «Ριγανά». Η ημέρα της εορτής του σηματοδοτεί το μάζεμα της ρίγανης (βασικό συστατικό συντήρησης τροφίμων). Σε πολλά μέρη από την ρίγανη που μαζεύουν, μέρος της το πηγαίνουν στην Εκκλησία, την διαβάζουν και με αυτή ραντίζουν με αγιασμό τα κτήματά τους (τα ιερά ύδατα του ουράνιου Ιορδάνη). Έτσι πιστεύουν ότι θα έχουν καλή και ευλογημένη σοδειά. Άι-Γιάννης Κυνηγός ονομάζεται γιατί γύρω στις 29 Αυγούστου συνηθιζόταν να βγαίνουν οι κυνηγοί για κυνήγι (στη Θράκη). (εορτάζει 7 Ιανουαρίου, 24 Ιουνίου, 29 Αυγούστου).
09. Ιωάννης ο Θεολόγος ο «τριανταφυλλάς». Τον Άγιο Απόστολο, στην Θράκη, τον λένε και «Τριανταφυλλά» γιατί προστατεύει τις καλλιέργειες με τριαντάφυλλα και ρόδα. Από αυτά οι αγρότες παίρνουν το πολύτιμο ροδέλαιο. Η ημέρα της εορτής του (8 Μαΐου) είναι εθιμική αργία και αλίμονο στον αγρότη που θα εργαστεί. Ο Άγιος με χαλάζι θα του καταστρέψει την παραγωγή του. Στα Άγραφα, τον Άγιο παλαιότερα τον ονόμαζαν «Χαλαζιά». Αλλού πίστευαν πωςπροστάτευε από την ελονοσία.
10. Ιέρωνας από τα Τύανα της Καππαδοκίας. Ο Ιέρωνας είχε μεγάλη μόρφωση, όμως εργαζόταν ως αγρότης, παρόλο που οι άλλοι εθνικοί τον κορόιδευαν. Θεωρούσαν την δουλειά στην γη και τους αγρούς υποτιμητική. Ο Ιέρωνας όμως ήξερε, πως καμία δουλειά δεν είναι ντροπή και συνέχισε να εργάζεται. Όταν τον ειρωνεύονταν για την εργασία του, απαντούσε με τα λόγια των γραφών: «Κοπιώμεν εργαζόμενοι ταις ιδίαις χερσί». Ο Ιέρων ανέλαβε νωρίς την προστασία της οικογένειάς του, μιας και ο πατέρας του πέθανε γρήγορα. Κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού συνελήφθη μαζί με τους δύο αδελφούς του και άλλους 30 συνεργάτες του και αποκεφαλίσθηκαν στην πόλη Μελιτίνη (εορτάζει 7 Νοεμβρίου).
11. Σπυρίδωνας, για την σπορά και τα σπόρια. Τιμάται ιδιαίτερα στην Κέρκυρα και θεωρείται από τους πιο θαυματουργούς Αγίους. Μπορεί να θεωρηθεί, λόγω ονόματος, προστάτης για την σπορά, για τα σπόρια. Ταυτόχρονα, πάλι λόγω ονόματος, προστατεύει τους πιστούς από τα σπυριά και την ευλογιά. Αλίμονο σε αυτόν που θα εργαστεί στην εορτή του Αγίου. Προστατεύει επίσης από την πανώλη και από κάθε είδους επιδημίες, λόγω θαυμάτων. Ακόμα και τα αυτιά θεραπεύει. Θεωρείται όμως προστάτης, λόγω θαυμάτων, και για πολλά άλλα επαγγέλματα, όπως των κεραμέων, των χρυσοχόων, των ενεχυροδανειστών κ.α. Πριν γίνει ιερέας, ο Άγιος, ήταν κι αυτός βοσκός. Επειδή φορά ψάθινο καπελάκι, έχει σχέση και με τα ψάθινα είδη και με αυτούς που πλέκουν ψάθες. Ο Άγιος μπορεί επίσης να θεωρηθεί προστάτης σε τρικυμίες και σε πολιορκίες. Ο Άγιος στην Κερκυραϊκή παράδοση παρουσιάζεται να φεύγει από την Εκκλησία και να περπατά γύρω από την πόλη ή το νησί και έτσι βοηθά όποιον τον καλεί και τον έχει πραγματικά ανάγκη. Δύο από τα πολλά θαύματα του Αγίου συνδέονται με τους κεραμοποιούς και τους χρυσοχόους: Στο πρώτο, ο Άγιος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια το 325 μ.Χ., για να αποδείξει το τρισυπόστατο της θεότητας, πήρε στο χέρι του ένα κεραμίδι. Αυτό διαχωρίστηκε θαυματουργικά σε χώμα, νερό και φωτιά. Στο δεύτερο, κάποιος ζήτησε από τον Άγιο χρήματα επειδή βρισκόταν σε μεγάλη ανάγκη. Ο Άγιος πήρε από το έδαφος δύο φίδια, που εκείνη την ώρα περνούσαν από μπροστά του. Αυτομάτως τα φίδια στερεοποιήθηκαν και έγιναν χρυσά. Τα έδωσε στον άνθρωπο και αυτός τα πήρε και τα έβαλε ενέχυρο. Όταν ξεπέρασε το οικονομικό του πρόβλημα, ξαναγύρισε στον ενεχυροδανειστή, πλήρωσε την αξία των χρυσών φιδιών, τα πήρε και τα επέστρεψε στον Άγιο. Αυτός τα ξανά-τοποθέτησε προσεκτικά στο έδαφος. Τα φίδια ζωντάνεψαν και πάλι θαυματουργικά και έφυγαν (εορτάζει 12 Δεκεμβρίου).
12. Τρύφωνας ο αμπελουργός. Προστατεύει αγροκτήματα, κήπους, αμπέλια, θεραπεύει νόσους και αποδιώκει δαιμόνια. Έχει διασωθεί ξορκισμός στο όνομά του αγίου, όπου στρέφεται κατά των εντόμων που καταστρέφουν τα αμπέλια, τους κήπους, τα μποστάνια και γενικότερα τα χωράφια. Σε αυτόν τον ξορκισμό, φέρεται ο Άγιος να διατάζει τα έντομα να πάνε σε τόπο άνυδρο και ακαλλιέργητο, γιατί διαφορετικά, με την επίκληση του Θεού, θα στείλει στρουθιά (σπουργίτια) να τα αφανίσουν. Την ημέρα της εορτής του, κανείς αμπελουργός δεν πάει στο αμπέλι του, ούτε κάνει αγροτικές δουλειές, γιατί πιστεύεται ότι μεγάλο κακό θα βρει αυτόν, τα αμπέλια του και τα παιδιά του (εορτάζει 1 Φεβρουαρίου).
13. Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Η εορτή του Σωτήρος, όπως λέγεται, έχει κάποια σχέση με τα αμπέλια. Η Εκκλησία διαβάζει δύο συγκεκριμένες ευχές που αφορούν τα σταφύλια και τον τρύγο (εορτή 6 Αυγούστου).
14. Ύψωση Τιμίου Σταυρού. Αυτή η εορτή είναι σημαντική για τους αγρότες, σε πολλά μέρη της πατρίδος μας. Όταν οι αγρότες αποθερίσουν, πλέκουν με τα τελευταία στάχυα ένα στεφάνι, ένα σταυρό ή μια πλεξούδα και την αναρτούν στο εικονοστάσι του σπιτιού σαν αγιωτικό. Όταν έρθει ο καιρός της σποράς (την ημέρα του Σταυρού, 14 Σεπτεμβρίου), πηγαίνουν στην Εκκλησία τους σπόρους από αυτή την δέσμη και αφού ευλογηθούν και διαβαστούν απ’ τον παπά, τους ανακατώνουν με τους άλλους σπόρους που είναι για την σπορά. Έτσι η νέα σπορά έχει κάτι από την παλαιά και η ευλογία διαιωνίζεται, αναζωογονώντας αενάως το χωράφι. Η ύψωση του Τιμίου Σταυρού έχει σχέση με ατυχήματα που γίνονται λόγω συνωστισμού. Λέγεται, ότι όταν η Αγία Ελένη βρήκε τον Τίμιο Σταυρό, πολλοί πιστοί έτρεξαν να τον προσκυνήσουν, με αποτέλεσμα να συμβούν πολλά θανατηφόρα δυστυχήματα από τον συνωστισμό. Η Αγία Ελένη, ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό σε σημείο που να τον βλέπουν όλοι και τα δυστυχήματα σταμάτησαν. Η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού σχετίζεται και με το δάγκωμα των φιδιών, που ήταν πολύ συχνή αιτία θανάτων παλαιότερα. Όταν οι Ισραηλίτες περνούσαν την έρημο, τους δάγκωναν πολλά φαρμακερά φίδια, αλλά με την Χάρη του Θεού, ο Μωυσής ύψωσε ένα σταυρό που πάνω του είχε πλεγμένο ένα φίδι. Αυτό λειτούργησε προστατευτικά και αποτρεπτικά για τους ταλαιπωρημένους οδοιπόρους. Λέγεται ότι αυτή η ύψωση, ήταν μια προφητική προαναγγελία της μελλοντικής Σταύρωσης του Κυρίου. Ας μην ξεχνάμε ότι και το ιατρικό σήμα είναι ένας σταυρός με ένα ελισσόμενο φίδι επάνω του – εξέλιξη του συμβόλου του Ασκληπιού.
******************
'Αλλοι 'Αγιοι> Προστάτες Μας στην θάλασσα (22)
Άλλοι Άγιοι που έχουν σχέση με την θάλασσα
· Οι 12 Απόστολοι. Γενικότερα είναι προστάτες των αλιέων, γιατί και οι ίδιοι (οι περισσότεροι) ήταν ψαράδες (εορτάζουν 30 Ιουνίου).
· Δημήτριος ή Δήμος. Ήταν από την Αδριανούπολη. Εργαζόταν ως ψαράς σε ιχθυοτροφείο.
· Ισίδωρος ο Άγιος. Ναύτης στο βασιλικό στόλο του αυτοκράτορα Δεκίου. Όταν το πλοίο του βρισκόταν στη Χίο, καταγγέλθηκε, συνελήφθη και βασανίσθηκε για την Χριστιανική του πίστη. Ο ίδιος ο πατέρας του παρότρυνε τους διώκτες του να τον θανατώσουν, πράγμα που έγινε (εορτάζει 14 Μαΐου).
· Ιωνάς. Σχετίζεται με ναυαγούς και ναυαγοσώστες. Ο Ιωνάς παράκουσε μία εντολή του Θεού. Αντί να ακολουθήσει την υπόδειξη του Κυρίου και να μεταβεί στη Νινευή για να κηρύξει μετάνοια, αυτός διάλεξε να ταξιδέψει μακρία στη θάλασσα προς τη Θαρσίδα. Μια καταιγίδα όμως απείλησε να βυθίσει το πλοιάριο. Οι ναύτες καταλάβανε ότι ο Ιωνάς ήταν η αιτία της θαλασσοταραχής και τον πέταξαν στη θάλασσα. Η καταιγίδα σταμάτησε, αλλά τον Ιωνά τον κατάπιε ένα μεγάλο κήτος (ψάρι). Μετά τρεις ημέρες το κήτος τον ξέρασε ζωντανό και πάλι στην ξηρά (εορτάζει 21 Σεπτεμβρίου).
· Καλλίστρατος. Ο Άγιος ρίχθηκε από τους διώκτες του στην θάλασσα μέσα σε ένα σάκο με πέτρες. Από τον βυθό τον ανέσυραν δύο δελφίνια και τον έβγαλαν στην ξηρά (εορτάζει 27 Σεπτεμβρίου).
· Μαρίνα η Αγία. Προστατεύει τους θαλασσινούς γιατί marina στα ιταλικά σημαίνει Λιμάνι (εορτάζει 17 Ιουλίου).
· Μωυσής. Εκλεκτός του Θεού είναι προστάτης για τα υδάτινα περάσματα. Θυμηθείτε το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας (εορτάζει 4 Σεπτεμβρίου).
· Νώε ο Δίκαιος. Κατασκευαστής της «Κιβωτού». Προστατεύει τους ναυπηγούς αλλά και όσους κινδυνεύουν από νεροποντές και πλημμύρες (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Τριαντάφυλλος. Καταγόταν από τη Ζαγορά της Μαγνησίας. Ήταν 15 χρόνια ναύτης σε πλοία (μούτσος). Αποκεφαλίσθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1680 γιατί δεν ήθελε να αλλαξοπιστήσει (εορτάζει 8 Αυγούστου).
