Προστάτες Μας> Άγιοι Διανοητές (16)

Απόστολοι, Ευαγγελιστές, Ιεράρχες, Φιλόσοφοι, Συγγραφείς



01. Απόστολοι και Ευαγγελιστές. Οι Άγιοι Απόστολοι μπορεί γενικότερα να είναι προστάτες των αλιέων. Ταυτόχρονα όμως πολλοί από αυτούς (ίσως όλοι) έχουν επιδείξει και συγγραφικό έργο (Ευαγγέλια και Επιστολές), γι’ αυτό δικαίως βρίσκονται σε αυτήν την ομάδα (εορτάζουν 30 Ιουνίου). Οι Απόστολοι είναι: Σίμωνας – Πέτρος, Ιάκωβος ο πρεσβύτερος – ο αδελφόθεος, Ανδρέας, Ιωάννης ο αγαπητός, Φίλιππος, Θωμάς, Βαρθολομαίος ή Ναθαναήλ, Ματθαίος ο Λευί του Αλφαίου ο τελώνης – Ευαγγελιστής, Ιάκωβος του Αλφαίου ο μικρός (αδελφός του Ματθαίου, Σίμωνας ο Ζηλωτής, Ιούδας ο αδελφός του Ιακώβου του μικρού και Ματθίας. Δίνεται και διαφορετική σειρά των Αποστόλων όσον αφορά τα ονόματά τους, τα πατρωνύμια ή την συγγενική σχέση που είχαν αναμεταξύ τους. Πάντως υπάρχει η βασική ομάδα των 12 πρώτων μαθητών, ακολουθεί μία άλλη, μεγαλύτερη, ομάδα των 70 μαθητών και μία άλλη ακόμα μεγαλύτερη, αυτών που τιμητικά πήραν τον τίτλο «Απόστολος» μετά την Ανάσταση του Ιησού, στην εποχή του Αποστόλου Παύλου. Ιδιαίτερο συγγραφικό έργο έχουν επιδείξει οι τέσσερις κύριοι Ευαγγελιστές: α. Ιωάννης ο Απόστολος, Ευαγγελιστής και Θεολόγος. Ο Ιωάννης ήταν ο πιο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου. Αυτός ανέλαβε την Παρθένο Μαρία μετά την σταύρωση του διδασκάλου του. Ο Ιωάννης ήταν ο εμπνευσμένος συγγραφέας της «Αποκάλυψης». Το ιερό βιβλίο γράφτηκε στην Πάτμο, όπου ο Άγιος ήταν σε εξορία. Ένα από τα τέσσερα Ιερά Ευαγγέλια, γράφτηκε επίσης από αυτόν. Ο Πρόχορος, μετέπειτα Άγιος, ήταν ο μαθητής και γραμματέας του Ιωάννη. Ο Ευαγγελιστής έζησε μέχρι τα 100 χρόνια και ως την τελευταία στιγμή δεν έπαυσε να επαναλαμβάνει το «Αγαπάτε αλλήλους», μια και το άφησε παρακαταθήκη ο Κύριος σε όλους μας. Θάφτηκε λίγο έξω από την Έφεσο, αλλά όταν οι μαθητές του επισκέφθηκαν τον τάφο του τον βρήκαν κενό! Σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοσή μας, ο Ιωάννης δεν πέθανε αλλά μετέστη, όπως ο Ηλίας και ο Ενώχ (εορτάζει 8 Μαΐου και την μετάσταση 26 Σεπτεμβρίου). β. Λουκάς ο Ευαγγελιστής. Γιατρός, ζωγράφος, συγγραφέας Ευαγγελίου και των «Πράξεων των Αποστόλων» (εορτάζει 18 Οκτωβρίου). γ. Ματθαίος ο Ευαγγελιστής. Ο γνωστός τελώνης της Καπερναούμ που καλέστηκε από τον Κύριο να τα εγκαταλείψει όλα και να τον ακολουθήσει. Συγγραφέας ενός Ευαγγελίου (εορτάζει 16 Νοεμβρίου). δ. Μάρκος ο Ευαγγελιστής. Το όνομά του σχετίζεται παρετυμολογικά με το «μαργώνω» = ναρκώνω. Έτσι μπορεί να έχει κάποια σχέση με τους αναισθησιολόγους. Οι αγρότες πιστεύουν ότι νεκρώνει τα φίδια, γι’ αυτό στην εορτή του δεν κάνουν γεωργικές εργασίες μήπως τους δαγκώσει φίδι για τιμωρία που δεν κρατούν την αργία. Ο Μάρκος κάποτε σκεπτόμενος την Αλεξάνδρεια πέρασε μπροστά από έναν παππούλη τσαγκάρη. Του έδωσε το χαλασμένο σανδάλι του να το φτιάξει. Ο τσαγκάρης όμως δουλεύοντας έκοψε το χέρι του και τότε ο Άγιος τον θεράπευσε θαυματουργικά. Ο τσαγκάρης πίστεψε στον λόγο του Μάρκου και χειροτονήθηκε από αυτόν Επίσκοπος. Ήταν ο Ανανιανός. (εορτάζει 25 Απριλίου).