· Θεόδουλος και Αγαθόποδας. Ήταν από την Θεσσαλονίκη. Σχετίζονται με την θάλασσα λόγω ονείρου που είδαν. Οι Άγιοι είδαν, ταυτόχρονα, ότι ναυάγησαν και πως κινδύνευαν να τους καταπιούν τα κύματα. Μια «δύναμη» όμως τους έσωσε από βέβαιο πνιγμό, ανεβάζοντάς τους στην κορυφή ενός πανύψηλου βουνού (εορτάζουν 4 Απριλίου).
· Ιωάννης ο Ναύκληρος (εορτάζει 8 Απριλίου).
· Θεόκτηστος ο Ναύκληρος (εορτάζει 6 Σεπτεμβρίου).
****************
· Οι 12 Απόστολοι. Γενικότερα είναι προστάτες των αλιέων, γιατί και οι ίδιοι (οι περισσότεροι) ήταν ψαράδες (εορτάζουν 30 Ιουνίου).
· Δημήτριος ή Δήμος. Ήταν από την Αδριανούπολη. Εργαζόταν ως ψαράς σε ιχθυοτροφείο.
· Ισίδωρος ο Άγιος. Ναύτης στο βασιλικό στόλο του αυτοκράτορα Δεκίου. Όταν το πλοίο του βρισκόταν στη Χίο, καταγγέλθηκε, συνελήφθη και βασανίσθηκε για την Χριστιανική του πίστη. Ο ίδιος ο πατέρας του παρότρυνε τους διώκτες του να τον θανατώσουν, πράγμα που έγινε (εορτάζει 14 Μαΐου).
· Ιωνάς. Σχετίζεται με ναυαγούς και ναυαγοσώστες. Ο Ιωνάς παράκουσε μία εντολή του Θεού. Αντί να ακολουθήσει την υπόδειξη του Κυρίου και να μεταβεί στη Νινευή για να κηρύξει μετάνοια, αυτός διάλεξε να ταξιδέψει μακρία στη θάλασσα προς τη Θαρσίδα. Μια καταιγίδα όμως απείλησε να βυθίσει το πλοιάριο. Οι ναύτες καταλάβανε ότι ο Ιωνάς ήταν η αιτία της θαλασσοταραχής και τον πέταξαν στη θάλασσα. Η καταιγίδα σταμάτησε, αλλά τον Ιωνά τον κατάπιε ένα μεγάλο κήτος (ψάρι). Μετά τρεις ημέρες το κήτος τον ξέρασε ζωντανό και πάλι στην ξηρά (εορτάζει 21 Σεπτεμβρίου).
· Καλλίστρατος. Ο Άγιος ρίχθηκε από τους διώκτες του στην θάλασσα μέσα σε ένα σάκο με πέτρες. Από τον βυθό τον ανέσυραν δύο δελφίνια και τον έβγαλαν στην ξηρά (εορτάζει 27 Σεπτεμβρίου).
· Μαρίνα η Αγία. Προστατεύει τους θαλασσινούς γιατί marina στα ιταλικά σημαίνει Λιμάνι (εορτάζει 17 Ιουλίου).
· Μωυσής. Εκλεκτός του Θεού είναι προστάτης για τα υδάτινα περάσματα. Θυμηθείτε το πέρασμα της Ερυθράς Θάλασσας (εορτάζει 4 Σεπτεμβρίου).
· Νώε ο Δίκαιος. Κατασκευαστής της «Κιβωτού». Προστατεύει τους ναυπηγούς αλλά και όσους κινδυνεύουν από νεροποντές και πλημμύρες (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
· Τριαντάφυλλος. Καταγόταν από τη Ζαγορά της Μαγνησίας. Ήταν 15 χρόνια ναύτης σε πλοία (μούτσος). Αποκεφαλίσθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1680 γιατί δεν ήθελε να αλλαξοπιστήσει (εορτάζει 8 Αυγούστου).
· Θεόδουλος και Αγαθόποδας. Ήταν από την Θεσσαλονίκη. Σχετίζονται με την θάλασσα λόγω ονείρου που είδαν. Οι Άγιοι είδαν, ταυτόχρονα, ότι ναυάγησαν και πως κινδύνευαν να τους καταπιούν τα κύματα. Μια «δύναμη» όμως τους έσωσε από βέβαιο πνιγμό, ανεβάζοντάς τους στην κορυφή ενός πανύψηλου βουνού (εορτάζουν 4 Απριλίου).
· Ιωάννης ο Ναύκληρος (εορτάζει 8 Απριλίου).
· Θεόκτηστος ο Ναύκληρος (εορτάζει 6 Σεπτεμβρίου).
****************
'Αγιοι> Προστάτες της θάλασσας (21)
01. Η Παναγιά πάνω από όλους τους Αγίους. Θεωρείται προστάτιδα και των ναυτικών. Πολλά είναι τα θαύματα που αναφέρονται σε Αυτήν. Στην Παναγία της Τήνου υπάρχουν αρκετά και περίεργα αφιερώματα που έγιναν από ναυτικούς στην χάρη της. ιδιαίτερα στα νησιά του Αιγαίου η πίστη ότι η Παναγιά σώζει ψαράδες, ναυτικούς και θαλασσινούς ταξιδευτές από τρικυμίες είναι πολύ μεγάλη. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω τραγούδι που αναφέρεται στο τάμα που κάνουν ένας Τούρκος και ένας Εβραίος μαζί: «Παναγιά Βοήθα μας από την άγρια τραμουντάνα, να βαφτιστούμε Χριστιανοί, εμείς και τα παιδιά μας». Τα ονόματα που έχουν δοθεί στην Παναγία είναι πολλά και χαρακτηριστικά. Παναγία η Θαλασσινή, η Θαλασσίτρα, η Γοργόνα, η Ρευματοκρατούσα κ.α. Ένα από όλα είναι το Αγία Ανέμη, γιατί προφυλάσσει τα νησιά και τα καράβια από τους δυνατούς ανέμους.
02. Ανέμη, για την απανεμιά. Η Αγία αυτή, ενώ δεν αναφέρεται στο Αγιολόγιο και το μηνολόγιο της Εκκλησίας μας, στην Σαμοθράκη λατρευόταν μέχρι προσφάτως (σε εγκαταλελειμμένο τώρα εκκλησάκι). Η «ανύπαρκτη» Αγία προστατεύει το νησί από τους ορμητικούς βόρειους ανέμους. Μάλλον την καταγωγή της την οφείλει στην τοπική λατρεία της Παναγίας, επονομαζόμενης πιθανόν από κάποιους «Ανέμη» ή «Απάνεμη», λόγω κάποιου σχετικού θαύματος.
03. Νικόλαος για κάθε τρικυμία. Από τους πιο ονομαστούς Αγίους στη θαλασσινή Ελλάδα. Ο Νικόλαος αναφέρεται ως ο Άγιος Επίσκοπος Μύρων της Μ. Ασίας. Ανέπτυξε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο στην περιοχή του. Ίδρυσε ξενώνες, νοσοκομεία, φτωχοκομεία και άλλα κοινωφελή ιδρύματα. Ήταν ελεήμονας, πράος και εγκρατής. Διώχθηκε κατά την περίοδο του Μαξιμιανού, αλλά αποκαταστάθηκε επί Μ. Κωνσταντίνου. Ο Άγιος δεν λατρεύεται τόσο από τον λαό ως ο Άγιος Επίσκοπος Μύρων της Μ. Ασίας, αλλά ως θαλασσοδαρμένος καραβοκύρης – ναυτικός. Σε ένα από τα ταξίδια που έκανε, για προσκύνημα, ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ο Άγιος προσευχήθηκε με θέρμη και μετά, επικαλούμενος το όνομα του Κυρίου, διέταξε τους ανέμους να σταματήσουν. Έτσι κι έγινε. Από τότε θεωρείται ότι προστατεύει τους ναυτικούς. Το Θείο επεμβαίνει για να σώσει τους αθώους ανθρώπους από φυσικές καταστροφές, που οφείλονται σε κακές καιρικές συνθήκες. Τέτοιες είναι οι διασώσεις πλοίων ή ναυαγών από τρικυμίες, ανέμους και καταιγίδες. Η ισορροπία στις καιρικές συνθήκες συνήθως διαταράσσεται από την παρουσία αμαρτωλών ανθρώπων. Θεία όμως πρόσωπα μπορούν να επαναφέρουν τους ανέμους σε τάξη και να ηρεμίσουν τα ταραγμένα νερά. Αυτό το έκανε άλλωστε και ο Κύριός μας. Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα από αυτά τα Θεία πρόσωπα που καθυποτάσσει τα φυσικά στοιχεία και διασώζει όσους κινδυνεύουν να πνιγούν. Ο Άγιος Νικόλαος είναι προστάτης του πολεμικού ναυτικού και εορτάζει 6 Δεκεμβρίου.
04. Ξενοφών ο Όσιος, για ναυαγούς και αγνοούμενους στην θάλασσα. Ο Ξενοφών ήταν πολύ πλούσιος και έζησε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Ιουστινιανού. Ξεκίνησε μαζί με την σύζυγο και τα δύο αγόρια του ένα ταξίδι για την Βηρυτό. Εκεί υπήρχε μια φημισμένη σχολή Φιλοσοφίας. Ο Ξενοφών με την σύζυγό του θεώρησαν σκόπιμο να πάνε τους δύο υιούς τους εκεί να σπουδάσουν και φυσικά τους συνόδευσαν. Στον δρόμο όμως έγινε μεγάλη θαλασσοταραχή και το πλοίο βούλιαξε. Οι δύο υιοί του Ξενοφώντα χάθηκαν στα κύματα, αλλά αυτός με την γυναίκα του κατάφεραν και έφθασαν στην ακτή. Άρχισαν αγωνιωδώς να αναζητούν τους υιούς τους. Ανάμεσα στους ναυαγούς και τους πνιγμένους, όμως τα δύο αγόρια δεν υπήρχαν. Ύστερα από πολλές ημέρες (ίσως και μήνες) αναζητήσεων, ο Ξενοφών με την γυναίκα του έφθασαν εξαντλημένοι σε ένα μοναστήρι. Το ζευγάρι μπορεί να είχε κουραστεί από την αναζήτηση των ναυαγών, δεν είχε χάσει όμως την πίστη του στον Θεό, ότι τα παιδιά τους θα είναι ζωντανά και πως θα τα εύρισκαν. Έτσι κι έγινε! Όταν η πόρτα του μοναστηριού άνοιξε, αναγνώρισαν στα πρόσωπα δύο νεαρών μοναχών τα παιδιά τους. Καταλαβαίνετε την χαρά όλων των μελών της οικογένειας που ξαναενώθηκε. Ο Ξενοφών με την γυναίκα του Μαρία και τα παιδιά τους, Αρκάδιο και Ιωάννη, μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς, έγιναν όλοι μοναχοί και έζησαν ως τα βαθιά γεράματά τους υμνώντας και λατρεύοντας τον Κύριο. ο Ξενοφών και η συνοδεία του προστατεύουν τους ναυαγούς και όσους έχουν αγνοούμενους στην θάλασσα (εορτάζει 26 Ιανουαρίου).
***********************
02. Ανέμη, για την απανεμιά. Η Αγία αυτή, ενώ δεν αναφέρεται στο Αγιολόγιο και το μηνολόγιο της Εκκλησίας μας, στην Σαμοθράκη λατρευόταν μέχρι προσφάτως (σε εγκαταλελειμμένο τώρα εκκλησάκι). Η «ανύπαρκτη» Αγία προστατεύει το νησί από τους ορμητικούς βόρειους ανέμους. Μάλλον την καταγωγή της την οφείλει στην τοπική λατρεία της Παναγίας, επονομαζόμενης πιθανόν από κάποιους «Ανέμη» ή «Απάνεμη», λόγω κάποιου σχετικού θαύματος.