02. Πέτρος ο ψαράς. Ο Απόστολος είναι από τον πρώτο πυρήνα των μαθητών του Κυρίου. Είναι γνωστός για το θάρρος και την προθυμία που έδειξε να υπερασπίσει τον Κύριο στον κήπο της Γεθσημανής αλλά και για την τριπλή άρνηση του Διδασκάλου του. Ο Πέτρος είναι η «πέτρα» που άνω της οικοδομήθηκε η Εκκλησία. Είναι συντάκτης πολλών παραινετικών «Επιστολών» και στάθηκε ο «άλλος πόλος» απέναντι στον Παύλο. Ο Λουκάς ζωγράφισε εικόνα του (όπως και του Παύλου). Αυτό δείχνει ότι οι δύο Απόστολοι ήταν οι δύο κορυφές της Εκκλησίας. Ο Πέτρος θεωρείται ότι είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας της Ρώμης όπου και μαρτύρησε. Η παράδοση θεωρεί ότι ο Πέτρος κρατά τα κλειδιά του Παραδείσου και πως ελέγχει το ποιος μπαίνει σε αυτόν (εορτάζει 29 Ιουνίου).

03. Παύλος. Εβραίος, Ρωμαίος πολίτης, με πολύ καλή ελληνική παιδεία. Ο Απόστολος αρχικά ήταν διώκτης του Χριστιανισμού, στην πορεία όμως μεταστράφηκε με θαυματουργικό τρόπο. Έχασε το φως του και το ξαναβρήκε. Θεωρείται συντάκτης πολλών «Επιστολών», με αποδέκτες τις τότε νέο-ιδρυθείσες τοπικές Εκκλησίες. Οι «Επιστολές» του ερμηνεύουν τα λόγια του Χριστού, περιέχουν δε πολλές παραινέσεις και οδηγίες προς το εκκλησίασμα. Λόγω θαύματος μπορεί να θεωρηθεί ότι συμπάσχει και προστατεύει τους τυφλούς (εορτάζει 29 Ιουνίου).

04. Αικατερίνη η «πάνσοφος» και η πολυεπιστήμων. Ήταν πολύ όμορφη, έξυπνη και μορφωμένη Αγία. Σε ηλικία 18 ετών η Αικατερίνη διέθετε μία τεράστια κλασική μόρφωση, είχε μελετήσει όλες τις επιστήμες, γνώριζε καλά τις φιλοσοφικές σχολές και ως Χριστιανή ήξερε πολύ καλά το δογματικό και τις γραφές της νέας πίστης. Όταν η Αγία κλήθηκε από τον έπαρχο και από ειδικό συμβούλιο Εθνικών φιλοσόφων να απολογηθεί για την πίστη της, υπερασπίστηκε τις θέσεις της με τέτοια ατράνταχτα επιχειρήματα, ώστε οι Εθνικοί φιλόσοφοι, όλοι ανεξαιρέτως ασπάστηκαν στο τέλος τον Χριστιανισμό. Ο έπαρχος μπροστά στον κίνδυνο να ρεζιλευτεί, την βασάνισε φρικτά και στο τέλος την αποκεφάλισε. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό η Αγία θεωρείται προστάτιδα του σπουδαστικού κόσμου. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα πιο φημισμένα μοναστήρια της Ορθοδοξίας είναι αυτό της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, που έκτισε ο Ιουστινιανός προς τιμήν της. στη μονή σώζονται πολύτιμα χειρόγραφα, κώδικες, περγαμηνές, εικόνες και ποικίλοι άλλοι πολιτιστικοί θησαυροί. Εκατοντάδες μελετητές από όλο τον κόσμο συρρέουν στην ομώνυμη μονή για να μελετήσουν αυτούς τους πολιτιστικούς θησαυρούς. Πολλές φορές η Αγία σχετίζεται με δακτυλίδι αρραβώνα λόγω θαυμαστού ονείρου. Η Αγία είδε στον ύπνο της τον Κύριο να της προσφέρει δαχτυλίδι, οπότε αποφάσισε να αφιερωθεί σ’ Αυτόν. (εορτάζει 25 Νοεμβρίου).