03. Νικόλαος για κάθε τρικυμία. Από τους πιο ονομαστούς Αγίους στη θαλασσινή Ελλάδα. Ο Νικόλαος αναφέρεται ως ο Άγιος Επίσκοπος Μύρων της Μ. Ασίας. Ανέπτυξε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο στην περιοχή του. Ίδρυσε ξενώνες, νοσοκομεία, φτωχοκομεία και άλλα κοινωφελή ιδρύματα. Ήταν ελεήμονας, πράος και εγκρατής. Διώχθηκε κατά την περίοδο του Μαξιμιανού, αλλά αποκαταστάθηκε επί Μ. Κωνσταντίνου. Ο Άγιος δεν λατρεύεται τόσο από τον λαό ως ο Άγιος Επίσκοπος Μύρων της Μ. Ασίας, αλλά ως θαλασσοδαρμένος καραβοκύρης – ναυτικός. Σε ένα από τα ταξίδια που έκανε, για προσκύνημα, ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ο Άγιος προσευχήθηκε με θέρμη και μετά, επικαλούμενος το όνομα του Κυρίου, διέταξε τους ανέμους να σταματήσουν. Έτσι κι έγινε. Από τότε θεωρείται ότι προστατεύει τους ναυτικούς. Το Θείο επεμβαίνει για να σώσει τους αθώους ανθρώπους από φυσικές καταστροφές, που οφείλονται σε κακές καιρικές συνθήκες. Τέτοιες είναι οι διασώσεις πλοίων ή ναυαγών από τρικυμίες, ανέμους και καταιγίδες. Η ισορροπία στις καιρικές συνθήκες συνήθως διαταράσσεται από την παρουσία αμαρτωλών ανθρώπων. Θεία όμως πρόσωπα μπορούν να επαναφέρουν τους ανέμους σε τάξη και να ηρεμίσουν τα ταραγμένα νερά. Αυτό το έκανε άλλωστε και ο Κύριός μας. Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα από αυτά τα Θεία πρόσωπα που καθυποτάσσει τα φυσικά στοιχεία και διασώζει όσους κινδυνεύουν να πνιγούν. Ο Άγιος Νικόλαος είναι προστάτης του πολεμικού ναυτικού και εορτάζει 6 Δεκεμβρίου.
04. Ξενοφών ο Όσιος, για ναυαγούς και αγνοούμενους στην θάλασσα. Ο Ξενοφών ήταν πολύ πλούσιος και έζησε στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Ιουστινιανού. Ξεκίνησε μαζί με την σύζυγο και τα δύο αγόρια του ένα ταξίδι για την Βηρυτό. Εκεί υπήρχε μια φημισμένη σχολή Φιλοσοφίας. Ο Ξενοφών με την σύζυγό του θεώρησαν σκόπιμο να πάνε τους δύο υιούς τους εκεί να σπουδάσουν και φυσικά τους συνόδευσαν. Στον δρόμο όμως έγινε μεγάλη θαλασσοταραχή και το πλοίο βούλιαξε. Οι δύο υιοί του Ξενοφώντα χάθηκαν στα κύματα, αλλά αυτός με την γυναίκα του κατάφεραν και έφθασαν στην ακτή. Άρχισαν αγωνιωδώς να αναζητούν τους υιούς τους. Ανάμεσα στους ναυαγούς και τους πνιγμένους, όμως τα δύο αγόρια δεν υπήρχαν. Ύστερα από πολλές ημέρες (ίσως και μήνες) αναζητήσεων, ο Ξενοφών με την γυναίκα του έφθασαν εξαντλημένοι σε ένα μοναστήρι. Το ζευγάρι μπορεί να είχε κουραστεί από την αναζήτηση των ναυαγών, δεν είχε χάσει όμως την πίστη του στον Θεό, ότι τα παιδιά τους θα είναι ζωντανά και πως θα τα εύρισκαν. Έτσι κι έγινε! Όταν η πόρτα του μοναστηριού άνοιξε, αναγνώρισαν στα πρόσωπα δύο νεαρών μοναχών τα παιδιά τους. Καταλαβαίνετε την χαρά όλων των μελών της οικογένειας που ξαναενώθηκε. Ο Ξενοφών με την γυναίκα του Μαρία και τα παιδιά τους, Αρκάδιο και Ιωάννη, μοίρασαν την περιουσία τους στους πτωχούς, έγιναν όλοι μοναχοί και έζησαν ως τα βαθιά γεράματά τους υμνώντας και λατρεύοντας τον Κύριο. ο Ξενοφών και η συνοδεία του προστατεύουν τους ναυαγούς και όσους έχουν αγνοούμενους στην θάλασσα (εορτάζει 26 Ιανουαρίου).
***********************
Προστάτες Μας> Μουσικοί – Ιεροψάλτες – Ποιητές (20)
01. Αθηνογένης ο Πηδαχθόης. Ο Άγιος ήταν από την Σεβάστεια της Καππαδοκίας, έγινε Επίσκοπος Πηδαχθόης και μαρτύρησε κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού. Είχε μεγάλη καλλιέργεια και μόρφωση και ήταν ένας από τους μεγαλύτερους και πιο ευαίσθητους εκκλησιαστικούς ποιητές. Αθάνατο έργο του, ένδειξη Ορθόδοξης λατρείας, πίστης και δοξολογίας είναι το πασίγνωστο «Φως ιλαρόν αγίας δόξας, αθανάτου Πατρός…» (εορτάζει 16 Ιουλίου).
02. Ανδρέας Κρήτης. Ήταν από την Δαμασκό. Εκκλησιαστικός ποιητής και υμνογράφος του Μεγάλου Κανόνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (εορτάζει 4 Ιουλίου).
03. Δαβίδ ο Προφήτης και Βασιλιάς. Ήταν λυράρης και ποιητής (εορτάζει 18 & 26 Δεκεμβρίου).
04. Ρωμανός ο Μελωδός. (εορτάζει 1 Οκτωβρίου).
05. Φιλήμονας. Ήταν μουσικός στην αυλή του ηγεμόνα της Θηβαΐδας.
06. Θεόδωρος ο Στουδίτης. Μοναχός της μονής των Στουδίου. Έγραψε πολλά έργα και ήταν ένας από τους πιο εμπνευσμένους υμνογράφους (εορτάζει 11 Νοεμβρίου).
07. Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ήταν αδελφός του Οσίου Κοσμά. Άριστος Θεολόγος, συγγραφέας και εμπνευσμένος υμνογράφος (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου).
08. Ιωσήφ ο Υμνογράφος. Έγραψε και μελοποίησε τον 9ο αιώνα. Η ζωή του ήταν περιπετειώδης. Καταγόταν από τη Σικελία, εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Πελοπόννησο, έγινε μοναχός στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια βρέθηκε ασκητής στην Κωνσταντινούπολη την οποία και εγκατέλειψε την εποχή του Λέοντα του Ε’. Ήταν η εποχή που η λατρεία των εικόνων απαγορευόταν. Προσπάθησε να πάει στην Ιταλία, αλλά συνελήφθη από πειρατές και φυλακίσθηκε στην Κρήτη. Με την αποκατάσταση της λατρείας των εικόνων, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου και πέθανε το 886. Θεωρείται από τους πιο ευαίσθητους και πολυγραφότερους υμνογράφους της Ορθοδοξίας (εορτάζει 3 Απριλίου).
09. Ιερόθεος ο αρεοπαγίτης. Παραβρέθηκε στην επιτάφια Σύναξη των Αποστόλων κατά την κοίμηση της Θεοτόκου. Οι όμορφοι ύμνοι που έψαλε προς τιμήν της, του χάρισαν τον τίτλο του «Θεόληπτου υμνολόγου». Ο Ιερόθεος ήταν Επίσκοπος Αθηνών, έγραψε πολλά βιβλία και πέθανε σε βαθιά γεράματα, ειρηνικά (εορτάζει 4 Οκτωβρίου).
10. Κοσμάς ο Επίσκοπος Μαϊουμά. Ο Άγιος ήταν θετός αδελφός του Ιωάννη του Δαμασκηνού. Άριστος υμνογράφος, μελωδός και ποιητής (ίσως πρόκειται για τον Όσιο Κοσμά τον Μελωδό που εορτάζει 14 Οκτωβρίου).
11. Στέφανος ο Δαμασκηνός, ο Σαβαΐτης. Ανεψιός του Ιωάννη του Δαμασκηνού. Σε ηλικία δέκα χρόνων ο Όσιος μπήκε στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα και εκεί δυνάμωσε σε πνεύμα Κυρίου. Ασχολήθηκε με την ποίηση, διακρίθηκε και σήμερα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εκκλησιαστικούς ποιητές. Ο Στέφανος πίστευε ότι καθετί που κάνουμε, με λόγια ή έργα, θα πρέπει να γίνεται μόνο και μόνο για να αρέσει στον Κύριο, να τον δοξάζει και όχι για τα μάτια και τους επαίνους των ανθρώπων! Ο Όσιος πέθανε το 807 (εορτάζει 13 Ιουλίου).
12. Κασσιανή, μια ποιήτρια παραλίγο αυτοκράτειρα. Ήταν ποιήτρια και υμνογράφος στο Βυζάντιο. Η Κασσιανή έχασε τον θρόνο του Βυζαντίου, επειδή θεωρήθηκε ιδιαίτερα τολμηρή και έξυπνη από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος είπε: «Από την γυναίκα πήγασαν όλα τα κακά», υπαινισσόμενος την Εύα. Η Κασσιανή του απάντησε: «Από τη γυναίκα όμως ήρθε η σωτηρία του κόσμου», υπαινισσόμενη την Παρθένο Μαρία. Φαίνεται όμως ότι ο Θεόφιλος παρεξήγησε την ετοιμότητα και το θάρρος της (εορτάζει 7 Σεπτεμβρίου).
****************
02. Ανδρέας Κρήτης. Ήταν από την Δαμασκό. Εκκλησιαστικός ποιητής και υμνογράφος του Μεγάλου Κανόνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (εορτάζει 4 Ιουλίου).
03. Δαβίδ ο Προφήτης και Βασιλιάς. Ήταν λυράρης και ποιητής (εορτάζει 18 & 26 Δεκεμβρίου).
04. Ρωμανός ο Μελωδός. (εορτάζει 1 Οκτωβρίου).
05. Φιλήμονας. Ήταν μουσικός στην αυλή του ηγεμόνα της Θηβαΐδας.
06. Θεόδωρος ο Στουδίτης. Μοναχός της μονής των Στουδίου. Έγραψε πολλά έργα και ήταν ένας από τους πιο εμπνευσμένους υμνογράφους (εορτάζει 11 Νοεμβρίου).
07. Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ήταν αδελφός του Οσίου Κοσμά. Άριστος Θεολόγος, συγγραφέας και εμπνευσμένος υμνογράφος (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου).
08. Ιωσήφ ο Υμνογράφος. Έγραψε και μελοποίησε τον 9ο αιώνα. Η ζωή του ήταν περιπετειώδης. Καταγόταν από τη Σικελία, εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στην Πελοπόννησο, έγινε μοναχός στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια βρέθηκε ασκητής στην Κωνσταντινούπολη την οποία και εγκατέλειψε την εποχή του Λέοντα του Ε’. Ήταν η εποχή που η λατρεία των εικόνων απαγορευόταν. Προσπάθησε να πάει στην Ιταλία, αλλά συνελήφθη από πειρατές και φυλακίσθηκε στην Κρήτη. Με την αποκατάσταση της λατρείας των εικόνων, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου και πέθανε το 886. Θεωρείται από τους πιο ευαίσθητους και πολυγραφότερους υμνογράφους της Ορθοδοξίας (εορτάζει 3 Απριλίου).
09. Ιερόθεος ο αρεοπαγίτης. Παραβρέθηκε στην επιτάφια Σύναξη των Αποστόλων κατά την κοίμηση της Θεοτόκου. Οι όμορφοι ύμνοι που έψαλε προς τιμήν της, του χάρισαν τον τίτλο του «Θεόληπτου υμνολόγου». Ο Ιερόθεος ήταν Επίσκοπος Αθηνών, έγραψε πολλά βιβλία και πέθανε σε βαθιά γεράματα, ειρηνικά (εορτάζει 4 Οκτωβρίου).
10. Κοσμάς ο Επίσκοπος Μαϊουμά. Ο Άγιος ήταν θετός αδελφός του Ιωάννη του Δαμασκηνού. Άριστος υμνογράφος, μελωδός και ποιητής (ίσως πρόκειται για τον Όσιο Κοσμά τον Μελωδό που εορτάζει 14 Οκτωβρίου).
11. Στέφανος ο Δαμασκηνός, ο Σαβαΐτης. Ανεψιός του Ιωάννη του Δαμασκηνού. Σε ηλικία δέκα χρόνων ο Όσιος μπήκε στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα και εκεί δυνάμωσε σε πνεύμα Κυρίου. Ασχολήθηκε με την ποίηση, διακρίθηκε και σήμερα θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εκκλησιαστικούς ποιητές. Ο Στέφανος πίστευε ότι καθετί που κάνουμε, με λόγια ή έργα, θα πρέπει να γίνεται μόνο και μόνο για να αρέσει στον Κύριο, να τον δοξάζει και όχι για τα μάτια και τους επαίνους των ανθρώπων! Ο Όσιος πέθανε το 807 (εορτάζει 13 Ιουλίου).
12. Κασσιανή, μια ποιήτρια παραλίγο αυτοκράτειρα. Ήταν ποιήτρια και υμνογράφος στο Βυζάντιο. Η Κασσιανή έχασε τον θρόνο του Βυζαντίου, επειδή θεωρήθηκε ιδιαίτερα τολμηρή και έξυπνη από τον αυτοκράτορα Θεόφιλο. Ο Θεόφιλος είπε: «Από την γυναίκα πήγασαν όλα τα κακά», υπαινισσόμενος την Εύα. Η Κασσιανή του απάντησε: «Από τη γυναίκα όμως ήρθε η σωτηρία του κόσμου», υπαινισσόμενη την Παρθένο Μαρία. Φαίνεται όμως ότι ο Θεόφιλος παρεξήγησε την ετοιμότητα και το θάρρος της (εορτάζει 7 Σεπτεμβρίου).
****************
Προστάτες Μας> Άγιοι Καλλιτέχνες (19)
Ζωγράφοι – Γραφείς – Χαράκτες
01. Αναστάσιος ο Ναυπλιώτης. Ήταν ζωγράφος. Ο Άγιος Νεομάρτυρας (1655) εκτός από την ζωγραφική, συνδέεται και με την μαγεία, μια και του έκαναν σατανικά μάγια, επειδή χώρισε την αρραβωνιαστικιά του! Είναι προστάτης της πόλης του Ναυπλίου (εορτάζει 1 Φεβρουαρίου).
02. Θεόδωρος ο Νέος ο Βυζάντιος. Ήταν ζωγράφος του σουλτάνου. Ο Άγιος δούλεψε στο εργαστήριο ζωγραφικής του παλατιού, δίπλα στους καλύτερους βασιλικούς ζωγράφους του σουλτάνου. Αλλαξοπίστησε, γρήγορα όμως μετάνοιωσε, ομολόγησε την αληθινή πίστη και μαρτύρησε (εορτάζει 17 Φεβρουαρίου).
03. Ιωάννης ο νηστευτής και ελεήμων. Ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και έζησε στα τέλη του 6ου αιώνα. Ασχολούνταν με την χαρακτική τέχνη. Ο Άγιος ήταν πολύ φτωχός αλλά και έξυπνος άνθρωπος. Διέθεσε την λιγοστή περιουσία του στους φτωχούς, όμως υπήρχαν πολλοί που είχαν ανάγκη την βοήθειά του. Επικαλέστηκε λοιπόν, έλλειψη ρευστότητας και ζήτησε από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, με προοπτική να το επιστρέψει αργότερα. Σε αντάλλαγμα θα έβαζε υποθήκη την περιουσία του. Φυσικά ο Μαυρίκιος του έδωσε τα χρήματα τα οποία μοιράστηκαν από τον Πατριάρχη, και αυτά, στους φτωχούς. Ο αυτοκράτορας πίστεψε ότι ο Πατριάρχης προφανώς θα είχε κάποια αντικείμενα αξίας, γρήγορα όμως κατάλαβε ότι ο Ιωάννης το μόνο που είχε στην κατοχή του ήταν ένα απλό κρεβάτι και μια φτωχική καρέκλα. Θαύμασε τον αφιλοχρήματο Πατριάρχη, έσκισε την υποθήκη, αλλά πήρε το κρεβάτι και την καρέκλα του Αγίου στο παλάτι και τα φύλαξε σαν ιερά κειμήλια. Φυσικά έδωσε κι άλλα χρήματα στον Άγιο και προφανώς του αντικατέστησε τα φτωχικά του έπιπλα με άλλα πολυτιμότερα. Δυστυχώς όμως η παράδοση δεν διέσωσε το τι έγιναν αυτά. Ίσως ο Άγιος να διέθεσε και αυτά για τους φτωχούς (εορτάζει 2 Σεπτεμβρίου).
04. Λουκάς ο Ευαγγελιστής. Εκτός από λόγιος και ιατρός, ο Ευαγγελιστής ήταν και πολύ καλός ζωγράφος. Χριστιανός έγινε μέσω του λόγου του Παύλου. Σύμφωνα με την παράδοση. Ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό αγκαλιά. Ζωγράφισε ακόμα εικόνες του Πέτρου και του Παύλου. Σε πολλά μέρη στην Ελλάδα σώζονται εικόνες που αποδίδονται σε αυτόν. Οι αγιογράφοι σίγουρα δεν θα μπορούσαν να έχουν καλύτερο προστάτη (εορτάζει 18 Οκτωβρίου).
05. Μελάνη η Ρωμαία. Έζησε την εποχή του Ονορίου του Β’. Μετά τον θάνατο των δύο παιδιών της πέθανε και ο σύζυγός της και στην συνέχεια και οι γονείς της. Η Οσία αποσύρθηκε στα πατρογονικά της κτήματα και ασχολήθηκε με την καλλιγραφία ιερών βιβλίων (εορτάζει 31 Δεκεμβρίου).
06. Νήφων ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Εργάστηκε ως καλλιγράφος (εορτάζει 11 Αυγούστου).
07. Πορφύριος ο από μίμων ηθοποιός. (εορτάζει 4 Νοεμβρίου).
********************
01. Αναστάσιος ο Ναυπλιώτης. Ήταν ζωγράφος. Ο Άγιος Νεομάρτυρας (1655) εκτός από την ζωγραφική, συνδέεται και με την μαγεία, μια και του έκαναν σατανικά μάγια, επειδή χώρισε την αρραβωνιαστικιά του! Είναι προστάτης της πόλης του Ναυπλίου (εορτάζει 1 Φεβρουαρίου).
02. Θεόδωρος ο Νέος ο Βυζάντιος. Ήταν ζωγράφος του σουλτάνου. Ο Άγιος δούλεψε στο εργαστήριο ζωγραφικής του παλατιού, δίπλα στους καλύτερους βασιλικούς ζωγράφους του σουλτάνου. Αλλαξοπίστησε, γρήγορα όμως μετάνοιωσε, ομολόγησε την αληθινή πίστη και μαρτύρησε (εορτάζει 17 Φεβρουαρίου).
03. Ιωάννης ο νηστευτής και ελεήμων. Ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και έζησε στα τέλη του 6ου αιώνα. Ασχολούνταν με την χαρακτική τέχνη. Ο Άγιος ήταν πολύ φτωχός αλλά και έξυπνος άνθρωπος. Διέθεσε την λιγοστή περιουσία του στους φτωχούς, όμως υπήρχαν πολλοί που είχαν ανάγκη την βοήθειά του. Επικαλέστηκε λοιπόν, έλλειψη ρευστότητας και ζήτησε από τον αυτοκράτορα Μαυρίκιο ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, με προοπτική να το επιστρέψει αργότερα. Σε αντάλλαγμα θα έβαζε υποθήκη την περιουσία του. Φυσικά ο Μαυρίκιος του έδωσε τα χρήματα τα οποία μοιράστηκαν από τον Πατριάρχη, και αυτά, στους φτωχούς. Ο αυτοκράτορας πίστεψε ότι ο Πατριάρχης προφανώς θα είχε κάποια αντικείμενα αξίας, γρήγορα όμως κατάλαβε ότι ο Ιωάννης το μόνο που είχε στην κατοχή του ήταν ένα απλό κρεβάτι και μια φτωχική καρέκλα. Θαύμασε τον αφιλοχρήματο Πατριάρχη, έσκισε την υποθήκη, αλλά πήρε το κρεβάτι και την καρέκλα του Αγίου στο παλάτι και τα φύλαξε σαν ιερά κειμήλια. Φυσικά έδωσε κι άλλα χρήματα στον Άγιο και προφανώς του αντικατέστησε τα φτωχικά του έπιπλα με άλλα πολυτιμότερα. Δυστυχώς όμως η παράδοση δεν διέσωσε το τι έγιναν αυτά. Ίσως ο Άγιος να διέθεσε και αυτά για τους φτωχούς (εορτάζει 2 Σεπτεμβρίου).
04. Λουκάς ο Ευαγγελιστής. Εκτός από λόγιος και ιατρός, ο Ευαγγελιστής ήταν και πολύ καλός ζωγράφος. Χριστιανός έγινε μέσω του λόγου του Παύλου. Σύμφωνα με την παράδοση. Ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό αγκαλιά. Ζωγράφισε ακόμα εικόνες του Πέτρου και του Παύλου. Σε πολλά μέρη στην Ελλάδα σώζονται εικόνες που αποδίδονται σε αυτόν. Οι αγιογράφοι σίγουρα δεν θα μπορούσαν να έχουν καλύτερο προστάτη (εορτάζει 18 Οκτωβρίου).
05. Μελάνη η Ρωμαία. Έζησε την εποχή του Ονορίου του Β’. Μετά τον θάνατο των δύο παιδιών της πέθανε και ο σύζυγός της και στην συνέχεια και οι γονείς της. Η Οσία αποσύρθηκε στα πατρογονικά της κτήματα και ασχολήθηκε με την καλλιγραφία ιερών βιβλίων (εορτάζει 31 Δεκεμβρίου).
06. Νήφων ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Εργάστηκε ως καλλιγράφος (εορτάζει 11 Αυγούστου).
07. Πορφύριος ο από μίμων ηθοποιός. (εορτάζει 4 Νοεμβρίου).
********************
Προστάτες Μας> Άγιοι Κοινοβιάρχες (18)
01. Αθανάσιος ο Αθωνίτης, Πατέρας του μοναχισμού στο Άγιον Όρος. Από τις μεγαλύτερες μορφές του μοναχισμού. Ο Όσιος γεννήθηκε στην Τραπεζούντα και ασκήτεψε αρχικά στο όρος Κυμινά. Αργότερα, όταν δυνάμωσε σε πίστη και σε Πνεύμα Κυρίου, πήγε στο Άγιον Όρος και ίδρυσε την Μεγάλη Λαύρα, γύρω στο 962 μ.Χ. Η βοήθεια φυσικά του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά ήταν μεγάλη προς τον Όσιο. Στην Μεγάλη Λαύρα μαζεύτηκαν πολλοί μοναχοί και έφτιαξαν με την καθοδήγηση του Οσίου μία πρότυπη μοναστική κοινότητα. Δικαίως ο Αθανάσιος θεωρείται Πατέρας του μοναχισμού (εορτάζει 5 Ιουνίου).
02. Αντώνιος ο Μέγας. Καταγόταν από την Αίγυπτο και έζησε τα χρόνια του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού, ξεπερνώντας σε ηλικία τον έναν αιώνα. Όταν παρέδωσε το πνεύμα, ήταν 105 ετών, ακμαίος σωματικά και πνευματικά. Ήταν ο θεμελιωτής του μοναχισμού στην Ανατολή, δίνοντας το έμπρακτο παράδειγμα με την ζωή του, την οποία συνέγραψε ο Μεγάλος Αθανάσιος, ώστε να αποτελέσει κανόνα για τους ασκητές. Σύμφωνα με την παράδοση, παρόλο που δεν ήξερε να διαβάζει, είχε από μικρός απομνημονεύσει ολόκληρο το Ευαγγέλιο. Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του σε ασκητική απομόνωση. Η Χριστιανική κοινότητα ζήτησε επανειλημμένως την ενεργή υποστήριξή του σε δύσκολες περιστάσεις, όπως στον διωγμό του Μαξιμιανού στην Αίγυπτο και στο ξέσπασμα της αίρεσης του Αρειανισμού (εορτάζει 17 Ιανουαρίου).
03. Αντώνιος ο Νέος. Ήταν Θαυματουργός και τιμάται την ίδια μέρα με τον Αντώνιο τον Μέγα. Καταγόταν από την Βέροια. Ασκήτεψε επί 50 χρόνια ολομόναχος σε ένα σπήλαιο. Εκεί βρέθηκε το λείψανό του, το οποίο τοποθετήθηκε στο ναό με το όνομά του που κτίστηκε στην Βέροια.
04. Βενέδικτος, ο οργανωτής του μοναχισμού στην Δύση. Ο Βενέδικτος χωρίς τους ευλαβείς γονείς του ίσως να μην ήταν αυτός που ξέρουμε. Μεγάλωσε με Χριστιανικές διδαχές και όταν ήρθε σε κατάλληλη ηλικία αποφάσισε να εργαστεί για την Εκκλησία. Αναχώρησε για τα Απέννινα Όρη όπου και αφιερώθηκε στην προσευχή και την μελέτη. Μετά 20 χρόνια είχε μαζέψει δίπλα του πάνω από 160 μοναχούς. Ο Άγιος Βενέδικτος τον 6ο αιώνα (510) παραδειγματισμένος από τον Παχώμιο, ίδρυσε στο Μόντε Κασίνο, στην Ιταλία, το μοναστικό τάγμα των Βενεδικτίνων Μοναχών και στην συνέχεια το πρώτο μοναστήρι του τάγματος. Ο Βενέδικτος θεωρείται ο κυριότερος οργανωτής του μοναχισμού στη Δύση (εορτάζει 14 Μαρτίου).