05. Οι τρεις Ιεράρχες. Και οι τρεις προστατεύουν τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, τους σπουδαστές και τους φοιτητές. Ανάμεσα στους πιστούς παλαιότερα είχε ξεσπάσει μεγάλη διαμάχη για το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες ήταν ο πιο μεγάλος. Γι’ αυτό καθιερώθηκε να εορτάζονται μαζί στις 30 Ιανουαρίου.

· Βασίλειος ο Μεγάλος. Ο Άγιος δεν ήταν μόνο φιλόσοφος, αστρονόμος, γεωμέτρης και γιατρός, αλλά και μεγάλος φιλάνθρωπος. Έλεγε συχνά «Να μην ονειρεύεστε τα ανύπαρκτα, αλλά να οικονομείτε τα παρόντα για το κοινό καλό». Γεννήθηκε το 329 και απεβίωσε 50 χρόνια αργότερα, αφήνοντας πίσω του ένα μεγάλο πνευματικό έργο (εορτάζει 1 Ιανουαρίου).

· Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Άγιος ήταν πολύ ομιλητικός και ιδιαίτερα καυστικός προς την εξουσία, γι’ αυτό και ο λαός μας, εκ παραδόσεως, λέει: «Πες τα, Χρυσόστομε!». Ο Ιωάννης έλεγε συχνά: «Είναι άξιο κοροϊδίας αν κάποιος έχει παρθένα τα γεννητικά του όργανα και δεν κρατά παρθένα την γλώσσα, την όραση, την ακοή, τα χέρια και την καρδιά του». Ο Ιωάννης ήταν μαθητής του φιλόσοφου Ανδραγαθίου και του σοφιστή Λιβανίου. Εκλέχτηκε επίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, όμως λόγω της αυστηρότητάς του και επειδή κριτικάριζε το παλάτι, άρχοντες και αρχιερείς… εξορίστηκε δύο φορές. Στην δεύτερη εξορία του πέθανε κάπου στον δρόμο για την Καππαδοκία. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος προστατεύει τους ιεροκήρυκες (εορτάζει 13 Νοεμβρίου).

· Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ο Ναζιανζηνός. Ο Άγιος προστατεύει τους θεολόγους. Υιός ειδωλολάτρη, που αργότερα έγινε και αυτός Χριστιανός, σπούδασε στις πιο φημισμένες σχολές της εποχής του. Χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Ναζιανζό και αργότερα έγινε Επίσκοπος. Έδωσε μεγάλο αγώνα για την καθαρότητα της πίστης κατά του Αρειανισμού και γι’ αυτό ονομάστηκε και «Τριαδικός Θεολόγος». Συνδέθηκε αδελφικά με τον Μέγα Βασίλειο. Παρόλο που ήταν πολύ μορφωμένος, του άρεσε να επαναλαμβάνει συχνά: «Όσοι ασχολείστε με τα γράμματα, μην έχετε πολύ εμπιστοσύνη σε αυτά, ούτε να μαζεύετε γνώσεις περιττές και πέρα από τον λόγο». (εορτάζει 25 Ιανουαρίου).
06. Ιουστίνος ο φιλόσοφος. Φιλόσοφος και μάρτυρας από τους μεγαλύτερους διδασκάλους της Εκκλησίας. Ειδωλολάτρης αρχικά, ελληνικής καταγωγής και με ελληνική μόρφωση, ο Άγιος κατέπλησσε τους πάντες με την ευρυμάθειά του και τον φιλοσοφημένο τρόπο σκέψης του. Αναζητούσε ανάμεσα στις υπάρχουσες φιλοσοφικές σχολές την αλήθεια. Μία μέρα, όπως περπατούσε στην ακρογιαλιά και σκεπτόταν, συνάντησε έναν άγνωστο γέροντα ο οποίος έπιασε κουβέντα μαζί του. Η φιλοσοφία αλλά και η απλότητα του γέροντα κατέπληξε τον φιλόσοφο. Αυτή ήταν η αφορμή για να αρχίσει ο Ιουστίνος να αναζητεί τον ένα και μοναδικό Θεό μέσα στις άγιες γραφές των Χριστιανών. Όχι μόνο βαπτίσθηκε, αλλά μαρτύρησε κιόλας για τον Κύριο. ο Ιουστίνος είναι αυτός που διατύπωσε την θεωρία του «Σπερματικού Λόγου», δηλαδή: «Η χάρη του Θεού έκανε ικανούς τους αρχαίους ειδωλολάτρες φιλοσόφους να αναζητήσουν, να βρουν και να διδάξουν σπέρματα αληθείας!». Ο Ιουστίνος θεωρούσε τον Σωκράτη αλλά και τον Ηράκλειτο αντιπροσωπευτικούς φιλοσόφους, που θα μπορούσαν να ονομαστούν «προ του Χριστού Χριστιανοί». (Εορτάζει 1 Ιουνίου).




***********************