05. Παχώμιος ο Κοινοβιάρχης. Ιδρυτή του κοινοβιακού μοναχισμού θεωρούν οι πιο πολλοί μελετητές τον Παχώμιο (292-346 μ.Χ.). Αυτός ίδρυσε το πρώτο κοινόβιο σε ένα νησί του Νείλου. Το κοινόβιο του Παχωμίου παρείχε προστασία στους μοναχούς και τις μοναχές και τους επέβαλε ενιαίο τρόπο συμπεριφοράς όσον αφορά την λατρεία, τη νηστεία και την προσευχή. Σε ηλικία 20 ετών κατατάχθηκε στον αυτοκρατορικό στρατό. Προφανώς εκεί έμαθε από διοίκηση και οργάνωση, εκεί όμως γνώρισε και Χριστιανούς στρατιώτες. Όταν απολύθηκε, βαπτίσθηκε και αναχώρησε στην έρημο. Δίπλα στον ασκητή Παλαίμονα, έμαθε τα της πίστεως. Αργότερα όταν ο δάσκαλός του πέθανε, έφτιαξε δικό του κελί και συνέχισε την άσκησή του. Σιγά – σιγά, ολόκληρος στρατός ασκητών μαζεύτηκε γύρω του. 3000 ασκητές οργανώθηκαν από αυτόν σε μοναχικά τάγματα και κάτω από τις υποδείξεις του έμαθαν να ζουν κοινοβιακά. Αργότερα και άλλοι μοναχοί ακολούθησαν τον ίδιο τρόπο ζωής (εορτάζει 15 Μαΐου).
**********************
02. Αντώνιος ο Μέγας. Καταγόταν από την Αίγυπτο και έζησε τα χρόνια του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού, ξεπερνώντας σε ηλικία τον έναν αιώνα. Όταν παρέδωσε το πνεύμα, ήταν 105 ετών, ακμαίος σωματικά και πνευματικά. Ήταν ο θεμελιωτής του μοναχισμού στην Ανατολή, δίνοντας το έμπρακτο παράδειγμα με την ζωή του, την οποία συνέγραψε ο Μεγάλος Αθανάσιος, ώστε να αποτελέσει κανόνα για τους ασκητές. Σύμφωνα με την παράδοση, παρόλο που δεν ήξερε να διαβάζει, είχε από μικρός απομνημονεύσει ολόκληρο το Ευαγγέλιο. Έζησε το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του σε ασκητική απομόνωση. Η Χριστιανική κοινότητα ζήτησε επανειλημμένως την ενεργή υποστήριξή του σε δύσκολες περιστάσεις, όπως στον διωγμό του Μαξιμιανού στην Αίγυπτο και στο ξέσπασμα της αίρεσης του Αρειανισμού (εορτάζει 17 Ιανουαρίου).
03. Αντώνιος ο Νέος. Ήταν Θαυματουργός και τιμάται την ίδια μέρα με τον Αντώνιο τον Μέγα. Καταγόταν από την Βέροια. Ασκήτεψε επί 50 χρόνια ολομόναχος σε ένα σπήλαιο. Εκεί βρέθηκε το λείψανό του, το οποίο τοποθετήθηκε στο ναό με το όνομά του που κτίστηκε στην Βέροια.
04. Βενέδικτος, ο οργανωτής του μοναχισμού στην Δύση. Ο Βενέδικτος χωρίς τους ευλαβείς γονείς του ίσως να μην ήταν αυτός που ξέρουμε. Μεγάλωσε με Χριστιανικές διδαχές και όταν ήρθε σε κατάλληλη ηλικία αποφάσισε να εργαστεί για την Εκκλησία. Αναχώρησε για τα Απέννινα Όρη όπου και αφιερώθηκε στην προσευχή και την μελέτη. Μετά 20 χρόνια είχε μαζέψει δίπλα του πάνω από 160 μοναχούς. Ο Άγιος Βενέδικτος τον 6ο αιώνα (510) παραδειγματισμένος από τον Παχώμιο, ίδρυσε στο Μόντε Κασίνο, στην Ιταλία, το μοναστικό τάγμα των Βενεδικτίνων Μοναχών και στην συνέχεια το πρώτο μοναστήρι του τάγματος. Ο Βενέδικτος θεωρείται ο κυριότερος οργανωτής του μοναχισμού στη Δύση (εορτάζει 14 Μαρτίου).
05. Παχώμιος ο Κοινοβιάρχης. Ιδρυτή του κοινοβιακού μοναχισμού θεωρούν οι πιο πολλοί μελετητές τον Παχώμιο (292-346 μ.Χ.). Αυτός ίδρυσε το πρώτο κοινόβιο σε ένα νησί του Νείλου. Το κοινόβιο του Παχωμίου παρείχε προστασία στους μοναχούς και τις μοναχές και τους επέβαλε ενιαίο τρόπο συμπεριφοράς όσον αφορά την λατρεία, τη νηστεία και την προσευχή. Σε ηλικία 20 ετών κατατάχθηκε στον αυτοκρατορικό στρατό. Προφανώς εκεί έμαθε από διοίκηση και οργάνωση, εκεί όμως γνώρισε και Χριστιανούς στρατιώτες. Όταν απολύθηκε, βαπτίσθηκε και αναχώρησε στην έρημο. Δίπλα στον ασκητή Παλαίμονα, έμαθε τα της πίστεως. Αργότερα όταν ο δάσκαλός του πέθανε, έφτιαξε δικό του κελί και συνέχισε την άσκησή του. Σιγά – σιγά, ολόκληρος στρατός ασκητών μαζεύτηκε γύρω του. 3000 ασκητές οργανώθηκαν από αυτόν σε μοναχικά τάγματα και κάτω από τις υποδείξεις του έμαθαν να ζουν κοινοβιακά. Αργότερα και άλλοι μοναχοί ακολούθησαν τον ίδιο τρόπο ζωής (εορτάζει 15 Μαΐου).
**********************
Προστάτες Μας> Άλλοι Άγιοι που σχετίζονται με τα γράμματα (17)
01. Γρηγόριος Α’ πάπας Ρώμης, ο Διάλογος. Σπούδασε νομικά και φιλοσοφία. Διοίκησε την Εκκλησία 14 χρόνια και (παρά το ασθενές της υγείας του) καλλιέργησε και δυνάμωσε την εκκλησιαστική παράδοση. Έκτισε νέα μοναστήρια και έβγαλε την Εκκλησία της Ρώμης από το αδιέξοδο τέλμα που είχε περιπέσει σε εκείνους τους χρόνους (εορτάζει 12 Μαρτίου).
02. Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης. Ο Όσιος αναφέρεται ως ένας από τους καλύτερους και εγκυρότερους μελετητές – ερευνητές των γραφών. Έλυνε με μεγάλη ευκολία απορίες και ερμήνευε με κατανοητό τρόπο δύσκολα κείμενα. Η ευρυμάθειά του ήταν τόσο μεγάλη που θα μπορούσε, αν ήθελε, να ανέβει στα μεγαλύτερα αξιώματα της ιεραρχίας. Προτίμησε όμως να παραμείνει μοναχός και να αφιερωθεί στην συγγραφή. Πάνω από 2.000 ερμηνευτικές επιστολές και διδαχές αποδίδονται σε αυτόν (εορτάζει 4 Φεβρουαρίου).
03. Κλήμης ο επίσκοπος Ρώμης. Ο Άγιος ήταν αριστοκράτης με σπουδές και με μεγάλη ελληνική παιδεία. Η συνάντησή του με τον Απόστολο Πέτρο ήταν καθοριστική για την μετέπειτα Χριστιανική πορεία του. Έγινε Χριστιανός και τρίτος κατά σειρά Επίσκοπος Ρώμης. Έγραψε πολλά συγγράμματα. Κατά τους διωγμούς του Δομετιανού συνελήφθη και θανατώθηκε (εορτάζει 1 Ιουνίου).
04. Κοσμάς ο Αιτωλός. Ένας πιο σύγχρονος Άγιος, της εποχής της Τουρκοκρατίας. Προστατεύει τα σχολεία, αυτούς που διδάσκουν και όσους φοιτούν σε αυτά, γιατί ο ίδιος φρόντισε να χτιστούν εκατοντάδες σχολεία στην Ήπειρο. Ο Άγιος με Θεία παρότρυνση πήγε στην Κωνσταντινούπολη και διδάχθηκε ρητορική από τον αδελφό του Χρύσανθο. Με άδεια του Πατριάρχη όργωσε την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Όπου περνούσε δίδασκε τον λόγο του Θεού, τόνωσε το φρόνημα του λαού και έκτιζε σχολεία. Όλοι τον σέβονταν και τον αγαπούσαν. Τελικά κάποιοι Εβραίοι τον συνέλαβαν και τον παρέδωσαν στους Τούρκους, οι οποίοι τον θανάτωσαν (εορτάζει 24 Αυγούστου).
05. Κύριλλος ο Ιεροσολύμων. Προστατεύει τους κατηχητές (εορτάζει 18 Μαρτίου).
06. Λεόντιος, ο ασκητής της Αχαΐας. Η καταγωγή του κρατούσε από πλούσιους, μορφωμένους και θεοφοβούμενους άρχοντες της Πελοποννήσου. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε Φιλοσοφία. Επέστρεψε στην πατρίδα του και ασκήτεψε στην Αχαΐα. Οι Θωμάς και Δημήτριος, Παλαιολόγοι, τον τίμησαν και τον βοήθησαν πολύ στο έργο του (εορτάζει 11 Δεκεμβρίου).
07. Λέων, ο Επίσκοπος Κατάνης. Παρακολούθησε πολλές και δύσκολες σπουδές. Έγινε ένας άριστος επιστήμονας. Αφιερώθηκε όμως στην Εκκλησία και στους φτωχούς. Παρά την τεράστια μόρφωσή του στάθηκε σε όλη του την ζωή πράος και ταπεινός (εορτάζει 20 Φεβρουαρίου).
08. Μηνάς ο καλλικέλαδος. Ο Άγιος ήταν ειδωλολάτρης Αθηναίος. Ήταν αρκετά μορφωμένος, αλλά στα σύγχρονά του φιλοσοφικά ρεύματα δεν έβρισκε πνευματική ικανοποίηση. Στην αναζήτησή του άρχιζε να διαβάζει και χριστιανικά συγγράμματα. Τότε είδε το φως το αληθινό. Επί Μαξιμίνου, ο Μηνάς έγινε έπαρχος Αλεξανδρείας, αλλά λίγο αργότερα διατάχθηκε να οργανώσει διωγμό κατά των Χριστιανών. Φυσικά αρνήθηκε να εκτελέσει την διαταγή, με αποτέλεσμα ο Μαξιμίνος να τον αντικαταστήσει με άλλον έπαρχο, τον επίσης Αθηναίο Ερμογένη. Αυτός συνέλαβε τον Μηνά και τον φυλάκισε, αλλά γρήγορα ύστερα από συζητήσεις που είχε με τον Άγιο, προσχώρησε και αυτός στον Χριστιανισμό μαζί με έναν ακόμη λόγιο, τον Εύγραφο. Τελικά και τους τρεις τους αποκεφάλισε ο Μαξιμίνος. Ο Μηνάς λέγεται καλλικέλαδος γιατί όταν μιλούσε ήταν σαν να κελαηδά. Σήμερα γι’ αυτό το χάρισμά του θεωρείται προστάτης των δημοσιογράφων (εορτάζει 10 Δεκεμβρίου).
09. Μεθόδιος και Κύριλλος. Για μεταφραστές και φιλολόγους. Θεωρούνταν διαφωτιστές – κατηχητές των Σλάβων και γενικότερα της Ευρώπης. Οι Άγιοι εκτιμώνται ιδιαίτερα και από την Δυτική Εκκλησία. Από τον πάπα μάλιστα είχαν προταθεί να τιμώνται ως προστάτες της Ενωμένης Ευρώπης (εορτάζουν 10 Δεκεμβρίου).
10. Νεκτάριος Αιγίνης, ο Άγιος και Θαυματουργός. Διατέλεσε δάσκαλος στη Χίο και διευθυντής στην Ριζάρειο Σχολή. Ο μεγαλύτερος ίσως σύγχρονος Άγιός μας. Ο τάφος του είναι από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της εποχής μας και πολλά ιαματικά θαύματα γίνονται στο όνομά του.
11. Νικόδημος ο Αγιορείτης. Το 1749 ο Άγιος πήγε στο Άγιον Όρος και έγινε μοναχός. Έργο του (διακόνημά του) ήταν η αντιγραφή και διόρθωση κωδικών και η μετάφραση αρχαίων συγγραμμάτων. Ασχολήθηκε ακόμα με βίους Αγίων και μελετήματα γύρω από την Αγία Γραφή. Διατηρούσε επαφές με πολλούς λόγιους της εποχής του και είχε αναγνώριση για το έργο του. Άφησε πολλά έργα πίσω του. Μερικά από αυτά: «Φιλοκαλία», το «Εορτοδρόμιον» και το «Εξομολογητάριον» κ.λ.π (Εορτάζει 14 Ιουλίου).
12. Πρόκλος ο γραφέας. Δίπλα στον Ιωάννη εργάστηκε ως γραφέας ο μαθητής του Πρόκλος, μετέπειτα Άγιος. Αυτός είναι ποιυ έπεισε τον Θεοδόσιο Β’ να ανακομίσει στην Κωνσταντινούπολη (από την Καππαδοκία) τα ιερά λείψανα του Ιωάννη του Χρυσοστόμου (εορτάζει 20 Νοεμβρίου).
13. Πρόχωρος ο γραφέας. Δίπλα στον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και Θεολόγο, εργάστηκε ως γραφέας. Το βιβλίο της «Αποκάλυψης» γράφθηκε καθ’ υπαγόρευση του Ιωάννη από αυτόν. Ο Πρόχωρος μπορεί να θεωρηθεί προστάτης των γραφέων, των γραμματέων, των δακτυλογράφων και των πληκτρογράφων.
14. Συμεών ο μεταφραστής. Για τους μεταφραστές (εορτάζει 9 Νοεμβρίου).
15. Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Γεννήθηκε στην Βασιλεύουσα το 820. Ήταν για την εποχή του αυτό που σήμερα ονομάζουμε «μεγαλοφυΐα». Έπαιξε μεγάλο και κυρίαρχο ρόλο στην πολιτική και, όταν χρειάστηκε, μέσα σε έξι μόνο μέρες, πήρε όλους τους βαθμούς της ιεροσύνης και έγινε Πατριάρχης. Αναδείχθηκε και σε αυτόν τον χώρο σε πρωτεύοντα μορφή. Το πνευματικό του έργο ήταν τεράστιο. Αργότερα ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ’ ο Σοφός, αν και μαθητής του, τον εκθρόνισε και ο Άγιος πέθανε σε ένα μοναστήρι των Αρμενίων (εορτάζει 6 Φεβρουαρίου).
***********************
02. Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης. Ο Όσιος αναφέρεται ως ένας από τους καλύτερους και εγκυρότερους μελετητές – ερευνητές των γραφών. Έλυνε με μεγάλη ευκολία απορίες και ερμήνευε με κατανοητό τρόπο δύσκολα κείμενα. Η ευρυμάθειά του ήταν τόσο μεγάλη που θα μπορούσε, αν ήθελε, να ανέβει στα μεγαλύτερα αξιώματα της ιεραρχίας. Προτίμησε όμως να παραμείνει μοναχός και να αφιερωθεί στην συγγραφή. Πάνω από 2.000 ερμηνευτικές επιστολές και διδαχές αποδίδονται σε αυτόν (εορτάζει 4 Φεβρουαρίου).
03. Κλήμης ο επίσκοπος Ρώμης. Ο Άγιος ήταν αριστοκράτης με σπουδές και με μεγάλη ελληνική παιδεία. Η συνάντησή του με τον Απόστολο Πέτρο ήταν καθοριστική για την μετέπειτα Χριστιανική πορεία του. Έγινε Χριστιανός και τρίτος κατά σειρά Επίσκοπος Ρώμης. Έγραψε πολλά συγγράμματα. Κατά τους διωγμούς του Δομετιανού συνελήφθη και θανατώθηκε (εορτάζει 1 Ιουνίου).
04. Κοσμάς ο Αιτωλός. Ένας πιο σύγχρονος Άγιος, της εποχής της Τουρκοκρατίας. Προστατεύει τα σχολεία, αυτούς που διδάσκουν και όσους φοιτούν σε αυτά, γιατί ο ίδιος φρόντισε να χτιστούν εκατοντάδες σχολεία στην Ήπειρο. Ο Άγιος με Θεία παρότρυνση πήγε στην Κωνσταντινούπολη και διδάχθηκε ρητορική από τον αδελφό του Χρύσανθο. Με άδεια του Πατριάρχη όργωσε την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Όπου περνούσε δίδασκε τον λόγο του Θεού, τόνωσε το φρόνημα του λαού και έκτιζε σχολεία. Όλοι τον σέβονταν και τον αγαπούσαν. Τελικά κάποιοι Εβραίοι τον συνέλαβαν και τον παρέδωσαν στους Τούρκους, οι οποίοι τον θανάτωσαν (εορτάζει 24 Αυγούστου).
05. Κύριλλος ο Ιεροσολύμων. Προστατεύει τους κατηχητές (εορτάζει 18 Μαρτίου).
06. Λεόντιος, ο ασκητής της Αχαΐας. Η καταγωγή του κρατούσε από πλούσιους, μορφωμένους και θεοφοβούμενους άρχοντες της Πελοποννήσου. Ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε Φιλοσοφία. Επέστρεψε στην πατρίδα του και ασκήτεψε στην Αχαΐα. Οι Θωμάς και Δημήτριος, Παλαιολόγοι, τον τίμησαν και τον βοήθησαν πολύ στο έργο του (εορτάζει 11 Δεκεμβρίου).
07. Λέων, ο Επίσκοπος Κατάνης. Παρακολούθησε πολλές και δύσκολες σπουδές. Έγινε ένας άριστος επιστήμονας. Αφιερώθηκε όμως στην Εκκλησία και στους φτωχούς. Παρά την τεράστια μόρφωσή του στάθηκε σε όλη του την ζωή πράος και ταπεινός (εορτάζει 20 Φεβρουαρίου).
08. Μηνάς ο καλλικέλαδος. Ο Άγιος ήταν ειδωλολάτρης Αθηναίος. Ήταν αρκετά μορφωμένος, αλλά στα σύγχρονά του φιλοσοφικά ρεύματα δεν έβρισκε πνευματική ικανοποίηση. Στην αναζήτησή του άρχιζε να διαβάζει και χριστιανικά συγγράμματα. Τότε είδε το φως το αληθινό. Επί Μαξιμίνου, ο Μηνάς έγινε έπαρχος Αλεξανδρείας, αλλά λίγο αργότερα διατάχθηκε να οργανώσει διωγμό κατά των Χριστιανών. Φυσικά αρνήθηκε να εκτελέσει την διαταγή, με αποτέλεσμα ο Μαξιμίνος να τον αντικαταστήσει με άλλον έπαρχο, τον επίσης Αθηναίο Ερμογένη. Αυτός συνέλαβε τον Μηνά και τον φυλάκισε, αλλά γρήγορα ύστερα από συζητήσεις που είχε με τον Άγιο, προσχώρησε και αυτός στον Χριστιανισμό μαζί με έναν ακόμη λόγιο, τον Εύγραφο. Τελικά και τους τρεις τους αποκεφάλισε ο Μαξιμίνος. Ο Μηνάς λέγεται καλλικέλαδος γιατί όταν μιλούσε ήταν σαν να κελαηδά. Σήμερα γι’ αυτό το χάρισμά του θεωρείται προστάτης των δημοσιογράφων (εορτάζει 10 Δεκεμβρίου).
09. Μεθόδιος και Κύριλλος. Για μεταφραστές και φιλολόγους. Θεωρούνταν διαφωτιστές – κατηχητές των Σλάβων και γενικότερα της Ευρώπης. Οι Άγιοι εκτιμώνται ιδιαίτερα και από την Δυτική Εκκλησία. Από τον πάπα μάλιστα είχαν προταθεί να τιμώνται ως προστάτες της Ενωμένης Ευρώπης (εορτάζουν 10 Δεκεμβρίου).
10. Νεκτάριος Αιγίνης, ο Άγιος και Θαυματουργός. Διατέλεσε δάσκαλος στη Χίο και διευθυντής στην Ριζάρειο Σχολή. Ο μεγαλύτερος ίσως σύγχρονος Άγιός μας. Ο τάφος του είναι από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της εποχής μας και πολλά ιαματικά θαύματα γίνονται στο όνομά του.
11. Νικόδημος ο Αγιορείτης. Το 1749 ο Άγιος πήγε στο Άγιον Όρος και έγινε μοναχός. Έργο του (διακόνημά του) ήταν η αντιγραφή και διόρθωση κωδικών και η μετάφραση αρχαίων συγγραμμάτων. Ασχολήθηκε ακόμα με βίους Αγίων και μελετήματα γύρω από την Αγία Γραφή. Διατηρούσε επαφές με πολλούς λόγιους της εποχής του και είχε αναγνώριση για το έργο του. Άφησε πολλά έργα πίσω του. Μερικά από αυτά: «Φιλοκαλία», το «Εορτοδρόμιον» και το «Εξομολογητάριον» κ.λ.π (Εορτάζει 14 Ιουλίου).
12. Πρόκλος ο γραφέας. Δίπλα στον Ιωάννη εργάστηκε ως γραφέας ο μαθητής του Πρόκλος, μετέπειτα Άγιος. Αυτός είναι ποιυ έπεισε τον Θεοδόσιο Β’ να ανακομίσει στην Κωνσταντινούπολη (από την Καππαδοκία) τα ιερά λείψανα του Ιωάννη του Χρυσοστόμου (εορτάζει 20 Νοεμβρίου).
13. Πρόχωρος ο γραφέας. Δίπλα στον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και Θεολόγο, εργάστηκε ως γραφέας. Το βιβλίο της «Αποκάλυψης» γράφθηκε καθ’ υπαγόρευση του Ιωάννη από αυτόν. Ο Πρόχωρος μπορεί να θεωρηθεί προστάτης των γραφέων, των γραμματέων, των δακτυλογράφων και των πληκτρογράφων.
14. Συμεών ο μεταφραστής. Για τους μεταφραστές (εορτάζει 9 Νοεμβρίου).
15. Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Γεννήθηκε στην Βασιλεύουσα το 820. Ήταν για την εποχή του αυτό που σήμερα ονομάζουμε «μεγαλοφυΐα». Έπαιξε μεγάλο και κυρίαρχο ρόλο στην πολιτική και, όταν χρειάστηκε, μέσα σε έξι μόνο μέρες, πήρε όλους τους βαθμούς της ιεροσύνης και έγινε Πατριάρχης. Αναδείχθηκε και σε αυτόν τον χώρο σε πρωτεύοντα μορφή. Το πνευματικό του έργο ήταν τεράστιο. Αργότερα ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ’ ο Σοφός, αν και μαθητής του, τον εκθρόνισε και ο Άγιος πέθανε σε ένα μοναστήρι των Αρμενίων (εορτάζει 6 Φεβρουαρίου).
***********************
Προστάτες Μας> Άγιοι Διανοητές (16)
Απόστολοι, Ευαγγελιστές, Ιεράρχες, Φιλόσοφοι, Συγγραφείς
01. Απόστολοι και Ευαγγελιστές. Οι Άγιοι Απόστολοι μπορεί γενικότερα να είναι προστάτες των αλιέων. Ταυτόχρονα όμως πολλοί από αυτούς (ίσως όλοι) έχουν επιδείξει και συγγραφικό έργο (Ευαγγέλια και Επιστολές), γι’ αυτό δικαίως βρίσκονται σε αυτήν την ομάδα (εορτάζουν 30 Ιουνίου). Οι Απόστολοι είναι: Σίμωνας – Πέτρος, Ιάκωβος ο πρεσβύτερος – ο αδελφόθεος, Ανδρέας, Ιωάννης ο αγαπητός, Φίλιππος, Θωμάς, Βαρθολομαίος ή Ναθαναήλ, Ματθαίος ο Λευί του Αλφαίου ο τελώνης – Ευαγγελιστής, Ιάκωβος του Αλφαίου ο μικρός (αδελφός του Ματθαίου, Σίμωνας ο Ζηλωτής, Ιούδας ο αδελφός του Ιακώβου του μικρού και Ματθίας. Δίνεται και διαφορετική σειρά των Αποστόλων όσον αφορά τα ονόματά τους, τα πατρωνύμια ή την συγγενική σχέση που είχαν αναμεταξύ τους. Πάντως υπάρχει η βασική ομάδα των 12 πρώτων μαθητών, ακολουθεί μία άλλη, μεγαλύτερη, ομάδα των 70 μαθητών και μία άλλη ακόμα μεγαλύτερη, αυτών που τιμητικά πήραν τον τίτλο «Απόστολος» μετά την Ανάσταση του Ιησού, στην εποχή του Αποστόλου Παύλου. Ιδιαίτερο συγγραφικό έργο έχουν επιδείξει οι τέσσερις κύριοι Ευαγγελιστές: α. Ιωάννης ο Απόστολος, Ευαγγελιστής και Θεολόγος. Ο Ιωάννης ήταν ο πιο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου. Αυτός ανέλαβε την Παρθένο Μαρία μετά την σταύρωση του διδασκάλου του. Ο Ιωάννης ήταν ο εμπνευσμένος συγγραφέας της «Αποκάλυψης». Το ιερό βιβλίο γράφτηκε στην Πάτμο, όπου ο Άγιος ήταν σε εξορία. Ένα από τα τέσσερα Ιερά Ευαγγέλια, γράφτηκε επίσης από αυτόν. Ο Πρόχορος, μετέπειτα Άγιος, ήταν ο μαθητής και γραμματέας του Ιωάννη. Ο Ευαγγελιστής έζησε μέχρι τα 100 χρόνια και ως την τελευταία στιγμή δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει το «Αγαπάτε αλλήλους», μια και το άφησε παρακαταθήκη ο Κύριος σε όλους μας. Θάφτηκε λίγο έξω από την Έφεσο, αλλά όταν οι μαθητές του επισκέφθηκαν τον τάφο του τον βρήκαν κενό! Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοσή μας, ο Ιωάννης δεν πέθανε αλλά μετέστη, όπως ο Ηλίας και ο Ενώχ (εορτάζει 8 Μαΐου και την μετάσταση 26 Σεπτεμβρίου). β. Λουκάς ο Ευαγγελιστής. Γιατρός, ζωγράφος, συγγραφέας Ευαγγελίου και των «Πράξεων των Αποστόλων» (εορτάζει 18 Οκτωβρίου). γ. Ματθαίος ο Ευαγγελιστής. Ο γνωστός τελώνης της Καπερναούμ που καλέστηκε από τον Κύριο να τα εγκαταλείψει όλα και να τον ακολουθήσει. Συγγραφέας ενός Ευαγγελίου (εορτάζει 16 Νοεμβρίου). δ. Μάρκος ο Ευαγγελιστής. Το όνομά του σχετίζεται παρετυμολογικά με το «μαργώνω» = ναρκώνω. Έτσι μπορεί να έχει κάποια σχέση με τους αναισθησιολόγους. Οι αγρότες πιστεύουν ότι νεκρώνει τα φίδια, γι’ αυτό στην εορτή του δεν κάνουν γεωργικές εργασίες μήπως τους δαγκώσει φίδι για τιμωρία που δεν κρατούν την αργία. Ο Μάρκος κάποτε σκεπτόμενος την Αλεξάνδρεια πέρασε μπροστά από έναν παππούλη τσαγκάρη. Του έδωσε το χαλασμένο σανδάλι του να το φτιάξει. Ο τσαγκάρης όμως δουλεύοντας έκοψε το χέρι του και τότε ο Άγιος τον θεράπευσε θαυματουργικά. Ο τσαγκάρης πίστεψε στον λόγο του Μάρκου και χειροτονήθηκε από αυτόν Επίσκοπος. Ήταν ο Ανανιανός. (εορτάζει 25 Απριλίου).
02. Πέτρος ο ψαράς. Ο Απόστολος είναι από τον πρώτο πυρήνα των μαθητών του Κυρίου. Είναι γνωστός για το θάρρος και την προθυμία που έδειξε να υπερασπίσει τον Κύριο στον κήπο της Γεθσημανής αλλά και για την τριπλή άρνηση του Διδασκάλου του. Ο Πέτρος είναι η «πέτρα» που άνω της οικοδομήθηκε η Εκκλησία. Είναι συντάκτης πολλών παραινετικών «Επιστολών» και στάθηκε ο «άλλος πόλος» απέναντι στον Παύλο. Ο Λουκάς ζωγράφισε εικόνα του (όπως και του Παύλου). Αυτό δείχνει ότι οι δύο Απόστολοι ήταν οι δύο κορυφές της Εκκλησίας. Ο Πέτρος θεωρείται ότι είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης όπου και μαρτύρησε. Η παράδοση θεωρεί ότι ο Πέτρος κρατά τα κλειδιά του Παραδείσου και πως ελέγχει το ποιος μπαίνει σε αυτόν (εορτάζει 29 Ιουνίου).
03. Παύλος. Εβραίος, Ρωμαίος πολίτης, με πολύ καλή ελληνική παιδεία. Ο Απόστολος αρχικά ήταν διώκτης του Χριστιανισμού, στην πορεία όμως μεταστράφηκε με θαυματουργικό τρόπο. Έχασε το φως του και το ξαναβρήκε. Θεωρείται συντάκτης πολλών «Επιστολών», με αποδέκτες τις τότε νέο-ιδρυθείσες τοπικές Εκκλησίες. Οι «Επιστολές» του ερμηνεύουν τα λόγια του Χριστού, περιέχουν δε πολλές παραινέσεις και οδηγίες προς το εκκλησίασμα. Λόγω θαύματος μπορεί να θεωρηθεί ότι συμπάσχει και προστατεύει τους τυφλούς (εορτάζει 29 Ιουνίου).
04. Αικατερίνη η «πάνσοφος» και η πολυεπιστήμων. Ήταν πολύ όμορφη, έξυπνη και μορφωμένη Αγία. Σε ηλικία 18 ετών η Αικατερίνη διέθετε μία τεράστια κλασική μόρφωση, είχε μελετήσει όλες τις επιστήμες, γνώριζε καλά τις φιλοσοφικές σχολές και ως Χριστιανή ήξερε πολύ καλά το δογματικό και τις γραφές της νέας πίστης. Όταν η Αγία κλήθηκε από τον έπαρχο και από ειδικό συμβούλιο Εθνικών φιλοσόφων να απολογηθεί για την πίστη της, υπερασπίστηκε τις θέσεις της με τέτοια ατράνταχτα επιχειρήματα, ώστε οι Εθνικοί φιλόσοφοι, όλοι ανεξαιρέτως ασπάστηκαν στο τέλος τον Χριστιανισμό. Ο έπαρχος μπροστά στον κίνδυνο να ρεζιλευτεί, την βασάνισε φρικτά και στο τέλος την αποκεφάλισε. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό η Αγία θεωρείται προστάτιδα του σπουδαστικού κόσμου. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πιο φημισμένα μοναστήρια της Ορθοδοξίας είναι αυτό της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, που έκτισε ο Ιουστινιανός προς τιμήν της. στη μονή σώζονται πολύτιμα χειρόγραφα, κώδικες, περγαμηνές, εικόνες και ποικίλοι άλλοι πολιτιστικοί θησαυροί. Εκατοντάδες μελετητές από όλο τον κόσμο συρρέουν στην ομώνυμη μονή για να μελετήσουν αυτούς τους πολιτιστικούς θησαυρούς. Πολλές φορές η Αγία σχετίζεται με δακτυλίδι αρραβώνα λόγω θαυμαστού ονείρου. Η Αγία είδε στον ύπνο της τον Κύριο να της προσφέρει δαχτυλίδι, οπότε αποφάσισε να αφιερωθεί σ’ Αυτόν. (εορτάζει 25 Νοεμβρίου).
05. Οι τρεις Ιεράρχες. Και οι τρεις προστατεύουν τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους σπουδαστές και τους φοιτητές. Ανάμεσα στους πιστούς παλαιότερα είχε ξεσπάσει μεγάλη διαμάχη για το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες ήταν ο πιο μεγάλος. Γι’ αυτό καθιερώθηκε να εορτάζονται μαζί στις 30 Ιανουαρίου.
· Βασίλειος ο Μεγάλος. Ο Άγιος δεν ήταν μόνο φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωμέτρης και γιατρός, αλλά και μεγάλος φιλάνθρωπος. Έλεγε συχνά «Να μην ονειρεύεστε τα ανύπαρκτα, αλλά να οικονομείτε τα παρόντα για το κοινό καλό». Γεννήθηκε το 329 και απεβίωσε 50 χρόνια αργότερα, αφήνοντας πίσω του ένα μεγάλο πνευματικό έργο (εορτάζει 1 Ιανουαρίου).
· Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Άγιος ήταν πολύ ομιλητικός και ιδιαίτερα καυστικός προς την εξουσία, γι’ αυτό και ο λαός μας, εκ παραδόσεως, λέει: «Πες τα, Χρυσόστομε!». Ο Ιωάννης έλεγε συχνά: «Είναι άξιο κοροϊδίας αν κάποιος έχει παρθένα τα γεννητικά του όργανα και δεν κρατά παρθένα την γλώσσα, την όραση, την ακοή, τα χέρια και την καρδιά του». Ο Ιωάννης ήταν μαθητής του φιλόσοφου Ανδραγαθίου και του σοφιστή Λιβανίου. Εκλέχτηκε επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, όμως λόγω της αυστηρότητάς του και επειδή κριτικάριζε το παλάτι, άρχοντες και αρχιερείς… εξορίστηκε δύο φορές. Στην δεύτερη εξορία του πέθανε κάπου στον δρόμο για την Καππαδοκία. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος προστατεύει τους ιεροκήρυκες (εορτάζει 13 Νοεμβρίου).
· Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο Ναζιανζηνός. Ο Άγιος προστατεύει τους θεολόγους. Υιός ειδωλολάτρη, που αργότερα έγινε και αυτός Χριστιανός, σπούδασε στις πιο φημισμένες σχολές της εποχής του. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Ναζιανζό και αργότερα έγινε Επίσκοπος. Έδωσε μεγάλο αγώνα για την καθαρότητα της πίστης κατά του Αρειανισμού και γι’ αυτό ονομάστηκε και «Τριαδικός Θεολόγος». Συνδέθηκε αδελφικά με τον Μέγα Βασίλειο. Παρόλο που ήταν πολύ μορφωμένος, του άρεσε να επαναλαμβάνει συχνά: «Όσοι ασχολείστε με τα γράμματα, μην έχετε πολύ εμπιστοσύνη σε αυτά, ούτε να μαζεύετε γνώσεις περιττές και πέρα από τον λόγο». (εορτάζει 25 Ιανουαρίου).
06. Ιουστίνος ο φιλόσοφος. Φιλόσοφος και μάρτυρας από τους μεγαλύτερους διδασκάλους της Εκκλησίας. Ειδωλολάτρης αρχικά, ελληνικής καταγωγής και με ελληνική μόρφωση, ο Άγιος κατέπλησσε τους πάντες με την ευρυμάθειά του και τον φιλοσοφημένο τρόπο σκέψης του. Αναζητούσε ανάμεσα στις υπάρχουσες φιλοσοφικές σχολές την αλήθεια. Μία μέρα, όπως περπατούσε στην ακρογιαλιά και σκεπτόταν, συνάντησε έναν άγνωστο γέροντα ο οποίος έπιασε κουβέντα μαζί του. Η φιλοσοφία αλλά και η απλότητα του γέροντα κατέπληξε τον φιλόσοφο. Αυτή ήταν η αφορμή για να αρχίσει ο Ιουστίνος να αναζητεί τον ένα και μοναδικό Θεό μέσα στις άγιες γραφές των Χριστιανών. Όχι μόνο βαπτίσθηκε, αλλά μαρτύρησε κιόλας για τον Κύριο. ο Ιουστίνος είναι αυτός που διατύπωσε την θεωρία του «Σπερματικού Λόγου», δηλαδή: «Η χάρη του Θεού έκανε ικανούς τους αρχαίους ειδωλολάτρες φιλοσόφους να αναζητήσουν, να βρουν και να διδάξουν σπέρματα αληθείας!». Ο Ιουστίνος θεωρούσε τον Σωκράτη αλλά και τον Ηράκλειτο αντιπροσωπευτικούς φιλοσόφους, που θα μπορούσαν να ονομαστούν «προ του Χριστού Χριστιανοί». (Εορτάζει 1 Ιουνίου).
***********************
01. Απόστολοι και Ευαγγελιστές. Οι Άγιοι Απόστολοι μπορεί γενικότερα να είναι προστάτες των αλιέων. Ταυτόχρονα όμως πολλοί από αυτούς (ίσως όλοι) έχουν επιδείξει και συγγραφικό έργο (Ευαγγέλια και Επιστολές), γι’ αυτό δικαίως βρίσκονται σε αυτήν την ομάδα (εορτάζουν 30 Ιουνίου). Οι Απόστολοι είναι: Σίμωνας – Πέτρος, Ιάκωβος ο πρεσβύτερος – ο αδελφόθεος, Ανδρέας, Ιωάννης ο αγαπητός, Φίλιππος, Θωμάς, Βαρθολομαίος ή Ναθαναήλ, Ματθαίος ο Λευί του Αλφαίου ο τελώνης – Ευαγγελιστής, Ιάκωβος του Αλφαίου ο μικρός (αδελφός του Ματθαίου, Σίμωνας ο Ζηλωτής, Ιούδας ο αδελφός του Ιακώβου του μικρού και Ματθίας. Δίνεται και διαφορετική σειρά των Αποστόλων όσον αφορά τα ονόματά τους, τα πατρωνύμια ή την συγγενική σχέση που είχαν αναμεταξύ τους. Πάντως υπάρχει η βασική ομάδα των 12 πρώτων μαθητών, ακολουθεί μία άλλη, μεγαλύτερη, ομάδα των 70 μαθητών και μία άλλη ακόμα μεγαλύτερη, αυτών που τιμητικά πήραν τον τίτλο «Απόστολος» μετά την Ανάσταση του Ιησού, στην εποχή του Αποστόλου Παύλου. Ιδιαίτερο συγγραφικό έργο έχουν επιδείξει οι τέσσερις κύριοι Ευαγγελιστές: α. Ιωάννης ο Απόστολος, Ευαγγελιστής και Θεολόγος. Ο Ιωάννης ήταν ο πιο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου. Αυτός ανέλαβε την Παρθένο Μαρία μετά την σταύρωση του διδασκάλου του. Ο Ιωάννης ήταν ο εμπνευσμένος συγγραφέας της «Αποκάλυψης». Το ιερό βιβλίο γράφτηκε στην Πάτμο, όπου ο Άγιος ήταν σε εξορία. Ένα από τα τέσσερα Ιερά Ευαγγέλια, γράφτηκε επίσης από αυτόν. Ο Πρόχορος, μετέπειτα Άγιος, ήταν ο μαθητής και γραμματέας του Ιωάννη. Ο Ευαγγελιστής έζησε μέχρι τα 100 χρόνια και ως την τελευταία στιγμή δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει το «Αγαπάτε αλλήλους», μια και το άφησε παρακαταθήκη ο Κύριος σε όλους μας. Θάφτηκε λίγο έξω από την Έφεσο, αλλά όταν οι μαθητές του επισκέφθηκαν τον τάφο του τον βρήκαν κενό! Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοσή μας, ο Ιωάννης δεν πέθανε αλλά μετέστη, όπως ο Ηλίας και ο Ενώχ (εορτάζει 8 Μαΐου και την μετάσταση 26 Σεπτεμβρίου). β. Λουκάς ο Ευαγγελιστής. Γιατρός, ζωγράφος, συγγραφέας Ευαγγελίου και των «Πράξεων των Αποστόλων» (εορτάζει 18 Οκτωβρίου). γ. Ματθαίος ο Ευαγγελιστής. Ο γνωστός τελώνης της Καπερναούμ που καλέστηκε από τον Κύριο να τα εγκαταλείψει όλα και να τον ακολουθήσει. Συγγραφέας ενός Ευαγγελίου (εορτάζει 16 Νοεμβρίου). δ. Μάρκος ο Ευαγγελιστής. Το όνομά του σχετίζεται παρετυμολογικά με το «μαργώνω» = ναρκώνω. Έτσι μπορεί να έχει κάποια σχέση με τους αναισθησιολόγους. Οι αγρότες πιστεύουν ότι νεκρώνει τα φίδια, γι’ αυτό στην εορτή του δεν κάνουν γεωργικές εργασίες μήπως τους δαγκώσει φίδι για τιμωρία που δεν κρατούν την αργία. Ο Μάρκος κάποτε σκεπτόμενος την Αλεξάνδρεια πέρασε μπροστά από έναν παππούλη τσαγκάρη. Του έδωσε το χαλασμένο σανδάλι του να το φτιάξει. Ο τσαγκάρης όμως δουλεύοντας έκοψε το χέρι του και τότε ο Άγιος τον θεράπευσε θαυματουργικά. Ο τσαγκάρης πίστεψε στον λόγο του Μάρκου και χειροτονήθηκε από αυτόν Επίσκοπος. Ήταν ο Ανανιανός. (εορτάζει 25 Απριλίου).
02. Πέτρος ο ψαράς. Ο Απόστολος είναι από τον πρώτο πυρήνα των μαθητών του Κυρίου. Είναι γνωστός για το θάρρος και την προθυμία που έδειξε να υπερασπίσει τον Κύριο στον κήπο της Γεθσημανής αλλά και για την τριπλή άρνηση του Διδασκάλου του. Ο Πέτρος είναι η «πέτρα» που άνω της οικοδομήθηκε η Εκκλησία. Είναι συντάκτης πολλών παραινετικών «Επιστολών» και στάθηκε ο «άλλος πόλος» απέναντι στον Παύλο. Ο Λουκάς ζωγράφισε εικόνα του (όπως και του Παύλου). Αυτό δείχνει ότι οι δύο Απόστολοι ήταν οι δύο κορυφές της Εκκλησίας. Ο Πέτρος θεωρείται ότι είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης όπου και μαρτύρησε. Η παράδοση θεωρεί ότι ο Πέτρος κρατά τα κλειδιά του Παραδείσου και πως ελέγχει το ποιος μπαίνει σε αυτόν (εορτάζει 29 Ιουνίου).
03. Παύλος. Εβραίος, Ρωμαίος πολίτης, με πολύ καλή ελληνική παιδεία. Ο Απόστολος αρχικά ήταν διώκτης του Χριστιανισμού, στην πορεία όμως μεταστράφηκε με θαυματουργικό τρόπο. Έχασε το φως του και το ξαναβρήκε. Θεωρείται συντάκτης πολλών «Επιστολών», με αποδέκτες τις τότε νέο-ιδρυθείσες τοπικές Εκκλησίες. Οι «Επιστολές» του ερμηνεύουν τα λόγια του Χριστού, περιέχουν δε πολλές παραινέσεις και οδηγίες προς το εκκλησίασμα. Λόγω θαύματος μπορεί να θεωρηθεί ότι συμπάσχει και προστατεύει τους τυφλούς (εορτάζει 29 Ιουνίου).
04. Αικατερίνη η «πάνσοφος» και η πολυεπιστήμων. Ήταν πολύ όμορφη, έξυπνη και μορφωμένη Αγία. Σε ηλικία 18 ετών η Αικατερίνη διέθετε μία τεράστια κλασική μόρφωση, είχε μελετήσει όλες τις επιστήμες, γνώριζε καλά τις φιλοσοφικές σχολές και ως Χριστιανή ήξερε πολύ καλά το δογματικό και τις γραφές της νέας πίστης. Όταν η Αγία κλήθηκε από τον έπαρχο και από ειδικό συμβούλιο Εθνικών φιλοσόφων να απολογηθεί για την πίστη της, υπερασπίστηκε τις θέσεις της με τέτοια ατράνταχτα επιχειρήματα, ώστε οι Εθνικοί φιλόσοφοι, όλοι ανεξαιρέτως ασπάστηκαν στο τέλος τον Χριστιανισμό. Ο έπαρχος μπροστά στον κίνδυνο να ρεζιλευτεί, την βασάνισε φρικτά και στο τέλος την αποκεφάλισε. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό η Αγία θεωρείται προστάτιδα του σπουδαστικού κόσμου. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πιο φημισμένα μοναστήρια της Ορθοδοξίας είναι αυτό της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, που έκτισε ο Ιουστινιανός προς τιμήν της. στη μονή σώζονται πολύτιμα χειρόγραφα, κώδικες, περγαμηνές, εικόνες και ποικίλοι άλλοι πολιτιστικοί θησαυροί. Εκατοντάδες μελετητές από όλο τον κόσμο συρρέουν στην ομώνυμη μονή για να μελετήσουν αυτούς τους πολιτιστικούς θησαυρούς. Πολλές φορές η Αγία σχετίζεται με δακτυλίδι αρραβώνα λόγω θαυμαστού ονείρου. Η Αγία είδε στον ύπνο της τον Κύριο να της προσφέρει δαχτυλίδι, οπότε αποφάσισε να αφιερωθεί σ’ Αυτόν. (εορτάζει 25 Νοεμβρίου).
05. Οι τρεις Ιεράρχες. Και οι τρεις προστατεύουν τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους σπουδαστές και τους φοιτητές. Ανάμεσα στους πιστούς παλαιότερα είχε ξεσπάσει μεγάλη διαμάχη για το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες ήταν ο πιο μεγάλος. Γι’ αυτό καθιερώθηκε να εορτάζονται μαζί στις 30 Ιανουαρίου.
· Βασίλειος ο Μεγάλος. Ο Άγιος δεν ήταν μόνο φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωμέτρης και γιατρός, αλλά και μεγάλος φιλάνθρωπος. Έλεγε συχνά «Να μην ονειρεύεστε τα ανύπαρκτα, αλλά να οικονομείτε τα παρόντα για το κοινό καλό». Γεννήθηκε το 329 και απεβίωσε 50 χρόνια αργότερα, αφήνοντας πίσω του ένα μεγάλο πνευματικό έργο (εορτάζει 1 Ιανουαρίου).
· Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Άγιος ήταν πολύ ομιλητικός και ιδιαίτερα καυστικός προς την εξουσία, γι’ αυτό και ο λαός μας, εκ παραδόσεως, λέει: «Πες τα, Χρυσόστομε!». Ο Ιωάννης έλεγε συχνά: «Είναι άξιο κοροϊδίας αν κάποιος έχει παρθένα τα γεννητικά του όργανα και δεν κρατά παρθένα την γλώσσα, την όραση, την ακοή, τα χέρια και την καρδιά του». Ο Ιωάννης ήταν μαθητής του φιλόσοφου Ανδραγαθίου και του σοφιστή Λιβανίου. Εκλέχτηκε επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, όμως λόγω της αυστηρότητάς του και επειδή κριτικάριζε το παλάτι, άρχοντες και αρχιερείς… εξορίστηκε δύο φορές. Στην δεύτερη εξορία του πέθανε κάπου στον δρόμο για την Καππαδοκία. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος προστατεύει τους ιεροκήρυκες (εορτάζει 13 Νοεμβρίου).
· Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο Ναζιανζηνός. Ο Άγιος προστατεύει τους θεολόγους. Υιός ειδωλολάτρη, που αργότερα έγινε και αυτός Χριστιανός, σπούδασε στις πιο φημισμένες σχολές της εποχής του. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Ναζιανζό και αργότερα έγινε Επίσκοπος. Έδωσε μεγάλο αγώνα για την καθαρότητα της πίστης κατά του Αρειανισμού και γι’ αυτό ονομάστηκε και «Τριαδικός Θεολόγος». Συνδέθηκε αδελφικά με τον Μέγα Βασίλειο. Παρόλο που ήταν πολύ μορφωμένος, του άρεσε να επαναλαμβάνει συχνά: «Όσοι ασχολείστε με τα γράμματα, μην έχετε πολύ εμπιστοσύνη σε αυτά, ούτε να μαζεύετε γνώσεις περιττές και πέρα από τον λόγο». (εορτάζει 25 Ιανουαρίου).
06. Ιουστίνος ο φιλόσοφος. Φιλόσοφος και μάρτυρας από τους μεγαλύτερους διδασκάλους της Εκκλησίας. Ειδωλολάτρης αρχικά, ελληνικής καταγωγής και με ελληνική μόρφωση, ο Άγιος κατέπλησσε τους πάντες με την ευρυμάθειά του και τον φιλοσοφημένο τρόπο σκέψης του. Αναζητούσε ανάμεσα στις υπάρχουσες φιλοσοφικές σχολές την αλήθεια. Μία μέρα, όπως περπατούσε στην ακρογιαλιά και σκεπτόταν, συνάντησε έναν άγνωστο γέροντα ο οποίος έπιασε κουβέντα μαζί του. Η φιλοσοφία αλλά και η απλότητα του γέροντα κατέπληξε τον φιλόσοφο. Αυτή ήταν η αφορμή για να αρχίσει ο Ιουστίνος να αναζητεί τον ένα και μοναδικό Θεό μέσα στις άγιες γραφές των Χριστιανών. Όχι μόνο βαπτίσθηκε, αλλά μαρτύρησε κιόλας για τον Κύριο. ο Ιουστίνος είναι αυτός που διατύπωσε την θεωρία του «Σπερματικού Λόγου», δηλαδή: «Η χάρη του Θεού έκανε ικανούς τους αρχαίους ειδωλολάτρες φιλοσόφους να αναζητήσουν, να βρουν και να διδάξουν σπέρματα αληθείας!». Ο Ιουστίνος θεωρούσε τον Σωκράτη αλλά και τον Ηράκλειτο αντιπροσωπευτικούς φιλοσόφους, που θα μπορούσαν να ονομαστούν «προ του Χριστού Χριστιανοί». (Εορτάζει 1 Ιουνίου).
***********************
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
